Rainbows and Thunderbolts : A Non-obvious Alliance between the LGBTQIAP Movement and Women’s Movement in Poland in 2016–2020

The article analyses contemporary social and political movements operating in Poland under the rule of the conservative and semiauthoritarian Law and Justice. It traces and reconstructs interactions between organized and trans-nationalized LGBTQIAP movement present in Poland since 1989 and the new women’s movement constituted on the wave of contention against the conservative turn and attempts to further restrict abortion law in Poland that was backed by the government. The strategies employed by both movements differ but for each one of them the interaction has proven a considerable success. In a not-so-obvious manner, the solidarity with LGBTQIAP movement, built gradually by the women’s movement, has helped to strengthen its base and its presence in the public debate. The article rests on textual analysis of social media sources to trace the timing of the most significant gestures of inter-movement solidarity.

TĘCZE I PIORUNY. NIEOCZYWISTY SOJUSZ RUCHU LGBT Z RUCHEM KOBIECYM W POLSCE W LATACH 2016–2020

W artykule poddano analizie współczesne ruchy społeczne działające w Polsce pod rządami konserwatywnego Prawa i Sprawiedliwości. Prześledzono i zrekonstruowano interakcje pomiędzy zorganizowanym i transnarodowym ruchem LGBTQIAP obecnym w Polsce od 1989 roku a nowym ruchem kobiecym, powstałym na fali sprzeciwu wobec konserwatywnego zwrotu w krajowej polityce oraz wobec prób dalszego ograniczania prawa aborcyjnego w Polsce. Strategie stosowane przez oba ruchy różnią się między sobą, ale dla każdego z nich interakcja okazała się znaczącym sukcesem. W nieoczywisty sposób solidarność z ruchem LGBTQIAP, budowana stopniowo przez ruch kobiecy, przyczyniła się do wzmocnienia jego zaplecza i obecności w debacie publicznej. Artykuł opiera się na analizie tekstowej źródeł w mediach społecznościowych, pozwalającej prześledzić momenty, w których dochodziło do najważniejszych gestów solidarności między ruchami.

BIBLIOGRAFIA:

• Ambroziak, A. (2019, September 25). Polki i Polacy gotowi na związki partnerskie i równość małżeńską. OKO.press Retrieved from: https://oko.press/polki-i-polacygotowi-na-zwiazki-partnerskie-i-rownosc-malzenska-sondaze-i-eurobarometr/.
• Ash, L. (2020, September 21). Inside Poland’s ‘LGBT-free Zones’. BBC News. Retrieved from: https://www.bbc.com/news/stories-54191344.
• Berlant, L. (2008). The Female Complanit: The Unfinished Business of Sentimentality in American Culture. Durham, NC: Duke University Press.
• Bielska, B. (2018). Potencjał zmiany. Rezultaty działania ruchu społecznego na przykładzie aktywizmu LGBT* w Polsce. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Binnie, J., & Klesse, C. (2012). Solidarities and Tensions: Feminism and Transnational LGBTQ Politics in Poland. European Journal of Women’s Studies, 19(4), 444–459. DOI: 10.1177/1350506812466610.
• Chetaille, A. (2011). Poland: Sovereignty and Sexuality in Post-Socialist Times. In: C. Johnson, D. Paternotte, & M. Tremblay (Eds.). The Lesbian and Gay Movement and the State: Comparative Insights into a Transformed Relationship (pp. 119–134). Farnham, UK: Ashgate).
• Cocotas, A. (2017, November 30). How Poland’s Far-Right Government Is Pushing Abortion Underground. The Guardian. Retrieved from: https://www.theguardian.com/news/2017/nov/30/how-polands-far-right-government-is-pushing-abortion-underground.
• della Porta, D. & Diani, M. (2009). Ruchy społeczne. Wprowadzenie. Transl. A. Sadza. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Douglas, K.M, Uscinski, J., Sutton, R.M., Cichocka, A., Nefes, T., Ang, Ch.S., & Deravi, F. (2019). Understanding Conspiracy Theories. Political Psychology, 40(51), 3–35. DOI: 10.1111/pops.12568.
• Gessen, M. (2020, November 17). The Abortion Protests in Poland Are Starting to Feel Like a Revolution. The New Yorker. Retrieved from: https://www.newyorker.com/news/our-columnists/the-abortion-protests-in-poland-are-starting-to-feel-likea-revolution.
• Kochanowski, J. (2007). Poza horyzont heteronormatywności. Ruchy społeczne lesbijek i gejów. Societas/Communitas, 4–5, 133–156.
• Korolczuk, E. (2020). The Fight against ‘Gender’ and ‘LGBT Ideology’: New Developments in Poland. European Journal of Politics and Gender, 3(1), 165–167. DOI: 10.1332/251510819X15744244471843.
• Kováts, E., & Põim, M. (eds.) (2015). Gender as Symbolic Glue: The Position and Role of Conservative and Far Right Parties in the Anti-Gender Mobilizations in Europe. Brussels: FEPS – Foundation for European Progressive Studies.
• Liga dla Tolerancji (n.d.). O historii ruchu LGBTQIAP w Polsce. Polska-Ukraina: strategie, dobre praktyki i doświadczenia na polu aktywizmu LGBTQIAP. Fundacja Kultura dla Tolerancji, Retrieved February 23, 2021 from: https://ligadlatolerancji.wordpress.com/o-historii-LGBTQIAP-w-polsce/.
• Malinowska, E. (1999). Organizacje kobiece w Polsce. Studia Socjologiczne, 1, 69–100.
• Marchlewska, M., Cichocka, A., Łozowski, F., Górska, P., & Winiewski, M. (2019). In Search of an Imaginary Enemy: Catholic Collective Narcissism and the Endorsement of ‘Gender Conspiracy Beliefs’. The Journal of Social Psychology, 159(6), 766–779. DOI: 10.1080/00224545.2019.1586637.
• McAdam, D., Tarrow, S., & Tilly, Ch. (2001). Dynamics of Contention. Cambridge and New York: Cambridge University Press.
• Offe, C. (1985). New Social Movements: Challenging the Boundaries of Institutional Politics. Social Research, 52(4), 817–868.
• Pacewicz, P. (2017, June 26). Po raz pierwszy w Polsce zwolennicy jednopłciowych związków partnerskich są w większości. Może już czas. OKO.press. Retrieved from: https://oko.press/pierwszy-polsce-zwolennicy-homoseksualnych-zwiazkowpartnerskich-sa-wiekszosci-moze-juz-czas/.
• Pokorna-Ignatowicz, K. (2014). „Ideologia gender” i Konwencja o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej w polskich mediach katolickich [‘Gender Ideology’ and the Convention on Preventing and Combating Violence against Women and Domestic Violence in Polish Catholic Media]. In: A. Frątczak (Ed.). Gender mainstreaming w polskim dyskursie medialnym na przykładzie debaty nad Konwencją o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej (pp. 194–251). Kraków: Oficyna Wydawnicza AFM.
• Pollitt, K. (2014). Pro. Reclaiming Abortion Rights. New York: Picador.
• Strajk Kobiet (n.d.). Postulaty. Retrieved February 26, 2021 from: http://strajkkobiet.eu/postulaty/.
• SuperExpress (2013, February 4). Sondaż Super Expressu o związkach partnerskich: Polacy przeciw małżeństwom homo! SuperExpress. Retrieved from: https://www.se.pl/wiadomosci/polska/sondaz-super-expessu-o-zwiazkach-partnerskich-polacyprzeciw-mazenstwom-homo-aa-Ayjo-Z9fS-X8ZU.html.
• Szelewa, D. (2017). Feminizm i kwestia socjalna w Polsce w świetle aktywizmu eksperckiego. In: E. Korolczuk, J. Kubisa, D. Szelewa, Ruch feministyczny w Polsce a kwestia socjalna (pp. 11–19). Warszawskie Debaty o Polityce Społecznej, 26. Warszawa: Friedrich-Ebert-Stiftung, Przedstawicielstwo w Polsce.
• Tarrow, S. (2005). The New Transnational Activism. Cambridge: Cambridge University Press.
• Tomassini, M. (2020, September 15). “Poland Is Violating the Fundamental Rights of EU Citizens and Blatantly Disregarding EU Treaties and Standards”, Says ILGAEurope as a Legal Complaint Is Submitted to the European Commission. ILGA. org. Retrieved from: https://ilga.org/ilga-europe-joint-statement-poland-sept2020.
• Wilgocki, M. (2017, July 29). Demokratyczna opozycja jednoczy się pod patronatem Strajku Kobiet. Plany: obronić sądy, media i prawa kobiet. Gazeta Wyborcza. Retrieved from: https://wyborcza.pl/7,75398,22166888,demokratyczna-opozycjajednoczy-sie-pod-patronatem-strajku-kobiet.html.
• Kampania Przeciw Homofobii (2020, October 30). Tęczowy Piątek na Strajku Kobiet [Facebook page]. Facebook. Retrieved from: https://www.facebook.com/events/269664504442505/.
• Miłość nie wyklucza (2016, October 4). Emocje po wczorajszym strajku i demonstracjach powoli opadają [Image attached] [Facebook post]. Facebook. Retrieved from: https://www.facebook.com/Miloscniewyklucza/photos/a.153276664692962/1290305137656770/.
• Miłość nie wyklucza (2017, March 8). Dzisiaj Dzień Kobiet [Image attached] [Facebook post]. Facebook. Retrieved from: https://www.facebook.com/Miloscniewyklucza/photos/a.153276664692962/1473687572651858/.
• Miłość nie wyklucza (2018, March 22). Po raz kolejny radykalne środowiska próbują zaostrzyć przepisy dotyczące przerywania ciąży [Image attached] [Facebook post]. Facebook. Retrieved from: https://www.facebook.com/Miloscniewyklucza/photos/a.153276664692962/1925734990780445/.
• Miłość nie wyklucza (2018, July 1). Jutro idziemy pod Sejm! [Image attached] [Facebook post]. Retrieved from: https://www.facebook.com/Miloscniewyklucza/photos/a.153276664692962/2055681927785750/.
• Ogólnopolski Strajk Kobiet (2017, March 21). Jak rozumiemy europosłowie i europosłanki PO stawiają ponad wszystko interesy własnej partii, walczącej o przejęcie centroprawicowego elektoratu PiS [Facebook post]. Facebook. Retrieved from: https://www.facebook.com/ogolnopolskistrajkkobiet/posts/1823389211020402.
• Ogólnopolski Strajk Kobiet (2017, July 21). Marszałek Borusewicz: przychodźcie pod Senat, potrzebujemy Was! [Image attached] [Facebook post]. Facebook. Retrieved from: https://www.facebook.com/ogolnopolskistrajkkobiet/photos/a.1540520529307273/2011909778835010/.
• Ogólnopolski Strajk Kobiet (2017, September 20). W imieniu kolektywu Queer Solidarnie, który zrzesza osoby LGBTQIAPQ walczące o prawa człowieka, chciałybyśmy i chcielibyśmy zapytać… [Facebook post]. Facebook. Retrieved from: https://www.facebook.com/ogolnopolskistrajkkobiet/posts/2092878837404770.
• Ogólnopolski Strajk Kobiet (2017, October 27). W najbliższą niedzielę Marsz Kobiet w Katowicach Facebook. [Facebook post]. Retrieved from: https://www.facebook.com/ogolnopolskistrajkkobiet/posts/2142272342465419.
• Ogólnopolski Strajk Kobiet (2019, February 26). Nienawiść zabija [Facebook post]. Facebook. Retrieved from: https://www.facebook.com/ogolnopolskistrajkkobiet/posts/3081019581924019.
• Ogólnopolski Strajk Kobiet (2019, May 16). Świetna inicjatywa [Facebook post]. Facebook. Retrieved from: https://www.facebook.com/ogolnopolskistrajkkobiet/posts/3280348961991079.
• Ogólnopolski Strajk Kobiet (2019, July 17). Na wzór swoich faszystowskich idoli… [Facebook post]. Facebook. Retrieved from: https://www.facebook.com/ogolnopolskistrajkkobiet/posts/3458257814200192.
• Ogólnopolski Strajk Kobiet (2019, September 10). Strajk Kobiet Kłodzko toczy właśnie walkę o to, żeby Kłodzko nie było miejscem goszczenia faszyzującego homofoba, mizogina, rasisty – Wojciecha Cejrowskiego [Facebook post]. Facebook. Retrieved from: https://www.facebook.com/ogolnopolskistrajkkobiet/posts/3616671741692131.
• Ogólnopolski Strajk Kobiet (2019, November 24). To już dzisiaj – Jędraszewski STOP! [Facebook post]. Facebook. Retrieved from: https://www.facebook.com/ogolnopolskistrajkkobiet/posts/3864229026936400.
• Ogólnopolski Strajk Kobiet (2020, November 1). Pierwsze spotkanie Rady Konsultacyjnej [Facebook post]. Facebook. Retrieved from: https://www.facebook.com/ogolnopolskistrajkkobiet/posts/5319905698035385.