Typology of Polish Parliamentary Parties According to the Religious Criterion (2001–2021)
- Institution: University of Szczecin
- Year of publication: 2022
- Source: Show
- Pages: 245-258
- DOI Address: https://doi.org/10.15804/athena.2022.75.14
- PDF: apsp/75/apsp7514.pdf
The present article provides an original typology of Polish parliamentary parties according to the religious criterion, i.e., the attitude towards the Catholic Church and its postulates (prohibition of abortion, legalising IVF and civil partnerships). The analysis covers the parties which have had at least 10 seats in the Sejm since 2001. First, the parties were classified according to the program criterion (membership in party families), then their views in the axiological sphere were analysed, and finally, the party typology was determined. The following types of parties were distinguished: quasi-religious, referring only to Christian values, axiologically moderate, secular.
Typologia polskich partii parlamentarnych według kryterium wyznaniowego (2001–2021)
W niniejszym artykule dokonano autorskiej typologii polskich partii parlamentarnych według kryterium wyznaniowego, tj. stosunku do Kościoła katolickiego i jego postulatów (zakazu aborcji, zalegalizowania in vitro i związków partnerskich). Zanalizowano partie, które od 2001 r. w Sejmie dysponowały co najmniej 10 mandatami. Najpierw zaklasyfikowano partie według kryterium programowego (przynależności do rodzin partyjnych), potem zanalizowano ich poglądy w sferze aksjologicznej, następnie dokonano typologii partii. Wyodrębniono partie: quasi-wyznaniowe, odwołujące się wyłącznie do wartości chrześcijańskich, umiarkowane aksjologicznie, laickie.
BIBLIOGRAFIA:
- Antoszewski, A. (2008). Partie i systemy partyjne państw Unii Europejskiej na przełomie wieków. Toruń: Wyd. Adam Marszałek.
- Deklaracja Ideowa Platformy Obywatelskiej. (2001, December 21). Przyjęta przez Klub Poselski Platforma Obywatelska w dniu 21 grudnia 2001 r.
- Deklaracja Ideowa Solidarnej Polski. (2013).
- Deklaracja Programowa Socjaldemokracji Polskiej. (2006, May 14).
- Gallagher, M., Laver, M., & Mair, P. (1992). Representative Government in Western Europe. New York: McGraw-Hill.
- Folvarčný, A., & Kopeček, L. (2020). Which Conservatism? The Identity of the Polish Law and Justice Party. Politics in Central Europe, 16(1), 159–188. DOI: 10.2478/ pce-2020-0008.
- Herbut, R. (2002). Teoria i praktyka funkcjonowania partii politycznych. Wrocław: Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego.
- Hloušek, V., & Kopeček, L. (2010). Origin, Ideology and Transformation of Political Parties: East-Central and Western Europe Compared. Aldershot: Ashgate Publishing.
- IV Kongres Partii Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej. Program Społeczno-Gospodarczy Samoobrony. (2003, May). Warszawa.
- Jutro bez obaw. (2011). Program SLD 2011.
- Kaczyński o in vitro: To jakby wielokrotna aborcja. (2012, April 27). Retrieved from: https://wiadomosci.dziennik.pl/polityka/artykuly/388808,jaroslaw-kaczynski-invitro-to-jakby-wielokrotna-aborcja.html.
- Kowalczyk, K. (2016). Między antyklerykalizmem a konfesjonalizacją. Partie polityczne wobec Kościoła katolickiego w Polsce po 1989 roku. Toruń: Wydawnictwo MADO.
- Koziełło, T. (2015). Liga Polskich Rodzin wobec wyborów do Parlamentu Europejskiego w 2004 roku. Polityka i Społeczeństwo, 1, 71–82.
- Leśniczak, R. (2020). Idea sekularyzmu w polskiej kampanii parlamentarnej 2019 roku. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio K. Politologia, 27(1), 171–189. DOI: 10.17951/k.2020.27.1.171-189.
- Lisiakiewicz, R. (2014). Wizja państwa polskiego w programach politycznych Samoobrony RP. Zeszyty Naukowe Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, 7, 41–58. DOI: 10.15678/ZNUEK.2014.0931.0703.
- Nowoczesna chce euro, związków partnerskich, finansowania in vitro z budżetu i świeckiego państwa. (2017, May 21). Retrieved from: https://nowoczesna.org/nowoczesna-chce-euro-zwiazkow-partnerskich-finansowania-in-vitro-z-budzetui-swieckiego-panstwa/.
- Nowoczesne Państwo. (2011).
- Polska katolicka w chrześcijańskiej Europie. (2005). Warszawa.
- Polska Przyszłości. (2015). Program Platformy Obywatelskiej RP.
- Polskie Stronnictwo Ludowe, Deklaracja wyborcza. (2005). Warszawa.
- PO z „Pakietem dla kobiet”. Jest stanowisko w sprawie aborcji. (2021, February 18). Retrieved from: https://www.rp.pl/polityka/art8668971-po-z-pakietem-dla-kobietjest-stanowisko-ws-aborcji.
- Program Prawa i Sprawiedliwości. (2019).
- Przyszłość jest teraz. (2021, October 9). Priorytety programowe Nowej Lewicy. Materiał do dyskusji. Kongres Nowej Lewicy. Warszawa.
- Przywróćmy normalność. (2017).Godne życie, sprawiedliwa normalna Polska. Program Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Materiały do dyskusji wewnątrzpartyjnej.
- Sawczuk, T. (2019, February 3). Wiosna Biedronia. Co jest w programie nowej partii? Retrieved from: https://kulturaliberalna.pl/2019/02/03/wiosna-biedronia-co-jestw-programie-nowej-partii/.
- Skrót programu gospodarczego trwałego rozwoju, wykorzystującego naukę, wiedzę oraz zasoby przyrodnicze, zmierzającego do samowystarczalności kraju dla niepodległej Polski oraz suwerennego narodu polskiego. (2003, April). Liga Polskich Rodzin, Warszawa–Kraków.
- Sokół, W. (2003). Partie polityczne i system partyjny w Polsce w latach 1991–2001. In: W. Sokół, & M. Żmigrodzki (Eds.).Współczesne partie i systemy partyjne. Zagadnienia teorii i praktyki politycznej (pp. 200–258). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
- Tomczak, Ł., & Zawadzka, K. (2018). Polskie partie polityczne i ich wyborcy wobec związków partnerskich osób tej samej płci. Polityka i Społeczeństwo, 1, 132–145. DOI: 10.15584/polispol.2018.1.10.
- Tradycja i wolność. (2007, April 14). Konferencja programowa Platformy Obywatelskiej RP. Warszawa. Zapis dyskusji.
- Uchwała nr 3 IV Kongresu SLD – Jakiej Polski chcemy? (2008).
- von Beyme, K. (2000). Parteien im Wandel: Von den Volksparteien zu den professionalisierten Wählerparteien. Wiesbaden: VS Verlag für Sozialwissenschaften.
- Więzienie za szydzenie z Kościoła. Ziobryści chcą zmienić Kodeks karny. (2022, April 14). Retrieved from: https://www.rp.pl/prawo-karne/art36081501-wiezienie-zaszydzenie-z-kosciola-ziobrysci-chca-zmienic-kodeks-karny.
- Zaskakujące słowa Kosiniaka-Kamysza o roli Kościoła w Polsce. (2019, March 18). Retrieved from: https://dorzeczy.pl/obserwator-mediow/97111/szef-psl-o-polskimkosciele-padly-zaskakujace-slowa.html.
- Zbiór podstawowych dokumentów działalności Sojuszu Lewicy Demokratycznej w latach 1999–2003. (2003, June 29–30). Warszawa.
- Zuba, K. (2015). Religia jako podział socjopolityczny w Polsce. In: A. Kusztal, & S. Czapnik (Eds.). Religia i Kościoły w polskiej przestrzeni publicznej (pp. 18–40). Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
religia partie polityczne Polska Kościół katolicki catholic church religion parliament Poland political parties