Realny system rządów w Polsce po akcesji państwa do Unii Europejskiej

The real system of government in Poland after the country’s accession to the European Union

The subject of research presented in the article is the system of government in Poland. The considerations concern the relationship between the normative solutions defined in the Constitution of the Republic of Poland of 1997 and the influence of the EU on the modification of political solutions in Poland. It was hypothesized that after Poland’s accession to the EU, the system of government in Poland changed in terms of political practice. It has been shown that functioning in the EU resulted in a departure from the characteristic rationalization of the system of government and bringing it closer to the parliamentary model. The prediction presents possible further directions of modification of the system of governance depending on the evolution of the EU. The research was based on the following methods: institutional-legal, systemic and comparative.

Przedmiotem badań w artykule jest system rządów w Polsce. Rozważaniom poddano zależności pomiędzy rozwiązaniami normatywnymi, określonymi zwłaszcza w Konstytucji RP z 1997 r, a wpływem UE na modyfikację rozwiązań ustrojowych w Polsce. Postawiono hipotezę, że po akcesji Polski do UE zmienił się system rządów w Polsce w wymiarze praktyki ustrojowej. W toku rozważań wykazano, iż funkcjonowanie w UE spowodowało odejście od charakterystycznego zracjonalizowania systemu rządów oraz zbliżenie się do modelu parlamentarnego. W predykcji przedstawiono możliwe dalsze kierunki modyfikacji systemu rządów zależne od ewolucji UE. Badania prowadzono z wykorzystaniem metod: instytucjonalno-prawnej, systemowej oraz porównawczej.

REFERENCES:

• Curtin, D. (2009). Executive Power in the European Union. Law, Practice and Constitutionalism. Oxford University Press.
• Fabbrini, S. (2005). Democracy and Federalism in the European Union and the United States. Exploring Post-National Governance. Routledge.
• Garlicki, L. (2007). Konstytucja a  „sprawy zewnętrzne”. Przegląd Sejmowy, 4, ss. 196–205.
• Gebethner, S. (1997). W poszukiwaniu kompromisu konstytucyjnego – dylematy i kontrowersje w procesie stanowienia nowej Konstytucji RP. Warszawa: Wydawnictwo Elipsa.
• Grzybowski, M. (2005). Władza wykonawcza w Rzeczypospolitej Polskiej w warunkach członkostwa w Unii Europejskiej (wybrane zagadnienia). W: M. Kruk, J. Wawrzyniak (red.). Polska w Unii Europejskiej. XLVI Zjazd Katedr i  Zakładów prawa Konstytucyjnego Wierzba 3–5 czerwca 2004 r. (ss. 17–22). Warszawa: Wydawnictwo Zakamycze.
• Hix, S., Høyland, B. (2022). The Political System of the European Union. Bloomsbury Publishing PLC.
• Jaskiernia, J. (2020). Funkcje Konstytucji RP w dobie integracji europejskiej i  radykalnych przemian politycznych. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Łastawski, K. (2009). Polska racja stanu po wstąpieniu do Unii Europejskiej. Warszawa: Wydawnictwo Akademicki i Profesjonalne.
• Mażewski, L. (2008). Kryzys konstytucyjny w Polsce. Arcana, 6, ss. 12–20.
• Słomka, T. (2007). Społeczeństwo i Polityka. Konstytucja RP (1997–2007) – spełnione oczekiwania czy zawiedzione nadzieje. Pułtusk: Wydawnictwo AH.
• Szymanek, J. (2012). Elementy racjonalizacji w konstrukcji parlamentarnego systemu rządów: analiza rozwiązań zawartych w Konstytucji RP. W: T. Mołdawa, J. Szymanek, M. Mistygacz (red.). Parlamentarny system rządów. Teoria i praktyka (ss. 124–162). Warszawa: Wydawnictwo Elipsa.
• Tomaszewski, W. (2007). Kompromis polityczny w procesie stanowienia Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 r. Pułtusk: Wydawnictwo AH.
• Tomaszewski, W. (2015). Władza wykonawcza w  Polsce z perspektywy funkcjonowania państwa w Unii Europejskiej. Pomiędzy normatywizmem a realizmem. Olsztyn: Wydawnictwo INP UWM.
• Witkowski, Z. (2002). Prawo konstytucyjne. Toruń: TNOiK. Wniosek grupy posłów z 2 września 2004 r. do TK o zbadanie zgodności z konstytucją traktatów wspólnotowych. Sygn. akt K 18/04.