Pamięć przeszłości w działaniach towarzystw mniejszości narodowych i etnicznych województwa śląskiego (na wybranych przykładach)

Memory of the past in the activities of national and ethnic minorities of the Silesian Voivodeship (selected examples)

Organizations of national and ethnic minorities have been subjected to research analysis. They are discussed in many contexts, yet, there is a lack of studies devoted to memory-forming aspects. The aim of the research was to show the activity of minority communities in the Silesian Voivodeship. Their activities aimed at consolidating the memory of generations were presented, showing initiatives of a material and spiritual nature.

Organizacje mniejszości narodowych i etnicznych są przedmiotem analiz badawczych. Omawia się je w wielu kontekstach, ale brakuje opracowań poświęconych aspektom pamięciotwórczym. Celem badań było ukazanie aktywności tego typu towarzystw na terenie województwa śląskiego. Zaprezentowano ich działania zmierzające do utrwalenia pamięci o pokoleniach, pokazując inicjatywy o charakterze materialnym i duchowym.

---

REFERENCES:

• Barwiński, M. 2016. Mniejszości narodowe i etniczne w polskiej przestrzeni publicznej. Studia z Geografii Politycznej i Historycznej. 5, ss. 93–114.
• Barwiński, M. 2012. Ukraińskie i łemkowskie struktury organizacyjne w Polsce w latach 1956–2012. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica. 12, ss. 111–144.
• Bednarek, S. 2012. Mnemotopika polska. W: Adamowski, J. i Wójcicka, M. red. Pamięć jako kategoria rzeczywistości kulturowej. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, ss. 33–43.
• Chodubski, A. 2016. 70 lat do różnorodności. Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce. Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość. 13, ss. 395–408.
• Datner, H. i Melchior, M. 1997. Żydzi we współczesnej Polsce – nieobecność i powroty. W: Kurcz, Z. red. Mniejszości narodowe w Polsce. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, ss. 63–81.
• Habdas, M. 2020. Żydzi w pamięci zbiorowej współczesnych mieszkańców Zabrza i Gliwic. Praca doktorska. Katowice: Uniwersytet Śląski, https://rebus.us.edu.pl/bitstream/20.500.12128/19802/1/Habdas_Zydzi_w_pamieci_zbiorowej.pdf (21.07.2022).
• Janusz, G. 2013. Prawo do stowarzyszania się mniejszości narodowych. W: Dudra, S. i Nitschke, B. red. Stowarzyszenia mniejszości narodowych, etnicznych i postulowanych w Polsce po II wojnie światowej. Kraków: Nomos, ss. 13–23.
• Jędrzejewska, M.J. 2020. Działalność wydawnicza Ormiańskiego Towarzystwa Kulturalnego z Krakowa z okazji 30-lecia powstania. Acta Scientifica Academiae Ostroviensis. Sectio A Nauki Humanistyczne, Społeczne i Techniczne. 15–16 (1–2), ss. 195–221, https://doi.org/10.33674/acta_1202011 (21.07.2022).
• Kowalewska, D. 2015. Organizacje mniejszości narodowych i etnicznych jako podmioty etnopolityki. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Acta Politica. 34, ss. 27–47, https://doi.org/10.18276/ap.2015.34–02 (21.07.2022).
• Krzyżanowski, P.J., Orłowska, B.A. i Wasilewski, K. red. 2020. Mniejszości narodowe, etniczne i religijne na Ziemiach Zachodnich i Północnych. Perspektywa interdyscyplinarna. Gorzów Wielkopolski: Akademia im. Jakuba z Paradyża.
• Kurcz, Z. 1997. Mniejszość niemiecka w Polsce: geneza, struktury, oczekiwania. W: Kurcz, Z. red. Mniejszości narodowe w Polsce. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, ss. 83–105.
• Mier-Jędrzejowicz, E. 2020. Duchowa kultura Ormian polskich wyrażana jest w języku „nowej” ojczyzny. W: Obracht-Prondzyński, C. i Milewska, M. red. Tożsamość. Kultura. Równość. Refleksje z okazji piętnastolecia Ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym. Gdańsk: Instytut Kaszubski, ss. 210–219.
• Mizgalski, J. 2010. 60-lecie TSKŻ. Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów w Polsce. Warszawa: Zarząd Główny Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce.
• Nieczuja-Ostrowski, P. 2011. Ormianie w Polsce. Przeszłość i teraźniejszość. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Saryusz-Wolska, M. red. 2009. Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych.
• Szczepański, M.S. i Śliz, A. 2011. Mozaikowy region etniczny i jego społeczne metamorfozy. Przypadek Górnego Śląska. Górnośląskie Studia Socjologiczne. 2, ss. 232–249.
• Szmeja, M. 2018. Mniejszości narodowe a polityka państwa. Przykład Śląska. W: Adamczyk, A., Sakson, A. i Trosiak, C. red. Europejskie i polskie doświadczenia z etnicznością i migracjami w XXI wieku. Poznań: Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM, ss. 141–151.
• Szpociński, A. 1999. Pamięć zbiorowa a mass media. Kultura Współczesna. Teorie. Interpretacje. Praktyka. 4, ss. 43–54.