Mobilność młodych dorosłych z krajów Europy Środkowo-Wschodniej – polsko-czesko-słowacko-ukraińskie studium porównawcze

Mobility of young adults from Central and Eastern European countries – a Polish-Czech-Slovak-Ukrainian comparative study

The young generation is treated as the future of society. This generation’s size, skills and knowledge, as well as economic activity, socio-cultural involvement, marital intentions and family (procreation) plans determine the quality of society. Thus, an important issue is the outflow of young people who decide to migrate abroad. It is therefore important to recognize both the current experiences and the life plans of the young generation in this field. In post-communist countries, the fall of the communist system had a major impact on the increase in mobility. Political, sociocultural and economic changes have contributed to the emergence of new migration-related phenomena and the so-called fluid migration, characterized by free movement of labour, massiveness, diversity and plasticity. The surveyed youth from Poland, the Czech Republic and Slovakia have experiences related to functioning within open borders, unlike the youth from Ukraine, where the borders are closed. Wioletta Danilewicz notices the existence of the so-called migration culture, i.e. the acceptance (by the participants of migration processes) that these are phenomena constituting an inherent element of their lives, despite their awareness of the unfavourable co-occurring elements. The research results presented in the text indicate that the surveyed young adults do not fully follow this trend.

Młode pokolenie jest traktowane jako przyszłość społeczeństwa. To od jego liczebności, umiejętności i wiedzy, ale także aktywności ekonomicznej, zaangażowania społeczno-kulturowego, zamierzeń małżeńskich i planów związanych z rodziną (prokreacyjnych) zależy jakość społeczeństwa. Dlatego istotnym zagadnieniem jest odpływ ludzi młodych, którzy podejmują decyzję o zagranicznej migracji. Ważne jest zatem rozpoznanie w tym obszarze zarówno dotychczasowych doświadczeń, jak i kwestii planów życiowych młodego pokolenia. W krajach postkomunistycznych na wzrost mobilności miał duży wpływ upadek systemu komunistycznego. Zmiany polityczne, społeczno-kulturowe i ekonomiczne przyczyniły się do powstania nowych zjawisk migracyjnych i powstania tzw. migracji płynnej, charakteryzującej się swobodą przepływu siły roboczej, masowością, różnorodnością i plastycznością. Badana młodzież z Polski, Czech i Słowacji ma doświadczenia związane z funkcjonowaniem w otwartości granic, w przeciwieństwie do młodzieży z Ukrainy, w której granice mają charakter zamknięty. Wioletta Danilewicz dostrzega istnienie tzw. kultury migracji, czyli przyjęcia przez uczestników procesów migracyjnych, że są to zjawiska stanowiące nieodłączny element ich życia, nawet w sytuacji świadomości towarzyszących temu elementów niekorzystnych. Przedstawione w tekście wyniki badań wskazują, że badani młodzi dorośli nie do końca wpisują się w ten trend.

REFERENCES:

• Bera, R. 2008. Aksjologiczny sens pracy a poczucie jakości życia młodych emigrantów polskich. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Castels, S. and Miller, M. (2003). The Age of Migration. International Population Movements in the Modern World. London: Palgrave Macmillan Press.
• Danilewicz, W. 2010. Rodzina ponad granicami. Transnarodowe doświadczenia wspólnoty rodzinnej. Białystok: Trans Humana.
• Donnan, H. i Wilson, T.M. 2007. Granice tożsamości, narodu, państwa. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Migracje. Słownik pojęć. Główny Urząd Statystyczny. https://stat.gov.pl/metainformacje/slownik-pojec/pojecia-stosowane-w-statystyce-publicznej/845,pojecie.html (10.12.2023).
• https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19910020005/O/D19910005.pdf (10.12.2023).
• Janicki, W. 2007. Przegląd teorii migracji ludności. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio B, Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia. LXII, ss. 285–304.
• Kaczmarczyk, P. 2007. Wędrówki ludów. Migracje osób z wysokimi kwalifikacjami. Gazeta MSP. 5. https://gazeta-msp.pl/index.php?id=pokaz_artykul&indeks_artykulu=313 (10.12.2023).
• Kacperska, E., Kacprzak, M., Kmieć, D., Król, A. i Łukasiewicz, K. 2019. Migracje międzynarodowe w Europie. Trendy – problemy – wyzwania. Warszawa: Wydawnictwo SGGW.
• Migracje zarobkowe Polaków. 2023. https://lewiatan.org/wp-content/uploads/2023/03/Gi-Group-raport-Migracje-zarobkowe-Polakow-2023.pdf (10.12.2023).
• Niedźwiedzki, D. 2010. Migracje i tożsamość. Od teorii do analizy przypadku. Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
• Ogrodzka-Mazur, E., Szafrańska, A., Malach, J. and Chmura, M. 2021. Cultural identity and education of learning young adults in selected countries of East-Central Europe. A Polish-Czech comparative study. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht V&R.
• Puchalska, K. i Barwińska-Majdowicz, A. 2010. Międzynarodowe przepływy kapitału i siły roboczej. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (EU) 2016/399 z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie unijnego kodeksu zasad regulujących przepływ osób przez granice (kodeks graniczny Schengen). Źródło: Official Journal of the European Union: https://eur-lex.europa.eu/eli/reg/2016/399/oj (10.12.2023).
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 810/2009 z dnia 13 lipca 2009 r. ustanawiające Wspólnotowy Kodeks Wizowy. Źródło: Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/pl/TXT/?uri=CELEX:32009R0810.
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1148 z dnia 7 lipca 2021 r. ustanawiające, w ramach Funduszu Zintegrowanego Zarządzania Granicami, Instrument Wsparcia Finansowego na rzecz Zarządzania Granicami i Polityki Wizowej. Źródło: Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/pl/TXT/?uri=CELEX%3A32021R1148 (10.12.2023).
• Trojanowska-Strzęboszewska, M. 2017. Między zamkniętością a otwartością. Trzy zmiany statusu i funkcji kontrolnych polskich granic. Atheneum. Polskie Studia Politologiczne. 53, ss. 69–94.
• Węziak-Białowolska, D. 2013. Model kapitału intelektualnego regionu. Koncepcja pomiaru i jej zastosowania. Warszawa: Szkoła Główna Handlowa.