„Kapitalne małżeństwo” – o potencjale małżeństw mieszanych w kontekście teorii kapitału społecznego i kulturowego

„A capital marriage” – about the potential of mixed marriages in the context of the theory of social and cultural capital

The leading subject matter of this study is the theory of social and cultural capital in the context of the functioning of mixed marriages and multicultural families that they constitute. Two parts are distinguished in my study. In the first one, the theoretical foundations are described of the introduced concepts of capital – the theories of P. Bourdieu, J. S. Coleman, R. Putnam and F. Fukuyama are referred to. In the second part, selected threads are discussed of the research into mixed marriages in relation to the theory of social and cultural capital. The study is aimed at indicating the importance of social and cultural capital rooted in the realities of family life on the example of mixed marriages and their families. The application of the theory of social capital helps to explain the phenomena occurring in social life. The presented study is an attempt to distinguish the elements that build intra-family capital, which translates into shaping intra-family relationships and influencing the external environment. Due attention was also paid to the issues of language and communication within and outside the family, as well as contacts with religion, tradition and customs in the situation of daily experience of diversity by members of multicultural marriages and families.

Wiodącym tematem niniejszego opracowania uczyniono teorię kapitału społecznego i kulturowego w kontekście funkcjonowania małżeństw mieszanych i rodzin wielokulturowych, które tworzą. W pracy wyróżniam dwie części. W pierwszej opisuję teoretyczne podstawy wprowadzonych koncepcji kapitału – przywołuję teorie w ujęciu P. Bourdieu, J.S. Colemana, R. Putnama oraz F. Fukuyamy. W drugiej omawiam wybrane wątki z badań małżeństw mieszanych w odniesieniu do teorii kapitału społecznego i kulturowego. Celem szkicu jest wskazanie znaczenia kapitału społecznego i kulturowego zakorzenionego w realiach życia rodzinnego na przykładzie małżeństw mieszanych i ich rodzin. Wykorzystanie teorii kapitału społecznego sprzyja wyjaśnianiu zjawisk zachodzących w życiu społecznym. W prezentowanym szkicu podjęto próbę wyróżnienia elementów budujących kapitał wewnątrzrodzinny, przekładający się na kształtowanie relacji wewnątrzrodzinnych i oddziałujących na środowisko zewnętrzne. Uwagę poświęcono również kwestiom języka oraz porozumiewania się wewnątrz- i pozarodzinnego oraz obcowania z religią, tradycją i zwyczajami w sytuacji możliwości codziennego doświadczania różnorodności przez członków małżeństw i rodzin wielokulturowych.

REFERENCES:

• Abłażewicz-Górnicka, U. 2018. Rodzina a kapitał społeczny. Wybrane problemy teoretyczne i badawcze. Opuscula Sociologica. 2 (23), ss. 17–24.
• Bourdieu, P. 1986. The Forms of Capital. W: Richard, J.G. eds. Handbook of T heory and Research for the Socjology of Education, New York: Greenwood Press, pp. 241–258.
• Coleman, J.S. 1998. Social Capital in the Creation of Human Capital. American Journal of Sociology. 95, pp. 95–120.
• Czapiński, J. 2003. Diagnoza społeczna 2003, http://www.diagnoza.com (20.04.2024).
• Dudzikowa, M. i Czerepaniak-Walczak, M. red. 2008. Wychowanie. Pojęcia – procesy – konteksty. Interdyscyplinarne ujęcie. Tom 4. Gdańsk: GWP.
• Farr, J. 2004. Social Capital. A Conceptual History. Political Theory. 32 (1), pp. 6–33.
• Fukuyama, F. 2003. Kapitał społeczny. W: Harrison, L.E., Huntington, S.P. red. Kultura ma znaczenie. Kraków: Zysk i S-ka, ss. 169–187.
• Gajdzica, A. 2010. Kapitał społeczny – ku (prze)trwaniu mniejszości w środowiskach wielokulturowych. W: Lewowicki, T., Ogrodzka-Mazur, E. red. Edukacja międzykulturowa – teorie, poglądy, doświadczenia społeczne. Cieszyn-Warszawa-Toruń: Wyd. Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji, Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP w Warszawie, Wydawnictwo Adam Marszałek, ss. 188–199.
• Giddens, A. 2004. Socjologia, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Hruzd, A. 2011. Rola komunikacji i języka w społecznościach zróżnicowanych kulturowo – próba analizy wybranych zagadnień. W: Lewowicki, T., Ogrodzka-Mazur, E., Szczurek-Boruta, A. red. Edukacja międzykulturowa – dokonania, problemy, perspektywy. Cieszyn–Warszawa–Toruń: Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji w Cieszynie, Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP w Warszawie, Wydawnictwo Adam Marszałek, ss. 316–326.
• Hruzd-Matuszczyk, A. 2012. Kapitał społeczny i kulturowy małżeństw mieszanych i ich rodzin. Ruch Pedagogiczny. 4, ss. 51–58.
• Kainacher, K. 2007. Dziecko w środowisku dwujęzycznym i jego komunikacja międzykulturowa. Kraków: Wydawnictwo Collegium Columbinum.
• Kowalczyk, P. 2016. Rola kapitału społecznego w zarządzaniu zasobami miasta. Organizacja i Zarządzanie: kwartalnik naukowy. 4, ss. 19–35.
• Kowalska, I. 2013. Małżeństwa i rozwody. W: Strzelecki, Z. red. Sytuacja demograficzna Polski. Raport 2012–2013. Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych. file:///C:/Users/ali_c/Downloads/raport_rrl_2012–2013.pdf (12.04.2024).
• Kwak, A., Bieńko, M., Szluz, B. 2024. Kapitał rodzicielski w ocenie młodzieży studiującej w Ukrainie, Litwie i Polsce. Roczniki Nauk Społecznych. 2, ss. 63–79.
• Mularska-Kucharek, M. 2013. Kapitał społeczny a jakość życia na przykładzie zbiorowości wielkomiejskiej. Polityka Społeczna. 1, ss. 26–32.
• Nyczaj-Drąg, M. 2009. Kapitał społeczny rodziny jako źródło wczesnych nierówności szkolnych. W: Marzec-Holka, K., Guza-Steinke, H. red. Kapitał społeczny a nierówności. Kumulacja i redystrybucja. Bydgoszcz: Wydawnictwo UWKW, ss. 312–323.
• Ostrowska, A. 1997. Prozdrowotne style życia. W: Domański, H., Rychard, A. red. Elementy nowego ładu. Warszawa: IFiSPAN, ss. 209–222.
• Ostrowska, A. 1999. Styl życia a zdrowie. Warszawa: IFiS PAN.
• Putnam, R. 1995. Demokracja w działaniu. Tradycje obywatelskie we współczesnych Włoszech. Warszawa–Kraków: Fundacja im. Stefana Batorego – Znak.
• Romaniuk, P. 2010. Kapitał społeczny – podejścia definicyjne oraz ich miejsce w naukach społecznych. Politeja: Pismo Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego. 2 (14), ss. 459–482.
• Roter, A. 2009. Znaczenie kapitału kulturowego i społecznego dla pedagogiki społecznej. W: Marzec-Holka, K., Guza-Steinke, H. red. Kapitał społeczny a nierówności. Kumulacja i redystrybucja. Bydgoszcz: Wydawnictwo UWKW, ss. 110–116.
• Różańska, A. 2000. Wychowanie w rodzinie mieszanej wyznaniowo – przykład wychowania międzykulturowego. W: Lewowicki, T., Suchodolska, J. red. Rodzina – wychowanie – wielokulturowość. Cieszyn: Wydawnictwo UŚ – Filia w Cieszynie, Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP w Warszawie, ss. 72–82.
• Rymsza, A. 2007. Klasyczne koncepcje kapitału społecznego. W: Kaźmierczak, T., Rymsza, M. red. Kapitał społeczny. Ekonomia społeczna. Warszawa: Wydawnictwo ISP, ss. 23–40.
• Sierocińska, K. 2011. Kapitał społeczny. Definiowanie, pomiar i typy. Studia Ekonomiczne. 1, ss. 69–86.
• Sowa-Behtane, E. 2018. Stowarzyszenie Rodzin Wielokulturowych – organizacja pozarządowa reprezentująca interesy osób odmiennych kulturowo. Kultura – Społeczeństwo – Edukacja. 1 (13), ss. 117–125.
• Sowa-Behtane, E. 2021. Znaczenie różnic kulturowych w kobiecym obrazie funkcjonowania małżeństw i rodzin wielokulturowych. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie.
• Sztompka, P. 2002. Socjologia. Analiza Społeczeństwa. Kraków: „Znak”.
• Trutkowski, C. i Mandes, S. 2005. Kapitał społeczny w małych miastach. Warszawa: SCHOLAR.
• Wojnowski, K. 2009. Kompetencje jako kapitał społeczny. W: Marzec-Holka, K., Guza-Steinke, H. red. Kapitał społeczny a nierówności. Kumulacja i redystrybucja. Bydgoszcz: Wydawnictwo UWKW, ss. 55–62.