Rola oddziałów przygotowawczych w integracji uczniów cudzoziemskich we Wrocławiu – studium przypadku

The role of preparatory classes in the integration of foreign students in Wrocław – a case study

A significant proportion of the foreigners arriving in Poland are children and school youth. As a consequence, Polish schools are increasingly becoming culturally diverse. This results in the necessity to take measures for integrating international students, which is understood as a social process aimed at achieving unity, conformity, and cooperation. Actions in this regard are taken, among others, within the framework of the so-called preparatory programs introduced into the Polish educational system in 2017. Starting from the 2019/2020 school year, they were opened in seven schools in Wrocław, and in the culminating year 2022/2023, they functioned in as many as 29 institutions. The article presents the results of the author’s research aimed at assessing the preparatory programs in the process of integration of international students almost five years after their initiation in Wrocław. It was carried out using the directive interview technique. It was conducted in those schools where preparatory courses were established in the first year of the functioning of that system.

Istotną część spośród przybywających do Polski cudzoziemców stanowią dzieci i młodzież w wieku szkolnym. W rezultacie polska szkoła staje się coraz bardziej zróżnicowana kulturowo. Skutkuje to koniecznością podejmowania działań na rzecz integracji uczniów cudzoziemskich, rozumianej jako proces społeczny ukierunkowany na osiągnięcie jedności, zgodności i współdziałania. Działania w tym zakresie podejmowane są m.in. w ramach tzw. oddziałów przygotowawczych, wprowadzonych do polskiego systemu oświaty w 2017 roku. Począwszy od roku szkolnego 2019/2020, otwarto je w siedmiu wrocławskich szkołach, a w kulminacyjnym roku szkolnym 2022/2023 funkcjonowały one aż w 29 placówkach. Artykuł prezentuje wyniki badań własnych mających na celu ocenę oddziałów przygotowawczych w procesie integracji uczniów cudzoziemskich po niemal pięciu latach od ich zainicjowania we Wrocławiu. Zostały one zrealizowane z wykorzystaniem techniki wywiadu swobodnego ukierunkowanego. Przeprowadzono je w tych szkołach, w których oddziały przygotowawcze powstały w pierwszym roku funkcjonowania programu

REFERENCES:

• Androshchuk, I. 2022. Polska szkoła jako środowisko tolerancji, demokracji, integracji i bezpieczeństwa uczniów – uchodźców z Ukrainy. Edukacja Zawodowa i Ustawiczna. 7, ss. 55–62.
• Bobryk, A. i Kochan, I. 2023. Między integracją i asymilacją. Uczniowie z Ukrainy w polskich szkołach. Studia z Teorii Wychowania. 4 (41), ss. 291–304.
• Chrostowska, P. (oprac.) 2024. Uczniowie uchodźczy z Ukrainy w polskim systemie edukacji. Stan na październik 2023 roku https://ceo.org.pl/wp-content/uploads/2024/01/CEO.
• Ciupińska, B. 2022. Uczniowie uchodźcy wojenni z Ukrainy w polskim systemie edukacji w percepcji nauczycieli. HUMANITAS Pedagogika i Psychologia. 1 (25), ss. 155–169.
• Dolińska, K. i Makaro, J. 2013. O wielokulturowości monokulturowego Wrocławia. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Edukacja międzykulturowa we Wrocławiu. https://wielokultury.wroclaw.pl/projekty/edukacja-miedzykulturowa/ (25.01.2025).
• Grzybowski, P.P. 2023. Szkoła różnorodna kulturowo w Polsce. Doświadczenia bydgoskich nauczycieli w pierwszym okresie wojny w Ukrainie. Edukacja Międzykulturowa. 2 (21), ss. 163–176.
• Januszewska, E. i Markowska-Manista, U. 2017. Dziecko „inne” kulturowo w Polsce. Z badań nad edukacją szkolną. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
• Kłopot, S. i Trojanowski, P. 2018. Cudzoziemcy we Wrocławiu. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica. 64, ss. 35–54.
• Kurzyna-Chmiel, D. 2022. Wyzwania i problemy w zakresie kształcenia Ukraińców przybyłych do Polski po 24 lutego 2022 r. Studia Prawnoustrojowe. 57, ss. 349–363.
• Młynek, P. i Andruszkiewicz, F. 2023. Funkcjonowanie społeczne dzieci-migrantów w polskiej szkole w opinii rodziców i dyrektorów szkół podstawowych. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce. 3 (70), ss. 27–42.
• Nikitorowicz, J. 2018. Edukacja międzykulturowa w procesie wspierania rozwoju tożsamości w warunkach wielokulturowości. Kultura i Edukacja. 3 (121), ss. 55–68.
• Nikitorowicz, J. 2024. Zadania edukacji międzykulturowej w kontekście wojny w Ukrainie. Edukacja Międzykulturowa. 1 (24), ss. 17–29.
• Pamuła-Behrens, M. 2021. Polish Teacher Competencies in Teaching Students from Migrant Backgrounds in Preparatory Classes. Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny. 4 (182), pp. 161–182.
• Perzanowski, M. 2024. We Wrocławiu żyje 180 tys. obywateli Ukrainy. Prawie połowa z nich to uchodźcy. Jak sobie radzą w mieście? https://gazetawroclawska.pl/we-wroclawiu-zyje-180-tys-obywateli-ukrainy-prawie-polowa-z-nich-to-uchodzcy-jak-sobie-radza-w-miescie/ar/c1-18339631 (25.01.2025).
• Popyk, A. 2023. Polska szkoła oczami dzieci-migrantów. Od akceptacji do socjalizacji. Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny. 1 (187), ss. 53–70.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 23 sierpnia 2017 r. w sprawie kształcenia osób niebędących obywatelami polskimi oraz osób będących obywatelami polskimi, które pobierały naukę w szkołach funkcjonujących w systemach oświaty innych państw (Dz.U. poz. 1655).
• Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 21 marca 2022 r. w sprawie organizacji kształcenia, wychowania i opieki dzieci i młodzieży będących obywatelami Ukrainy. Dz.U. z 2022 r., poz. 645.
• Program „Wrocławska Strategia Dialogu Międzykulturowego” (2018–2022). https://wielokultury.wroclaw.pl/publikacje/program-wroclawska-strategia-dialogu-miedzykulturowego-na-lata-2018-2022/ (25.01.2025).
• Uliasz, J. 2023. Realizacja prawa do nauki przez dzieci ukraińskie w Polsce – uwagi krytyczne. Ius Et Administratio. 2 (51), ss. 169–181.
• Ustawa z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Dz.U. 2022 poz. 583.
• Walczak, B. i Wielecki, K.M. 2024. My z wami – uczniowie uchodźczy z Ukrainy w polskich szkołach w świetle badań jakościowych. Dziecko Krzywdzone. Teoria, Badania, Praktyka. 2 (23), ss. 148–170.
• Wrocławska Strategia Dialogu Międzykulturowego (2018–2022). https://wielokultury.wroclaw.pl/publikacje/program-wroclawska-strategia-dialogu-miedzykulturowego-na-lata-2018-2022/ (25.01.2025).
• Zbróg, Z. red. Polska szkoła wobec wyzwań wynikających z nowego kontekstu przymusowej migracji. Ku metodyce wspierającej edukację i integrację uczniów pochodzących z Ukrainy. Kielce: Kieleckie Towarzystwo Naukowe.