Międzykulturowość eksponatów matematycznych w wybranych centrach Europy

Interculturality of mathematical exhibits in selected centres of Europe

Interculturality plays a key role in education, supporting the development of social skills, tolerance and understanding of cultural diversity. In the context of mathematics, mathematical exhibits can serve as tools enabling visitors to science centres to learn about the mathematical achievements of different cultures, promoting a global view of this field of science. The aim of the research described in this article was to analyze mathematical exhibits/exhibitions addressed to society which are the product and carrier of different cultures. The aspects related to cultural diversity and its impact on the creation, interpretation and presentation of mathematical exhibits were taken into account. The study was carried out in five European science centres, using a qualitative strategy, analysing documents. The result showed a fairly rich intercultural potential of the exhibits studied. The results of the research can be used in designing effective classes for students, e.g. within intercultural education projects. The topics discussed, ways and methods of presenting issues applied in science centres can serve as inspiration for teachers, in terms of conducting classes, not only extracurricular ones, in a way that better motivates students to search for their own solutions, to try or even to create.

Międzykulturowość odgrywa kluczową rolę w edukacji, wspierając rozwój umiejętności społecznych, tolerancji i zrozumienia dla różnorodności kulturowej. W kontekście matematyki eksponaty matematyczne mogą służyć jako narzędzia umożliwiające zwiedzającym centra nauki poznanie osiągnięć matematycznych różnych kultur, promując globalne spojrzenie na tę dziedzinę nauki. Celem badań opisanych w poniższym artykule było przeanalizowanie eksponatów/ ekspozycji matematycznych kierowanych do społeczeństwa, które są wytworem i nośnikiem różnych kultur. Uwzględniono aspekty związane z różnorodnością kulturową i jej wpływem na tworzenie, interpretowanie i prezentowanie eksponatów matematycznych. Badaniem objęto eksponaty z pięciu europejskich centrów nauki. Badania przeprowadzono strategią jakościową, analizując zgromadzoną dokumentację dotyczącą eksponatów/ekspozycji. Wyniki ukazały dość bogaty potencjał międzykulturowy badanych eksponatów, pochodzących z zachodnich, północnych i środkowych rejonów Europy. Mogą one posłużyć w projektowaniu efektywnych zajęć dla uczniów w ramach np. międzykulturowych projektów edukacyjnych. Poruszane tematy, sposoby i metody przedstawienia zagadnień prezentowanych w centrach nauki mogą też służyć jako inspiracja dla nauczycieli, pod kątem prowadzenia zajęć nie tylko pozalekcyjnych, w sposób bardziej motywujący uczniów do poszukiwania własnych rozwiązań, próbowania czy nawet tworzenia.

REFERENCES:

• Alberti, M. 2012. Planeta matematyka. Etnomatematyka albo liczbowa podróż przez świat. Barcelona: RBA.
• Bednarek, S. 2008. Od zwierciadła płaskiego do kalejdoskopu. https://www.deltami.edu.pl/media/articles/2008/01/delta-2008-01-od-zwierciadla-plaskiego-do-kalejdoskopu.pdf (18.08.2024).
• Beveridge, C. 2016. Matematyka od środka. 4000 lat odkryć matematycznych. Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk.
• Bojarska-Sokołowska, A. 2019. Pozaszkolne formy edukacji matematycznej. Popularyzacja matematyki, interaktywność w kształceniu, kultura matematyczna. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.
• Bojarska-Sokołowska, A. 2023. Elementy kultury matematycznej w centrach nauki. Kultura-Społeczeństwo-Edukacja. 2 (24), ss. 69–83.
• Bojarska-Sokołowska, A. 2023. Język eksponatów matematycznych jako kontekst budowania mentalnych ścieżek edukacyjnych zwiedzających centra nauki. Kultura i Edukacja. 3 (141), ss. 60–75.
• Bojarska-Sokołowska, A. 2024. STEAM-owe aktywności matematyczne dzieci w wybranych europejskich centrach nauki. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce. 4 (75), ss. 39–54.
• Burton, D.M. 2023. Historia matematyki. Warszawa: PWN.
• Dickstein, S. 1893. Matematyka i rzeczywistość. Warszawa: Wydawnictwo Redakcji „Prac matematyczno-fizycznych”.
• Duda, R. 1990. Co to jest kultura matematyka? Matematyka. Społeczeństwo. Nauczanie. 5, ss. 2–4.
• Kordos, M. 1994. Wykłady z historii matematyki. Warszawa: WSiP.
• Rapley, T. 2013. Analiza konwersacji, dyskursu i dokumentów. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Rubacha, K. 2008. Metodologia badań nad edukacją. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Warda, J. 2018. Doświadczenia centrów nauki w Europie. https://ulublin.eu/wp-content/uploads/2018/10/Ekspertyza-do%C5%9Bwiadcze%C5%- 84-centr%C3%B3w-edukacyjnych.pdf (15.08.2024).