Polska pedagogika i edukacja międzykulturowa w recepcji ukraińskich badaczy

W artykule zostały poddane analizie naukowe badania komparatystyczne ukraińskich uczonych dotyczące rozwoju pedagogiki w Rzeczypospolitej Polskiej oraz doświadczenia tego kraju w reformowaniu systemu edukacji w kontekście eurointegracji. Podkreślono, że dla ukraińskich uczonych polskie doświadczenia są najbardziej aktualne i interesujące, o czym świadczą liczne publikacje w czasopismach naukowych oraz dysertacje. Określono i przeanalizowano ponadto podstawowe grupy tematyczne takich badań, jak: rozwój edukacji uniwersyteckiej; edukacji międzykulturowej; profesjonalne przygotowywanie przyszłych nauczycieli; modernizacja edukacji zawodowej; transformacje w systemie edukacji szkolnej; nauczanie i wychowywanie uczniów; analiza sylwetek postaci historycznych, które włożyły wielki wkład w rozwój nauk pedagogicznych; nowe podejścia do zarządzania systemem edukacji. Odwołano się do fundamentalnych badań polskich uczonych w zakresie wymienionej problematyki. Sformułowano wniosek, zgodnie z którym polskie szkoły naukowe, reformy w dziedzinie edukacji są katalizatorem naukowych idei ukraińskich uczonych w dziedzinie pedagogiki, wzorem modernizowania edukacji w kontekście jej europejskiego rozbudowywania.

Polish pedagogy and intercultural education perceived by Ukrainian researchers

The paper analyzes Ukrainian researchers’ scientific comparative observation as for development study in Education in the Republic of Poland and experience in educational reforming of this country in the context of European integration. It is demonstrated that Polish experience is the most crucial and interesting for Ukrainian researchers. This fact is justified in numerous scientific publications and doctoral theses. The main thematic groups of studies: development of university education; intercultural education; future professionals’ training; modernization of professional education; transformation in the secondary school system; pupils’ education and upbringing; analysis of historical personalities who have made a significant contribution to the development of teacher education; new approaches to the management of the educational system are identified and analyzed in the paper. Fundamental Polish scientists’ researches on certain issues are indicated. It is concluded that the Polish scientific school, reforms in educational field are a catalyst for Ukrainian researchers’ scientific ideas in the educational sphere and an example of education modernization in the context of its European development.

REFERENCES:

Literature:

• Lewowicki, T. 2003. Filozofia i pedagogika – tradycja i współczesność związków inspirujących teorię i praktykę edukacyjną. Colloquia Communia. 2, ss. 17–24.
• Lewowicki, T. 2011. Kształcenie zawodowe i praca nauczycieli. Mariupol: Narodowa Akademia Nauk Pedagogicznych Ukrainy.
• Lewowicki, T., Ogrodzka-Mazur, E. i Gajdzica A. red. 2013. Kultura w edukacji międzykulturowej – konteksty teoretyczne i społeczno-polityczne. Cieszyn – Warszawa – Toruń: Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego, Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP w Warszawie, Stowarzyszenie Wspierania Edukacji Międzykulturowej, Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Lewowicki, T., Nikitorowicz, J. i Szczurek-Boruta A. red. 2013. Szkoły dla mniejszości narodowych i społeczności kaszubskiej w Polsce – stan, problemy i perspektywy. Warszawa – Cieszyn – Białystok: Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP w Warszawie, Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego, Uniwersytet w Białymstoku, Stowarzyszenie Wspierania Edukacji Międzykulturowej.
• Nikitorowicz, J. 2009. Edukacja regionalna i międzykulturowa. Warszawa: WAiP.
• Nikitorowicz, J. 2017. Etnopedagogika w kontekście wielokulturowości i ustawicznie kształtującej się tożsamości. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Nowacki, T. W. 2010. Świat marzeń. Lublin: UMCS.
• Nowak, M. 1997. Personalistyczna koncepcja szkoły i dydaktyki. Rocznik Nauk Społecznych KUL. 2, ss. 10–21.
• Nyczkało, N.H. i Padałka, O.S. red. 2015. Edukacja i nauka pedagogiczna Ukrainy i Polski 1991–2015: bibliografia. Kijów: Narodowy Uniwersytet Pedagogiczny im. M.P. Drahomanowa.
• Okoń, W. 2004. Nowy słownik pedagogiczny. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
• Ogrodzka-Mazur, E. 2007. Kompetencja aksjologiczna dzieci w młodszym wieku szkolnym. Studium porównawcze środowisk zróżnicowanych kulturowo. Katowice: UŚ.
• Olbrycht, K. 2000. Prawda, dobro i piękno w wychowaniu człowieka jako osoby. Katowice: UŚ.
• Pawłowska, W.W. 2013. Główne kierunki rozwoju nauki pedagogicznej w Polsce: analiza historiograficzna. Chmielnicki: ChGPA.
• Pelech, L. R. 2014. Teoria i metodyka oświaty aksjologicznej w Polsce: aspekt porównawczy. Równe: PP DM.
• Sobecki, M. 2016. Komunikacja międzykulturowa w perspektywie pedagogicznej. Studium z pogranicza polsko-litewsko-białorusko-ukraińskiego. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
• Sysojewa, S.O. 2014. Kulturologiczne problemy oświaty w badaniach pedagogicznych ukraińskich i polskich uczonych. W: Lewowicki, T., Ogniewjuk, W., Ogrodzka-Mazur, E. i Sysojewa, S. red. Wielokulturowość i edukacja. Warszawa – Cieszyn – Kijów: Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP w Warszawie, Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego, Uniwersytet im Borysa Grinczenki.
• Urlińska, M.M. i Jurzysta, K. 2017. Pomiędzy nadzieją a (nie)spełnieniem: rola polskiego nauczyciela na Łotwie. Toruń: UMK.
• Urlińska, M.M., Uniewska, A. i Horowski, J. red. 2012. „Po życie sięgać nowe…”: teoria a praktyka edukacyjna. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszalek.
• Wasyluk, A. i Tanaś, M. 2006. Leksykon pedagogiczny angielsko-polsko-ukraiński. Warszawa – Kijów: Oficyna Wydawnicza Szkoły Wyższej im. Pawła Włodkowica, Wydawnictwo Naukowe NOVUM.