(nie)Wiedza nauczycieli mieszkających na pograniczu polsko-czeskim o swoich sąsiadach

Położenie geograficzne może być czynnikiem sprzyjającym nawiązywaniu bliższych międzysąsiedzkich relacji. Dzisiaj liczne granice – tak jak właśnie polsko-czeska – mają charakter „zdematerializowany” i istnieją w pamięci i świadomości ludzi. Czy jednak rzeczywiście bliskie sąsiedztwo, podobne uwarunkowania społeczne i kulturowe a nawet bliskość językowa powoduje, że poszukujemy wiedzy o swoich sąsiadach? W naszym kraju od kilku lat możemy obserwować swoiste zafascynowanie Czechami. To wszystko ma swój wymiar ogólnopolski. Czy jednak sytuacja na pograniczu, a więc w bezpośrednim sąsiedztwie, jest podobna? W realizowanych przeze mnie badaniach wśród nauczycieli mieszkających na pograniczu polsko-czeskim interesowało mnie, jak respondenci oceniają swoją wiedzę o Czechach i jak opisują swoich sąsiadów.

(Lack of) Knowledge concerning the neighbours presented by teachers living in the Polish-Czech borderland

Geographical location might be an enhancer of establishing close relations between neighbours. Today, many borders – as in the case of the Polish- Czech one – are “dematerialized” and, in human consciousness, exist onlyin memory. However, do the close neighbourhood, similar social or cultural determinants and the closeness of languages really make people seek knowledge about their neighbours? What can be observed in Poland for several years is a real fascination with Czechs. This takes place in the overall national dimension. Yet, is the situation on the borderland (in the direct neighbourhood) similar? The studies conducted among teachers living in the Polish-Czech borderland are to answer how the respondents evaluate their knowledge concerning Czechs and how they describe their neighbours.

References:

• Gawrecká, M. i Gwarecki, D. 2007. Česko-polské vztahy ve Slezsku z histo­rické perspektivy. W: Berlińska, D. i Korzeniowski, M. red. Tożsamość lokalna, regionalna, transgraniczna na pograniczu polsko-czeskim. Opole: PIN-Instytut Śląsk, ss. 28–37.
• Jestem Czechofilem Pobrane z: https://www.facebook.com/czechofile/ (28.05.2018).
• Kaczorowski, A. 2007. Praskie łowy. Warszawa: Świat Książki.
• Kaczorowski, A. 2012. Praski elementarz. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.
• Kaczorowski, A. 2018. Ota Pavel. Pod powierzchnią. Wołowiec: Wydawnic­two Czarne.
• Lewowicki, T., Szczurek-Boruta, A. i Szafrańska, A. 2017. Sfery życia ducho­wego dzieci, młodzieży i dorosłych – studium z pogranicza polsko-czeskie­go. O nauczycielach, ich spostrzeganiu świata społecznego i aktywności. 4. Cieszyn – Toruń: Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego, Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Sadowski, A. 2008. Pogranicze – pograniczność – tożsamość pograniczna. Studia Społeczne. XIV, ss. 17–30.
• Skalne miasto oblegane przez Polaków... Pobrane z: http://natemat.pl/237239,skalne-miasto-polacy-oblegaja-czeska-policja-zamyka-przejscie-graniczne (28.05.2018)
• Skorupska, A. 2014. Współpraca samorządowa na pograniczu polsko-cze­skim. Policy Paper, nr 17. Pobrane z: file:///C:/Users/Admin/Desktop/Naukowa%20Praca%202018/Teksty%20do%20Pogranicza/PISM%20Po­licy%20Paper%20nr%2017%20(100)%20PL.pdf
• Stosunek do innych narodów. Komunikat z badań CBOS nr 21/2017 Pobrane z: https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2017/K_021_17.PDF (28.05.2018)
• Stosunek do innych narodów. Komunikat z badań CBOS nr 37/2018 Pobrane z: https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2018/K_037_18.PDF (28.05.2018).
• Stosunek Polaków do innych narodów. Komunikat z badań CBOS 20/2014 Pobrane z: https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2014/K_020_14.PDF (28.05.2018).
• Stosunek Polaków do innych narodów. Komunikat z badań CBOS BS. 13/2011 Pobrane z: https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2011/K_013_11.PDF (28.05.2018).
• Szczygieł, M. 2006. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.
• Szczygieł, M. 2010. Zrób sobie raj. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.
• Szczygieł, M. 2012. Láska nebeská. Warszawa: Wydawnictwo Agora S.A.
• Śliż, A. i Szczepański, M. 2016. Pogranicze polsko-czeskie w perspektywie socjologicznej. Kontekst kulturowy. Studia Społeczne. XXVII, ss. 47–59.
• Trzcielińska-Polus, A. 2007. Pogranicze polsko-czeskie. Uwarunkowania współpracy społeczności przygranicznych. W: Berlińska, D. i Korzeniow­ski, M. red. Tożsamość lokalna, regionalna, transgraniczna na pograniczu polsko-czeskim. Opole: PIN – Instytut Śląski, ss. 38–45.