Samoocena kompetencji językowej młodzieży z euroregionów pogranicza polsko-czeskiego w zakresie języka sąsiadów

Jeszcze w drugiej połowie XX wieku nauka języków obcych była domeną przede wszystkim ludzi bogatych, wykształconych lub wykonujących specyficzne zawody. Współcześnie – jak można zauważyć – w większości europejskich społeczeństw i w ramach ich polityki oświatowej istotna jest znajomość przede wszystkim takich języków jak: angielski, niemiecki, francuski, łacina oraz – coraz częściej – hiszpański i włoski. Okazuje się, niestety, że znajomość takich języków jak czeski i polski nie jest dla młodych ludzi atrakcyjna. Badana młodzież, z euroregionów z pogranicza polsko-czeskiego, dokonała – za pomocą pięciostopniowej skali – oceny poziomu opanowania swojej kompetencji językowej w zakresie czterech podstawowych sprawności: czytania, rozumienia, mówienia i pisania w języku mieszkańców sąsiedniego państwa (odpowiednio czeskiego/polskiego). Okazało się, że w każdej z poddanych ocenie sprawności językowej zdecydowanie więcej młodych ludzi z Polski niż z Republiki Czeskiej oceniło ich opanowanie na słabym lub bardzo słabym poziomie, a mniej – na dobrym lub bardzo dobrym. Może to być związane z tym – jak pokazały wyniki – że po czeskiej stronie granicy więcej młodzieży ogląda polskie programy lub używa języka w bezpośredniej relacji z sąsiadami.Aby udoskonalić rozwój tych sprawności, należałoby przede wszystkim zadbać o odpowiednią motywację do nauki tych języków, poprzez stwarzanie młodzieży jak najwięcej możliwości bezpośrednich kontaktów z rówieśnikami zza granicy poprzez organizowanie wymian międzyszkolnych, wyjazdów krajoznawczych, różnego rodzaju warsztatów integracyjnych czy też wspólnych działań artystycznych lub sportowych. Niezwykle istotne jest bowiem dla młodych ludzi, aby powiązać naukę języka obcego z przyjemnością, z poznawaniem nowych ludzi i ich kultury.

Self-assessment of the linguistic competence concerning the neighbours’ language of the borderland youth from Polish-Czech euroregions

Still in the second half of the 20th century, learning foreign languages was mostly a domain of rich people, well-educated ones or those who performed specific professions. Today, what is important for the majority of European societies within their educational policies is the knowledge of such languages as: English, German, French, Latin, and – with growing frequency – of Spanish and Italian. It turns out, unfortunately, that such languages as Czech and Polish are not attractive for the young. With the use of a five-grade scale, the examined youth from the euroregions of the Polish-Czech borderland did the evaluation of the level of their acquisition of linguistic competence (in four basic skills: listening, reading, speaking and writing) in the language of the neighbouring country (Polish or Czech respectively). In each evaluated language skill, distinctly more young people from Poland than the Czech Republic assessed their competence as poor and fewer as good or very good. This might be related to the fact that, as research results have shown, in the Czech part of the borderland, more young people watch Polish programmes or practice the language in direct contacts with the neighbours.To enhance the development of the language skills, the appropriate motivation to learn these languages should be raised at first. This can be done by creating numerous possibilities of direct contacts with peers from abroad by organizing exchanges between schools, tourist trips, integration workshops or joint sport or artistic activities. What is crucial for the young is combining learning a foreign language with pleasure, meeting new people and familiarization with their culture.

REFERENCES:

• Janowska I.: Zadanie, ćwiczenie, działanie językowe – wzajemne relacje i implikacje w dydaktyce językowej. W: M. Pawlak, M. Derenowski, B. Wolski (red.): Problemy współczesnej dydaktyki języków obcych. Poznań – Kalisz 2009, UAM.
• Kurcz I.: Dwujęzyczność a język globalny. W: M. Pawlak, M. Derenowski, B. Wolski (red.): Problemy współczesnej dydaktyki języków obcych. Poznań – Kalisz 2009, UAM.
• Marcinkowska-Bachlińska M.: Psychologiczne czynniki wpływające na poziom motywacji do nauki języka obcego. http://www.kms.polsl.pl/prv/spnjo/referaty/marcinkowska-bachlinska.pdf
• Rabczuk W.: O potrzebie rewaloryzacji języków mniej rozpowszechnionych. W: T. Lewowicki, E. Ogrodzka-Mazur, A. Gajdzica (red.): Świat wartości i edukacja międzykulturowa. Cieszyn – Warszawa 2003,UŚ – Filia w Cieszynie, Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP w Warszawie.
• Rada Europy: Europejski system opisu kształcenia językowego: uczenie się, nauczanie, ocenianie. Warszawa 2003, CODN.
• Słownik wyrazów obcych. Warszawa 2010, PWN.
• Wojciszke B.: Psychologia społeczna. Warszawa 2014, Scholar.
• Wosińska W.: Psychologia życia społecznego. Podręcznik psychologii społecznej dla praktyków i studentów. Gdańsk 2004, GWP.