Jakość życia i poczucie sukcesu u absolwentów szkoły polskiej na Łotwie. Studium zbiorowego przypadku

Toruńskie środowisko naukowe przez 25 lat obserwuje (na początku aktywnie uczestnicząc w tym procesie) działanie Polaków na Łotwie, mające na celu odbudowę szkoły dla mniejszości polskiej. Prowadzenie badań longitudinalnych pozwala nam uchwycić dynamikę procesu transmisji kultury, tradycji i języka polskiego, wskazać rolę podmiotów szkoły mających kluczowe znaczenie dla kształtowania się poczucia tożsamości narodowej pokolenia młodych Polaków urodzonych i mieszkających na Łotwie, korzystających z szansy edukacji w języku polskim i łotewskim. Towarzyszyliśmy uczniom przez okres edukacji szkolnej, będąc przy nich w momentach ważnych, tj. rozpoczęcia oraz ukończenia podstawowej szkoły polskiej i przejścia do szkoły średniej łotewskiej czy rosyjskiej. Niniejszy projekt badawczy stanowi kontynuację poprzednich eksploracji. Tym razem uwaga nasza skupiona jest na absolwentach szkoły (pierwsze cztery roczniki) – dzisiaj młodych trzydziestolatkach. Problem główny projektowanych badań zawiera się w pytaniach: Jaka jest jakość życia i poczucie osobistego sukcesu młodych absolwentów szkoły polskiej w Rydze i w jaki sposób są one różnicowane cechami usytuowania socjodemograficznego, aktualną sytuacją życiową i zawodową, uwarunkowane kontekstem społeczno-kulturowym, w jakim funkcjonują jako ludzie dorośli? Proponujemy ujęcie jakości życia i osiągniętego statusu społecznego absolwentów w formie przedstawienia trajektorii ich życia.

Quality of life and feeling of success among the graduates of the Polish school in Latvia – a collective case study

For 25 years, the scientific environment of Toruń has observed (taking active part in this process in the beginning) the activities of Poles in Latvia which aim at reconstruction of the school for the Polish minority. Conducting longitudinal studies allows for grasping the dynamics in the process of transmission of Polish culture, tradition and language. It can also help to indicate the role of school learners, teachers and parents and their significance for the feeling of national identity of young Poles born and living in Latvia, who make use of the chance to be educated both in the Polish and Latvian language. The learners were accompanied by researchers during their school education, including such significant moments as the start and graduation from the Polish primary school and transition into Latvian or Russian secondary school. The presented research project is a continuation of previous explorations – this time the graduates (the first four years), currently young people at their thirties, are focused on. The main problem in the planned research is comprised in the question: What is the quality of life and feeling of personal success of young graduates of the Polish school in Riga and how are they differentiated by socio-demographic situation, current life and career situation as well as determined by the socio-cultural context in which the graduates live as adults? What the author suggests is to show the graduates’ quality of life and their achieved social status by presenting the trajectory of their life.

REFERENCES:

• Bańka A., Derbis R. (red.): Pomiar i poczucie jakości życia u aktywnych za­wodowo oraz bezrobotnych. Poznań – Lublin 1995, Środkowoeuropejskie Centrum Ekonomii Działania Społecznego.
• Borowicz R.: Równość i sprawiedliwość społeczna. Warszawa 1988, PWN.
• Bourdieu P.: Społeczna krytyka władzy sądzenia. Warszawa 2005, „Scholar”.
• Chakrabarty D.: Prowincjonalizacja Europy: myśl postkolonialna i różnica historyczna. Poznań 2011, Wydawnictwo Poznańskie.
• Churski P.: Czynniki rozwoju regionalnego w świetle koncepcji teoretyczny chur@amu.edu.pl
• Coleman J. S.: Foundations of Social Theory. Cambridge 1990, Harvard Uni­versity Press.
• Czapiński J.: Psychologiczne teorie szczęści. W: J. Czapiński (red.): Psychologia pozytywna. Nauka o szczęściu, zdrowiu, sile i cnotach człowieka. Warsza­wa 2004, PWN.
• Fatyga B.: Kultura pod chmurnym niebem. Dynamiczna diagnoza stanu kul­tury województwa Warmińsko-Mazurskiego. Raport i rekomendacje prak­tyczne. Warszawa – Olsztyn 2012, Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego.
• Gawlikowska-Hueckel K.: Procesy rozwoju regionalnego w Unii Europejskiej. Konwergencja czy polaryzacja? Gdańsk 2003, UG.
• Grochalska M.: Teoria chaosu. Nowy paradygmat socjologii? W: Michalski J. (red.): Sapientia et adiumentum. W trosce o rozwój innych. Olsztyn 2006, UWM.
• Kawczyńska-Butrym Z. (red.): Młodzież z województwa warmińsko-mazur­skiego. Zagrożenia, szanse, plany życiowe. Olsztyn 2006, Olsztyńska Szkoła Wyższa im. Józefa Rusieckiego.
• Kawula S., Brągiel J., Janke A. W.: Pedagogika rodziny. Toruń 1988, Wydaw­nictwo Adam Marszałek.
• Kowalik S.: Jakość życia pacjentów w procesie leczenia. W: B. Waligóra (red.): Elementy psychologii klinicznej. T. IV. Poznań 1995, UAM.
• Lewowicki T., Ogrodzka-Mazur E. (red.): W poszukiwaniu teorii przydatnych w badaniach międzykulturowych. Cieszyn 2001, UŚ – Filia w Cieszynie.
• Majewska-Opiełka I.: Korepetycje z sukcesu. Poznań 2005, „Rebis”.
• Mead M.: Kultura i tożsamość. Warszawa 1978, PWN.
• Morawski M.: Konfiguracje globalne – struktury, agencje, instytucje. Warsza­wa 2010, PWN.
• Okoń W.: Nowy słownik pedagogiczny. Warszawa 2004, „Żak”.
• Palka S.: Metodologia badania. Praktyka pedagogiczna. Gdańsk 2006, GWP.
• Pilch T., Bauman T.: Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe i ja­kościowe. Warszawa 2001, „Żak”.
• Pilch T., Smolińska-Theiss B., (red): Pedagogika społeczna. „Studia Pedago­giczne” 1984, T. XLVI.
• Schulz R.: Szkoła – instytucja – system – rozwój. Toruń 1992, „Edytor”.
• Trempała E.: Instytucje i placówki wychowania równoległego. W: T. Pilch, B. Smolińska-Theiss (red.): Pedagogika społeczna – poszukiwania i roz­strzygnięcia. Wrocław – Warszawa 1984, Zakład Narodowy im. Ossoliń­skich.
• Tyszkowa M.: Relacje dorastających wnuków z dziadkami i babciami. „Pro­blemy Rodziny” 1992, nr 1.
• Urlińska M. M.: Szkoła polska na obczyźnie wobec dylematów tożsamościo­wych. Toruń 2007, UMK.