Niepełnosprawność jako Inność – postawy studentów pełnosprawnych wobec studentów z niepełnosprawnością

Na sytuację życiową osób z niepełnosprawnością, poza czynnikami indywidualnymi, ekonomicznymi czy prawnymi, oddziałują dominujące w społeczeństwie zachowania i nastawienia wobec nich (Ostrowska, 1997). W artykule wykorzystano wyniki badań własnych (Kapias, 2017), których celem było poznanie deklarowanych postaw studentów pełnosprawnych wobec studentów z niepełnosprawnością oraz poznanie opinii studentów niepełnosprawnych na ten temat, a także ustalenie różnic i podobieństw pomiędzy nimi. Badania były prowadzone metodą sondażu diagnostycznego, a wzięło w nich udział 116 studentów pełnosprawnych oraz 108 studentów z niepełnosprawnością. Ze względu na obszerność badań artykuł traktuje jedynie o deklaracjach studentów pełnosprawnych. Na podstawie zebranych danych można stwierdzić, iż najczęściej deklarowaną postawą wobec niepełnosprawności jako Inności była postawa ambiwalentna, a postawy negatywne należały do mniejszości.

 

The life situation of persons with disabilities, apart from individual, economic or legal factors, is influenced by the prevailing behaviors and attitudes towards them in society (Ostrowska, 1997). The article was based on the own research (Kapias, 2017), whose aim was to learn the declared attitudes of students towards students with disabilities and to get the opinions of students with disabilities on the subject, as well as to find differences and similarities between them. The research was conducted using a diagnostic survey, and 116 non-disabled students and 108 students with disabilities participated in it. Due to the extensive nature of the research, the article treats only about the declarations of non-disabled students. On the basis the collected data, it can be stated that the most frequently declared attitude was an ambivalent attitude, and negative attitudes belonged to the minority.

REFERENCES:

• Chodkowska, M. i Kazanowski, Z. 2007. Socjopedagogiczne konteksty postaw nauczycieli wobec edukacji integracyjnej. Lublin: UMCS.
• Creswell, J. W. 2013. Projektowanie badań naukowych – metody jakościowe, ilościowe i mieszane. Kraków: UJ.
• Garbat, M. i Maszkowicz, M. A. 2015. Studenci z niepełnosprawnościami na polskich uczelniach. Studia Oeconomica Posnaniensia. 3 (10), ss. 113–130.
• Grabowski, A. 2007. Ambiwalencja postaw interpersonalnych w sytuacji stałego kontaktu i po jego zakończeniu. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Imiołczyk, B., Błaszczak, A. i wsp. 2015. Dostępność edukacji akademickiej dla osób z niepełnosprawnościami – analiza i zalecenia. Prawo i Praktyka. 16, ss. 46–56.
• Kapias, J. 2017. Postawy studentów pełnosprawnych wobec studentów z niepełnosprawnością a opinie studentów z niepełnosprawnością na ten temat. Promotor: prof. zw. dr hab. Zenon Gajdzica. Cieszyn: UŚ. Praca licencjacka niepublikowana.
• Kilian, M. 2016. Studenci z niepełnosprawnościami: doświadczenia, potrzeby, wyzwania. Forum Pedagogiczne. 1, ss. 267–282.
• Kowalewski, L. 1995. Psychologiczna i społeczna sytuacja dzieci niepełnosprawnych. W: Obuchowska, I. red. Dziecko niepełnosprawne w rodzinie. Warszawa: WSIP, ss. 55–100.
• Kurzępa, J. 2010. Doświadczenie Inności/Odmienności w perspektywie socjoedukacyjnej. W: Lewowicki, T. i Ogrodzka-Mazur, E. red. Edukacja międzykulturowa – teorie, poglądy, doświadczenia społeczne. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, ss. 217–234.
• Larkowa, H. 1980. Postawyspołeczne wobec osób z odchyleniami od normy. W: Hulek, A. red. Pedagogika rewalidacyjna. Warszawa: PWN, ss. 478– –491.
• Majewski, T. 1999. Biopsychospołeczna koncepcja niepełnosprawności. Szkoła Specjalna. 3, ss. 131–134.
• Marciniak, A. 2010. Biblioteka akademicka w służbie osobom niepełnosprawnym. Pomoc w zdobywaniu dodatkowych umiejętności, Bibliotheca Nostra. 1, ss. 72–83.
• Marody, M. 1976. Sens teoretyczny a sens empiryczny pojęcia postawy – analiza metodologiczna zasad doboru wskaźników w badaniach nad postawami. Warszawa: PWN.
• Mądrzycki, T. 1977. Psychologiczne prawidłowości kształtowania się postaw. Warszawa: WSiP.
• MNiSW, 2011. https://www.gov.pl/web/nauka/wsparcie-niepelnosprawnychstudentow-i-doktorantow (25.06.2019).
• Nowak, S. 1973. Pojęcie postawy w teoriach i stosowanych badaniach społecznych. W: Nowak, S. red. Teorie postaw. Warszawa: PWN, ss. 17–88.
• Ostrowska, A. 1997. Postawy społeczeństwa polskiego w stosunku do osób niepełnosprawnych. W: Gustavson, A. i Zakrzewska-Manterys, E. red. Upośledzenie w społecznym zwierciadle. Warszawa: Wydwnictwo Edukacyjne „Żak”, ss. 75–95.
• Sękowski, A. 1994. Psychologiczne determinanty postaw wobec inwalidów. Lublin: UMCS.
• Sękowski, A. 1994. Wybrane koncepcje teoretyczne postaw wobec osób niepełnosprawnych. W: Chodkowska, M. red. Człowiek niepełnosprawny. Problemy autorealizacji i społecznego funkcjonowania. Lublin: UMCS, ss. 97–110.
• Skalska, K. 2018. Wsparcie społeczne a satysfakcja z życia studentów z niepełnosprawnością. Student Niepełnosprawny. Szkice i Rozprawy. 8, ss. 119–136.
• Sowa, J. 2004. Podmiotowość studenta w procesie kształcenia. W: Rumiński, A. red. Jakość życia studentów. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, ss. 53–61.
• Wilmowska-Pietruszyńska, A. i Bilski, D. 2013. Międzynarodowa Klasyfikacja Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia. Niepełnosprawność – Zagadnienia, Problemy, Rozwiązania. 11, ss. 5–20.
• Wolińska, J. 2015. Percepcja społeczna, stereotyp niepełnosprawności – perspektywa aktora i obserwatora. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. 1 (XXVIII), ss. 45–66.
• Wolska-Zogata, I. 2012. Postawy społeczne wobec osób niepełnosprawnych – przegląd badań. Współczesne Pielęgniarstwo i Ochrona Zdrowia. 4, ss. 81– –86.
• Zesępa, E., Starzomska, M. i Czabała, C. 2005. Postawy wobec niepełnosprawności i osób niepełnosprawnych. Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo. 1, ss. 23–36.