Upodmiotowienie ucznia w kontekście ewangelickiej edukacji religijnej

Problematyka artykułu dotyczy sfery upodmiotowienia ucznia w ewangelickiej edukacji religijnej w szkołach ponadpodstawowych na terenie Śląska Cieszyńskiego. Podejmuję tematykę edukacji podmiotowej, która umożliwia pedagogom religii i uczniom wspólne poszukiwanie wartości, sensu życia i dochodzenie do prawdy. Podmiotowo kreowana przestrzeń edukacyjna winna wspierać dochodzenie jednostki do pełnej autonomii i autentyczności, do pełnej tożsamości. W przestrzeni wolności dokonuje się również odkrywanie potencjonalności jednostki ludzkiej, która podejmuje twórczą aktywność na drodze do pełnej i świadomej samorealizacji w świecie. Osoba – podmiot zmierza ku pełnej dojrzałości, przejmując odpowiedzialność za siebie i swoje wybory.

The empowerment of a learner in the context of Evangelical religious education

The issue of the article concerns the sphere of empowering the student in Evangelical religious education in secondary schools in Cieszyn Silesia. I undertake the issue of subject education, which enables religion educators and students to search for values, the meaning of life and reaching the truth. The subjectively created educational space should support the individual’s investigation into full autonomy and authenticity, to full identity. In the space of freedom, one also discovers the potential of the human individual who undertakes creative activity on the path to full and conscious self-fulfillment in the world. The person – the subject is moving to full maturity, taking responsibility for themselves and their choices.

REFERENCES:

• Bartnik, Cz. S. 1995. Personalizm. Lublin: Oficyna Wydawnicza Czas.
• Brich, A., Malim, T. 1997. Psychologia rozwojowa w zarysie. Od niemowlęctwa do dorosłości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Chałas, K. 2006. Wychowanie ku wartościom. Elementy teorii i praktyki. Tom I. Godność, wolność, odpowiedzialność, tolerancja. Lublin – Kielce: Wydawnictwo JEDNOŚĆ.
• Górniewicz, J. 2001. Kategorie pedagogiczne. Odpowiedzialność – podmiotowość – samorealizacja – tolerancja – twórczość – wyobraźnia. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
• Gryżenia, K. 2010. Substancjalność i tożsamość u podstaw osobowego rozwoju i wychowania człowieka. W: Michalski, J. i Zakrzewska, A. red. Pedagogika chrześcijańska. Tradycja. Współczesność. Nowe Wyzwania. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, ss. 367–379.
• Gurycka, A. 1989. Podmiotowość w doświadczeniach wychowawczych dzieci i młodzieży. W: Kofta, M. red. Wychowanek jako podmiot działań. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, ss. 9–24.
• Klim-Klimaszewska, A. 2009. Podmiotowość. W: Jedynak, S. i Kojkoła, J. red. Encyklopedia filozofii wychowania. Bydgoszcz: Oficyna Wydawnicza Branta.
• Lewowicki, T. 1993. Podmiotowość w edukacji. W: Pomykało, W. red. Encyklopedia Pedagogiczna. Wyd. I. Warszawa: Fundacja Innowacja, ss. 592–599.
• Łagoda, A. 2010. Chrześcijańska koncepcja człowieka jako osoby świadomego i wolnego podmiotu w poglądach Karola Wojtyły. W: Michalski, J. i Zakrzewska, A. red. Pedagogika chrześcijańska. Tradycja. Współczesność. Nowe Wyzwania. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, ss. 241–250.
• Milerski, B. 1998. Elementy pedagogiki religijnej. Warszawa: Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie.
• Milerski, B. 2008. Podstawa programowa nauczania religii ewangelickiej w szkołach podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Warszawa: Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP, Wydawnictwo WARTO.
• Milerski, B. 2011. Hermeneutyka pedagogiczna. Perspektywy pedagogiki religii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe ChAT, ss. 216–232.
• Morszczyński, W. 2008. Metafizyczne a kulturowe wyznaczniki tożsamości człowieka. W: Lewowicki, T., Grabowska, B. i Różańska, A. red. Socjalizacja i kształtowanie się tożsamości – problemy i sugestie rozwiązań. Toruń: Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji, Wyższa Szkoła Pedagogiczna Związku Nauczycielstwa Polskiego w Warszawie, Wydawnictwo Adam Marszałek, ss. 31–37.
• Niemiec, J. 2009. Podmiotowość w intencjach edukacyjnych. W: Niemiec, J. i Popławska, A. red. Podmiotowość we współczesnej edukacji. Oglądy – intencje – realia. Białystok: Wydawnictwo Niepaństwowej Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Białymstoku, PRYMAT, ss. 9–13.
• Nowicka-Kozioł, M. 1997. Odpowiedzialność w świetle alternatyw współczesnego humanizmu. Wyd. 2. Warszawa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogiki Specjalnej.
• Olubiński, A. 2001. Podmiotowość roli nauczyciela i ucznia w świetle analiz opinii społecznych. Wyd. II. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Podrez, E. 1999. Moralne uzasadnienie tolerancji. Studium z etyki personalistycznej. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Teologii Katolickiej.
• Poprzeczko, J. 1988. Podmiotowość człowieka i społeczeństwa. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Różańska, A. 2002. Działalność Edukacyjna Śląskiego Kościoła Ewangelickiego Augsburskiego Wyznania na Zaolziu. Czeski Cieszyn: Śląski Kościół Ewangelicki Augsburskiego Wyznania.
• Różańska, A. 2015. Edukacja religijna młodzieży w warunkach pluralizmu religijnego w wybranych krajach Europy Środkowo-Wschodniej (Grupa Wyszehradzka i Polska, Czechy, Słowacja, Węgry) – studium porównawcze. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Skarga, B. 1997. Tożsamość i różnica. Eseje metafizyczne. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Sowa, J. 2005. Podmiotowość w wychowaniu. W: Pilch, T. red. Encyklopedia Pedagogiczna XXI wieku. T. IV. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
• Sztompka, P. 2002. Socjologia. Analiza społeczeństwa. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Tischner, J. 1995. Gra wokół odpowiedzialności. Znak. 10, s. 47–55.
• Wojnar, I. 2000. Humanistyczne intencje edukacji. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
• Woroniecki, J. 1961. Wychowanie człowieka. Pisma wybrane. Kraków: Wydawnictwo Znak.