Rodzina jako miejsce kontaktów międzypokoleniowych w opinii uczniów szkół ponadgimnazjalnych powiatu cieszyńskiego

Celem tego opracowania jest zwrócenie uwagi na znaczenie, jakie aktualnie przypisują młodzi ludzie oddziaływaniom socjalizacyjno-wychowawczym dziadków. Głównym obszarem rozważań staje się rodzina jako miejsce międzypokoleniowych kontaktów. W celu ukazania szczególnego rodzaju relacji międzygeneracyjnych autorka odwołuje się do wyników badań zespołowych przeprowadzonych na pograniczu polsko-czeskim. Środowisko rodzinne stanowi najważniejszą przestrzeń, w której żyje człowiek, uczestnicząc w jej przetrwaniu, zachowaniu ciągłości i rozwoju. Za Robertem Mertonem autorka przyjmuje rozumienie rodziny jako najważniejszego pasma transmisyjnego, służącego przekazywaniu wzorców kulturowych następnemu pokoleniu.

Family as a place of contacts across generations in the opinions of learners from upper-secondary schools in Cieszyn County

The aim of this research paper is paying attention to the meaning which young people currently attribute to the socializational and educational influence of grandparents. The main area of the dissertation becomes a family as a place of intergenerational contacts. In order to present special type of intergenerational 193K. Jas  Rodzina JaKo mieJsce KontaKtów międzypokoleniowych relations the author refers to the results of group research conducted in Cieszyn district. The family environment constitutes the most crucial space in which a human being lives, participating in its survival, maintaining its continuity and development. After Robert Merton the author defines a family as the most important transmitting stream used for passing cultural patterns down to the next generations.

REFERENCES:

• Appelt, K. 2007. Współcześni dziadkowie i ich znaczenie dla rozwoju wnu­ków. W: Brzezińska, A., Ober-Łopatka K. i Stec, R. i Ziółkowska, K. red. Szanse rozwoju w okresie późnej dorosłości. Poznań: Wydawnictwo Fun­dacji Humaniora, ss. 79–95.
• Bauman, T. 1998. O możliwości zastosowania metod jakościowych w bada­niach pedagogicznych. W: Pilch, T. Zasady badań pedagogicznych. War­szawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”, ss. 54–75.
• Berger, P.L. i Luckmann, T. 1983. Społeczne tworzenie rzeczywistości. War­szawa: PIW.
• Bojanowska, E. 2009. Opieka nad ludźmi starszymi. W: Szukalski, P. red. To idzie starość. Postawy osób w wieku przedemerytalnym. Warszawa: Raport z badań ZUS, ss. 207–213.
• Brzezińska, A.I., Ober-Łopatka, K., Stec, R. i Ziółkowska, K. 2007. Szanse rozwoju w okresie późnej dorosłości. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Hu­maniora.
• Jas, K. 2015. Oddziaływania socjalizacyjno-wychowawcze dziadków w rodzi­nie i ich znaczenie w życiu młodych ludzi. Edukacja Międzykulturowa. 4, ss. 244–259.
• Kawula, S., Brągiel J. i Janke, A.W. 2006. Pedagogika rodziny. Obszary i pano­rama problematyki. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Kukołowicz, T. 2006. Jakim wartościom poświęca się współczesny stary czło­wiek. W: Steuden, S. i Marczuk, M. red. Starzenie się a satysfakcja z życia. Lublin: KUL, ss. 197–203.
• Lewowicki, T. 1994. Poczucie tożsamości narodowej młodzieży – studium z pogranicza polsko-czeskiego, Cieszyn: Uniwersytet Śląski – Filia w Cie­szynie.
• List Ojca Świętego Jana Pawła II do osób w podeszłym wieku. 1999. Poznań: Pallottinum.
• Łobocki, M. 2010. Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych. Kra­ków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Matuszak, A. i Matuszak, Z. 2011. Celowy dobór próby. General and Profe­sional Education. 2, ss. 33–39.
• Merton, R.K. 1982. Teoria socjologiczna i struktura społeczna. Warszawa: PWN.
• Nikitorowicz, J. 1999. Szanse i zagrożenia tożsamości rodzinnej. W: Nikito­rowicz, J. red. Rodzina wobec wyzwań w edukacji międzykulturowej. Bia­łystok: Wydawnictwo Uniwersyteckie „Trans Humana”, ss. 66–78.
• Piekarski, J. 1995. Międzypokoleniowa transmisja wartości w środowisku ro­dzinnym małego miasta. Wychowawcze studium relacji międzygeneracyj­nych. Łódź: Uniwersytet Łódzki.
• Rostowska, T. 1995. Transmisja międzypokoleniowa w rodzinie w zakresie wybranych wymiarów osobowości. Łódź: Uniwersytet Łódzki.
• Rudnik, A. 2014. Relacje międzypokoleniowe w rodzinie – perspektywa ge­rontologiczna. W: Szukalski, P. red. Relacje międzypokoleniowe we współ­czesnych polskich rodzinach. Łódź: UŁ, ss. 41–55.
• Suchodolska, J. 1998. Cieszyn – miasto Pogranicza. Potencjał społeczno­-kulturowy. W: Jasiński, Z., Lewowicki, T. i Nikitorowicz, J. red. Potencjał społeczno-kulturowy polskich pograniczy. Opole: Uniwersytet Opolski, ss. 115–131.
• Suchodolska, J. 2016. Kryzys w rozwoju psychospołecznym młodzieży – po­trzeba wsparcia rodzinnego i środowiskowego. W: Szczurek-Boruta, A., Chojnacka-Synaszko, B. i Gancarz, A. Szkoła i rodzina w środowisku lo­kalnym – teoria i praktyka. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, ss. 101–113.
• Szatur-Jaworska, B., Błędowski, P. i Dzięgielewska, M. 2006. Podstawy geron­tologii społecznej. Warszawa: Wyd. Aspra-JR.
• Świda-Ziemba, H. 2000. Młodzież końca tysiąclecia. Obszar świata i bycia w świecie. Warszawa: ISNS UW.
• Tillmann, K. J. 1996. Teorie socjalizacji. Społeczność-instytucja-upodmioto­wienie. Warszawa: PWN.
• Twardowski, A. 1993. Rodzina jako środowisko edukacyjno-kulturowe. W: Jankowski, D. red. Edukacja kulturalna. Szkoła i rodzina. Kalisz: Wo­jewódzki Ośrodek Metodyczny w Kaliszu, ss. 41–57.
• Wolska-Długosz, M. 2011. Rola babć i dziadków we współczesnych rodzinach polskich. W: Matyjas, B. i Gościniewicz, M. red. Człowiek stary w rodzi­nie – o trudnym problemie przemocy wobec starszych. Kielce: Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy Jana Kochanowskiego w Kielcach, ss. 62– –73.
• Zięba-Kołodziej, B. 2012. Rola dziadków w życiu rodziny. W: Seredyńska, D. red. Uczestnictwo społeczne w średniej i późnej dorosłości. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, ss. 136–152.