Nowy wymiar edukacji regionalnej na Górnym Śląsku

Celem tego opracowania jest próba przedstawienia zmian w zakresie edukacji regionalnej na Górnym Śląsku w kontekście edukacji międzykulturowej z uwzględnieniem aspektu doskonalenia kadry pedagogicznej w tym zakresie. Artykuł przedstawia prawne uwarunkowania edukacji regionalnej w Polsce po okresie transformacji ustrojowej ze szczególnym uwzględnieniem prawa oświatowego. Głównym obszarem rozważań staje się edukacja regionalna i jej rola w środowiskach zróżnicowanych kulturowo. Kluczową rolę w edukacji regionalnej odgrywają nauczyciele - regionaliści. Autorka zwraca uwagę na potrzebę doskonalenia nauczycieli w tym zakresie.

A new dimension of regional education in Upper Silesia

The aim of this elaboration is an attempt to illustrate the changes in the field of regional education in the Upper Silesia in the context of multicultural and intercultural education with reference to the aspect of teachers’ development in this regard. The article presents legal determinants of regional education in Poland after political transformation period with particular focus on education law. The main field of discussion becomes regional education and its role in culturally diverse environment. Teachers play the key role in regional education - regionalists. The author pays attention to the need of teachers’ development in this respect.

REFERENCES:

• Baka, W. 2004. W tyglu transformacji ustrojowej. Szkice i komentarze. War­szawa: Książka i Wiedza.
• Dziedzictwo kulturowe w regionie. Założenia programowe. Dz.U. 2001, nr 61, poz. 625.
• Dziewula, D. 1995. Polityka oświatowa wspólnoty europejskiej. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
• Karta Regionalizmu Polskiego, Wrocław 1994r. http://regionalizmpolski.pl/ files/karta_regionalizmu.pdf (20.02.2019).
• Książek, W. 2000. O edukacji regionalnej – dziedzictwie kulturowym w regio­nie. Biblioteczka Reformy Ministerstwo Edukacji Narodowej. 24, ss. 4–80.
• Lewowicki, T. 1991. W stronę paradygmatu edukacji podmiotowej. Edukacja. 1, ss. 6–16.
• Lewowicki, T. 2002. W poszukiwaniu modelu edukacji międzykulturowej. W: Lewowicki, T., Nikitorowicz, J., Pilch i T., Tomiuk, S. red. Edukacja wobec ładu globalnego. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”, ss. 15–32.
• Nalaskowski, S. 1993. Humanizm i podmiotowość w wychowaniu. Toruń: Wy­dawnictwo Adam Marszałek.
• Niestolik, N. 2010. Nauczyciel regionalista na Górnym Śląsku – refleksja hi­storyczna, spojrzenie w przyszłość. Edukacja regionalna – doświadczenia. W: Juszczyk, S. i Morańska D. red. Historia, instytucjonalizacja i perspek­tywy kształcenia nauczycieli na Śląsku: jubileusz 80-lecia. Katowice: UŚ, ss. 255–160.
• Nikitorowicz, J. 1995. Pogranicze, tożsamość, edukacja międzykulturowa. Białystok: Wydawnictwo Uniwersyteckie „Trans Humana”.
• Nikitorowicz, J. 2009. Edukacja regionalna i międzykulturowa. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne. Grupa Kapitałowa WSiP.
• Nowak, M. 2008. Teorie i koncepcje wychowania. Warszawa: WAiP.
• Ogrodzka-Mazur, E. 1997. Tożsamość własna a społeczne funkcjonowanie młodzieży regionu pogranicza. W: Lewowicki, T. i Ogrodzka-Mazur, E. red. Osobowość i społeczne funkcjonowanie młodzieży regionu Podbeski­dzia. Katowice: UŚ, ss. 31–44.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz pod­stawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowa­nym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz.U. 2017, poz. 356).
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 lutego 1999 r. w spra­wie podstawy programowej kształcenia ogólnego (Dz.U. 1999, poz.129).
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. 2009, poz. 17).
• Staniczek, Ł. 1996. Koncepcja edukacji regionalnej na Śląsku. Szkic niektó­rych problemów W: Edukacja regionalna na Śląsku. Od tradycji do no­woczesności. Katowice: Wojewódzki Ośrodek Metodyczny, ss. 173–189.
• Szczepański, J. 1989. Społeczne uwarunkowania rozwoju oświaty. Warszawa: WSiP.
• Szramek, E. 1934. Śląsk jako problem socjologiczny. Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk na Śląsku. 4, ss. 22–95.