Współuczestnictwo rodziców i nauczycieli w realizacji założeń edukacji wielo- i międzykulturowej - (nie)możliwe rozwiązania

Zagadnienie współuczestnictwa rodziców i nauczycieli w realizacji założeń edukacji wielo- i międzykulturowej nie należy do mocno wyeksponowanych w literaturze przedmiotu. Autorka artykułu podejmuje próbę przybliżenia typów partycypacji obu stron we wskazany obszar edukacyjny, korzysta z koncepcji rodzajów uczestnictwa rodziców i nauczycieli we wspólnym kształceniu i wychowaniu Volkera Krumma. Koncepcja ta stanowi podstawę do przedstawienia w analogiczny sposób czynnej i biernej partycypacji rodziców i nauczycieli w realizację wytycznych z zakresu edukacji wielo- i międzykulturowej, z jednoczesnym określeniem, które z tych typów, z jakich względów, mogą być podejmowane z większym/mniejszym powodzeniem.

Co-participation of parents and teachers in the implementation of the assumptions of multi- and intercultural education - (im)possible solutions

What has been undertaken in this study is the reflection on the important (but still insufficiently explored) collaboration between family and school in the context of extensive cultural diversification. It is emphasized that partner collaboration should enhance the unifying of the influences which contribute to shaping learners’ indispensable intercultural competences. Due to this, more significance is attributed to the nature of teachers and parents’ engagement in the implementation of the assumptions concerning multi - and intercultural education. As this issue is not much focused on in expert literature, an attempt was made to bring closer the types of their participation in the indicated educational field. This was done taking into account Volker Krumme’s concept of the types of parents and teachers’ participation in education. The participation considered here comprises both active (“parents get engaged themselves”, “teachers get engaged of their own will”) and passive (“parents are engaged by teachers”, “teachers are engaged by parents”) commitment of both sides in the implementation of multi - and intercultural education. It was also specified which types of engagement and due to which reasons could be undertaken more or less successfully.

REFERENCES:

• Chojnacka-Synaszko, B. 2018. Aspekty edukacji wielo- i międzykulturowej uwzględniane w środowisku rodzinnym i szkolnym – na przykładzie do­świadczeń polskiej młodzieży z terenu Śląska Cieszyńskiego. Ruch Peda­gogiczny. 4/1, ss. 101–117.
• Dobrowolska, B. 2015. Postawy nauczycieli wobec edukacji międzykulturo­wej a kultura szkoły. Studium społeczno-pedagogiczne. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Dubis, M. 2019. Współpraca: nauczyciel–uczeń–rodzic. Wymiary relacji wychowawczej i edukacyjnej. Studia Paedagogica Ignatiana. 1, Vol. 22, ss. 149–175.
• Grzybowski, P.P. 2008. Edukacja międzykulturowa – przewodnik. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Januszewska, E., Kulesza, M., Kwiatkowski, M., Odrowąż-Coates, A., Perkow­ska-Klejman, A. i Wiatr M. 2015. W poszukiwaniu teorii szkoły. Pedago­gika Społeczna. 3 (57), ss. 89–112.
• Korczyński, M. 2017. Kompetencje międzykulturowe polskich emigrantów zarobkowych w Anglii. Lubelski Rocznik Pedagogiczny. T. XXXVI, z. 3, ss. 151–175.
• Lewandowska-Kidoń, T. 2005. Opiekuńczo-wychowawcze zadania szkoły w świetle postanowień reformy edukacji. W: Kępski, Cz. red. Praca opie­kuńczo-wychowawcza w szkole i innych instytucjach oświatowych. Lublin: UMCS, ss. 51–60.
• Lewowicki, T. 2008. O podstawowych warunkach pomyślnej pracy nauczy­cieli w sytuacji wielokulturowości. W: Lewowicki, L., Ogrodzka-Mazur, E. i Szczurek-Boruta, A. red. Praca nauczyciela w warunkach wielokulturo­wości – studia i doświadczenia z pogranicza polsko-czeskiego. Toruń: Wy­dział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego, Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP, Wydawnictwo Adam Marszałek, ss. 13–24.
• Lewowicki, T. i Suchodolska, J. 2011. Wstęp. W: Lewowicki, T. i Suchodol­ska J. red. Dzieci w procesie kształtowania postaw kulturowych. Przewod­nik po ścieżkach edukacji regionalnej, wielo- i międzykulturowej. Katowice – Cieszyn – Warszawa – Kraków: Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego, Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP, Oficyna Wy­dawnicza „Impuls”, ss. 7–9.
• Lewowicki, T. 2013. Edukacja wobec odwiecznych i współczesnych proble­mów świata – konteksty i wyzwania edukacji międzykulturowej. Edukacja Międzykulturowa. 2, ss. 19–37.
• Mazur, B. 2012. Kompetencje międzykulturowe w opinii podlaskich mene­dżerów. Współczesne Zarządzanie. 1, ss. 182–191.
• Mendel, M. 2007. Rodzice i nauczyciele jako sprzymierzeńcy. Gdańsk: Wy­dawnictwo Harmonia.
• Mendel M. i Wiatr M. 2018. Rodzice siłą demokracji. Pedagogika Społeczna. 4 (70), ss. 207–230.
• Nerwińska, E. 2015. Współpraca z rodzicami impulsem rozwoju szkoły. War­szawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji.
• Nikitorowicz, N. 2001. Pogranicze, tożsamość, edukacja międzykulturowa. Białystok: Wydawnictwo Trans Humana.
• Ogrodzka-Mazur, E. 2011. Rodzina i dziecko w otoczeniu wielokulturowym. Relacje międzypokoleniowe i ich rola w przekazie wartości. W: Lewowic­ki, T., Ogrodzka-Mazur, E. i Szczurek-Boruta, A. red. Edukacja między­kulturowa – dokonania, problemy, perspektywy. Cieszyn–Warszawa–To­ruń: Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego, Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP, Wydawnictwo Adam Marszałek, ss. 15–71.
• Opozda, D. 2017. Synergia rodziny i szkoły – niektóre konteksty teoretyczne i praktyka. Horyzonty Wychowania. 38, Vol.16, ss. 27–40.
• Rabczuk, W. 2013. Czynniki niesprzyjające i chroniące w przebiegu kariery szkolnej uczniów imigrantów. Edukacja Międzykulturowa. 2, ss. 38–56.
• Radziewicz-Winnicki, A. 2014. Społeczność lokalna, zbiorowość terytorialna a instytucjonalizacja ideologii lokalizmu/regionalizmu. W: Szczurek-Bo­ruta, A., Chojnacka-Synaszko, B. i Suchodolska J. red. Człowiek w prze­strzeni lokalnej – dobre praktyki wspierania rozwoju, aktywizacji i integra­cji społeczne Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, ss. 23–38.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 6 sierpnia 2019 r. zmie­niające rozporządzenie w sprawie wymagań wobec szkół i placówek. § 1.
• Suchocka, A. 2016. Kompetencje międzykulturowe – przywilej czy koniecz­ność? Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych AMW. 4 (24), ss. 121–132.
• Śliwerski, B. 2004. Możliwości rozpoznawania sensu współdziałania szkoły, rodziców i uczniów w społeczeństwie wolnorynkowym. W: Nowosad, I. i Szymański M.J. red. Nauczyciele i rodzice. W poszukiwaniu nowych zna­czeń i interpretacji współpracy. Zielona Góra–Kraków: Oficyna Wydawni­cza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Akademia Pedagogiczna w Krakowie, ss. 39–56.