Stan oświaty polskiej w Charkowskim Okręgu Konsularnym

Celem artykułu jest nakreślenie rozwoju organizacji mniejszości polskich, w tym szkolnictwa polskiego, z uwzględnieniem rozwiązań formalno- prawnych, podstaw finansowych i infrastrukturalnych w Charkowskim Okręgu Konsularnym. Jest to pierwsza próba przeprowadzenia wstępnych badań na terenie Charkowskiego Okręgu Konsularnego z uwzględnieniem organizacji mniejszości polskiej, osobliwości tożsamości miejscowych Polaków i specyfiki regionów, od Sum na północy do Berdiańska na południu. Terytorium Konsulatu Generalnego RP w Charkowie obejmuje Charkowski Okręg Konsularny, są to obwody: charkowski, dniepropietrowski, doniecki, ługański, połtawski, sumski, zaporoski. Badania przeprowadzone zostały metodą ankietową w roku 2017. Aktualnie czynnikiem decydującym o podejmowaniu nauki języka polskiego jest przynależność etniczna, pragnienie pielęgnowania poczucia przynależności do kraju pochodzenia przodków, ale także podejście pragmatyczne: otrzymanie Kart Polaka, podjęcie studiów wyższych oraz perspektywa pracy i osiedlenia się w Polsce. Dla uczniów innych narodowości znajomość języka polskiego jako obcego ma wymierną wartość w postaci większych szans w dostaniu się na studia, a w konsekwencji bycia bardziej konkurencyjnym na rynku pracy.

The state of the Polish school education in the Consular District of Kharkiv

The aim of the article is to present a diagnosis of the condition of the Polish minority organization, comprising Polish education, taking into account formal and legal solutions, as well as financial and infrastructural foundations in the Kharkiv Consular District. This is the first attempt to conduct preliminary research in the Kharkiv Consular District, taking into account the diversity of the organization of the Polish minority, the peculiarities of the identity of local Poles and the specificity of the regions, from Sumat in the north to Berdyansk in the south. The territory of the General Consulate of the Republic of Poland in Kharkiv contains the Kharkiv Consular District, which consists oblasts of Kharkiv, Dnipropetrovsk, Donetsk, Luhansk, Poltava, Sumy and Zaporizhia. The research was conducted using the survey method in 2017. Currently, the decisive factor in learning Polish is ethnicity, the desire to cultivate a sense of belonging to the country of origin of ancestors. There is also a pragmatic approach: receiving the Pole’s Cards, higher education and the prospect of working and settling in Poland. For students of other nationalities, the knowledge of Polish as a foreign language has a measurable value in the form of better chances of entering studies and, consequently, being more competitive on the labor market.

REFERENCES:

• Albin, J. 1981. Główne kierunki rozwoju szkolnictwa polonijnego do II wojny światowej. W: Czarnik, O.S. i Gronowski, K. red. Kultura skupisk polonij­nych. Warszawa: Biblioteka Narodowa, ss. 190–227.
• Gębal, P. i Miodunka, W. 2020. Dydaktyka i metodyka nauczania języka pol­skiego jako obcego. Warszawa: PWN.
• Koprukowniak, A. 1980. Wprowadzenie. W: Koprukowniak, A. red. Szkol­nictwo polonijne po II wojnie światowej. Przeobrażenia i potrzeby. Lublin: UMCS, ss. V–VII.
• Koprukowniak, A. 1992. Oświata i szkolnictwo polonijne. W: Szydłowska- -Ceglowa, B. red. Polonia w Europie. Poznań: Polska Akademia Nauk, Za­kład Badań Narodowościowych, ss. 91–116.
• Krasowska, H. 2012. Mniejszość polska na południowo-wschodniej Ukrainie. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy.
• Krasowska, H., 2020. Języki mniejszości. Status – prestiż – dwujęzyczność – wielojęzyczność. Warszawa: Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego.
• Levchuk, P. 2020. Trójjęzyczność ukraińsko-rosyjsko-polska Ukraińców nie­polskiego pochodzenia. Kraków: Wydawnictwo Księgarnia Akademicka.
• Miodunka, W. 2016. Głottodydaktyka polonistyczna. Pochodzenie – stan obecny – perspektywy. Biblioteka „LingVariów”. Glottodydaktyka. T. 14. Kraków: Wydawnictwo Księgarnia Akademicka.
• Miodunka, W. i Tambor, J. i in. 2018. Nauczanie i promocja języka polskiego w świecie. Diagnoza – stan – perspektywy. Katowice: UŚ.
• Najder, Z. 1997. Głosy w dyskusji. W: Handke, K. Kresy – pojęcie i rzeczywi­stość. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, ss. 191–193.
• Placówki oświatowe na Ukrainie. Informator. 2015. Warszawa: Fundacja Wol­ność i Demokracja.
• Tambor, J. 2016. Polskie dźwięki w cudzoziemskich ustach (perspektywa ro­dzimego użytkownika). W: Kołodziejek, E. i Choduń, A. red. Mówi się, czyli o wymowie i wymowności Polaków. Materiały IX Forum Kultury Sło­wa. Szczecin: Volumina.pl Daniel Krzanowski, ss. 263–273.