Projekt „Jakość i styl życia oraz plany życiowe i tożsamość mieszkańców pogranicza polsko-czeskiego po przyjęciu Polski i Czech do Unii Europejskiej”

Artykuł prezentuje projekt realizowany przez uczelnie partnerskie w Polsce (Opole) i Republice Czeskiej (Hawirzów) dotyczący jakości i stylu życia oraz planów życiowych i tożsamości mieszkańców pogranicza polsko-czeskiego po przyjęciu Polski i Czech do Unii Europejskiej. Przedstawiono cele projektu, założenia metodologiczne, wybrane wyniki badań, charakteryzujące cztery kategorie badawcze: jakość i styl życia, plany życiowe i tożsamość mieszkańców pogranicza z perspektywy potencjału społeczno-kulturalnego pogranicza, przyjęcia Polski i Czech do EU, perspektywy pogranicza oraz edukacji międzykulturowej. Badania sondażowe przeprowadzono po stronie polskiej w Euroregionie Pradziad, po stronie czeskiej w Euroregionie Beskidy na łącznej próbie 615 uczniów i 502 studentów. Pozwoliły one na postawienie diagnozy dotyczącej badanych problemów i określenie uwarunkowań badanych kategorii.

The project “The quality of life, lifestyle, life plans and identityof the inhabitants of the Polish-Czech borderland after enteringthe European Union by Poland and the Czech Republic”

The article presents a project implemented by partner universities in Poland (Opole) in and the Czech Republic (Havirzów), concerning the quality of life and lifestyle as well as life plans and identity of the inhabitants of the PolishCzech borderland after the accession of Poland and the Czech Republic to the European Union. The objectives of the project, methodological assumptions, and selected research results characterizing four research categories were presented: quality and lifestyle, life plans and identity of the borderland inhabitants from the socio-cultural potential of the borderland, the Poland and the Czech Republic admission to the EU, intercultural education and from the borderland’s perspective. Surveys conducted on the Polish side in the Euroregion Pradziad and on the Czech side in the Euroregion Beskidy on a total group of 615 pupils and 502 students, allowed for a diagnosis of the analyzed problems and for defining the determinants of the analyzed categories.

REFERENCES:

• Analiza sytuacji społecznej i gospodarczej obszaru Euroregionu Pradziad. Analyza spolećenske a hospodarske situace na uzemi Euroregionu Praděd.2019. Stowarzyszenie Gmin Polskich Euroregionu Pradziad. In­formacje statystyczne. Statisticke informace. ČSŮ. Urząd Statystyczny w Opolu.
• Biuro Euroregionu Pradziad, dokumentacja projektu nr 11_16_009.
• Černek, M.i Heinz, M. 2020. Problemy tożsamości mieszkańców czesko-pol­skiego pogranicza w Euroregionie Beskidy. W: Jasiński, Z. i Nowak, Z. red. Jakość i styl życia oraz plany życiowe i tożsamość kulturowa mieszkańców polsko-czeskiego pogranicza po przyjęciu Polski i Czech do Unii Europej­skiej. Kraków: Wydawnictwo Petrus, ss.189–209.
• Hulewicz, M. 2020. Potencjał społeczno-kulturowy polskiego pogranicza na przykładzie powiatów nyskiego i prudnickiego. W: Jasiński, Z. i Nowak, Z. red. Jakość i styl życia oraz plany życiowe i tożsamość kulturowa miesz­kańców polsko-czeskiego pogranicza po przyjęciu Polski i Czech do Unii Europejskiej. Kraków: Wydawnictwo Petrus, ss. 17–48.
• Jasiński, Z. i Kozłowska, A. red. 1997. Tożsamość młodzieży na pograniczach. Opole: Instytut Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Opolskiego.
• Jasiński, Z. 2004. Plany życiowe i zamierzenia życiowe młodzieży polskiej z pogranicza polsko-czeskiego. W: Jasiński, Z., Lewowicki, T. i Nikitoro­wicz, J. red. Plany życiowe młodzieży z terenów pograniczy. Opole: Instytut Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Opolskiego, ss. 55–72.
• Jasiński, Z., Lewowicki, T. i Nikitorowicz, J. red. 2004. Plany życiowe mło­dzieży z terenów pograniczy. Opole: Instytut Nauk Pedagogicznych Uni­wersytetu Opolskiego.
• Jasiński, Z. 2020. Identyfikacja narodowa i regionalna mieszkańców pograni­cza polsko-czeskiego z perspektywy Euroregionu Pradziad. W: Jasiński, Z. i Nowak, Z. red. Jakość i styl życia oraz plany życiowe i tożsamość kulturo­wa mieszkańców polsko-czeskiego pogranicza po przyjęciu Polski i Czech do Unii Europejskiej. Kraków: Wydawnictwo Petrus, ss. 211–235.
• Jasiński, Z. i Nowak, Z. red. 2020. Jakość i styl życia oraz plany życiowe i toż­samość kulturowa mieszkańców polsko-czeskiego pogranicza po przyjęciu Polski i Czech do Unii Europejskiej. Kraków: Wydawnictwo Petrus.
• Kasperek, B. red. 2014, Euroregiony pogranicza polsko-czeskiego. Cieszyn: Stowarzyszenie Rozwoju i Współpracy Regionalnej „Olza”.
• Kosowska-Rataj, J. i Nycz, E. red. 2008. Podmiotowość i tolerancja w społeczno­ściach lokalnych pogranicza polsko-czeskiego. Subjektivita a tolerance v lokál­ních společenstvích v polsko-českém pohraničí. Opole: Instytut Śląski Sp.z o.o.
• Lewowicki, T. red. 1994. Poczucie tożsamości narodowej młodzieży. Studium z pogranicza polsko-czeskiego. Cieszyn: UŚ – Filia w Cieszynie.
• Lewowicki, T. 2004. O pojmowaniu planów życiowych oraz społeczno-kul­turowych uwarunkowaniach tych planów. W: Jasiński, Z., Lewowicki, T. i Nikitorowicz, J. red. Plany życiowe młodzieży z terenów pograniczy. Opo­le: Instytut Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Opolskiego, ss. 7–12.
• Lewowicki, T. i Jasiński, Z. 1998, Potencjał społeczno-kulturowy regionu jako czynnik determinujący poczucie tożsamości i plany życiowe, W: Jasiński, Z., Lewowicki, T. i Nikitorowicz, J. red. Potencjał społeczno-kulturowy polskich pograniczy. Opole: Instytut Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Opolskiego.
• Łangowska-Marcinowska, K. 2020. Zmiany w życiu codziennym mieszkań­ców pogranicza polsko-czeskiego i ich aktywność społeczna. W: Jasiński, Z. i Nowak, Z. red. Jakość i styl życia oraz plany życiowe i tożsamość kultu­rowa mieszkańców polsko-czeskiego pogranicza po przyjęciu Polski i Czech do Unii Europejskiej. Kraków: Wydawnictwo Petrus, ss. 135–151.
• Murin, M. 2020. Plany życiowe mieszkańców czesko-polskiego pogranicza. W: Jasiński, Z. i Nowak, Z. red. Jakość i styl życia oraz plany życiowe i toż­samość kulturowa mieszkańców polsko-czeskiego pogranicza po przyjęciu Polski i Czech do Unii Europejskiej. Kraków: Wydawnictwo Petrus, ss. 169–188.
• Nalepová, V. 2020. Dynamika i kierunek zmian wskaźników jakości życia w regionie Morawsko-Śląskim po wejściu do UE. W: Jasiński, Z. i Nowak, Z. red. Jakość i styl życia oraz plany życiowe i tożsamość kulturowa miesz­kańców polsko-czeskiego pogranicza po przyjęciu Polski i Czech do Unii Europejskiej. Kraków: Wydawnictwo Petrus, ss. 79–104.
• Navrátil, B. 2020. Społeczno-kulturalny potencjał czesko-polskiego pogra­nicza – współpraca transgraniczna i współne euroregiony. W: Jasiński, Z. i Nowak, Z. red. Jakość i styl życia oraz plany życiowe i tożsamość kultu­rowa mieszkańców polsko-czeskiego pogranicza po przyjęciu Polski i Czech do Unii Europejskiej. Kraków: Wydawnictwo Petrus, ss. 49–61.
• Nikitorowicz, J. 2009. Edukacja regionalna i międzykulturowa. Warszawa: WAiP.
• Nowak, Z.M. 2020. Jakość życia i styl życia w czasie wolnym młodych miesz­kańców polsko-czeskiego pogranicza. W: Jasiński, Z. i Nowak, Z. red. Ja­kość i styl życia oraz plany życiowe i tożsamość kulturowa mieszkańców polsko-czeskiego pogranicza po przyjęciu Polski i Czech do Unii Europej­skiej. Kraków: Wydawnictwo Petrus, ss. 105–133.
• „Nyski Rynek Pracy. Biuletyn Informacyjny Powiatowego Urzędu Pracy w Nysie” 2006, nr 1, wrzesień.
• Śliwa, S. 2020. Plany życiowe mieszkańców pogranicza polsko-czeskiego w opinii uczniów i studentów z Polski. W: Jasiński, Z. i Nowak, Z. red. Jakość i styl życia oraz plany życiowe i tożsamość kulturowa mieszkańców polsko-czeskiego pogranicza po przyjęciu Polski i Czech do Unii Europej­skiej. Kraków: Wydawnictwo Petrus, ss. 153–167.
• euregio.pl-cz (euroregions.org).
• https://nysa.praca.gov.pl/documents/157987/13468394/2020. Analiza o sy­tuacji na rynku pracy 2020 (21.03.2021).
• https://www.bing.com/search?q=powiatowy+urz%C4%85d+pracy+w+pru­dniku, stopa bezrobocia (21.03.2021).
• https://www.infor.pl/wskazniki/glowny-urzad-statystyczny/186,428.Przeciet­na-stopa-bezrobocia (21.03.2021).