Pomiędzy lokalnością a międzykulturowością. Wielokulturowe tradycje miasta jako (pre)tekst dla praktyki edukacyjnej

  • Author: Urszula Lewartowicz
  • Institution: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
  • ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0915-9486
  • Year of publication: 2021
  • Source: Show
  • Pages: 367-378
  • DOI Address: https://doi.org/10.15804/em.2021.02.20
  • PDF: em/15/em1520.pdf

Artykuł koncentruje się na kategorii wielokulturowości wpisanej w dziedzictwo kulturowe miasta, będącej przyczynkiem dla praktyki edukacyjnej realizowanej w ramach edukacji regionalnej i międzykulturowej. Wielokulturowe tradycje miasta jako przedmiot działań edukacyjnych ujęte zostały w niniejszym tekście jako próba pogodzenia wewnętrznego i zewnętrznego dialogu tożsamościowego, możliwość spotkania zarówno z Innym, jak i samym sobą. Wskazane idee zaprezentowano w opracowaniu na przykładzie projektu edukacyjnego realizowanego w Lublinie wokół bajki międzykulturowej „O Unijanku - dzielnym chłopcu, który Rzeczpospolitej poznawał kultury”. Bajka powstała z okazji 450. rocznicy zawarcia unii lubelskiej, która dała początek wieloetnicznej, wyznaniowo i narodowo tolerancyjnej Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Uwrażliwiając na wielość i różnorodność kultur, wpisaną w kulturowe dziedzictwo Lublina, stanowi przykład działań pomiędzy lokalnością a międzykulturowością.

Between localism and interculturalism. Multicultural traditions of a town as a (pre)text for educational practice

The article focuses on the category of multiculturalism inscribed in the cultural heritage of the city, which is a contribution to the educational practice realized within the framework of regional and intercultural education. The multicultural traditions of the city as a subject of educational activities are presented in this text as an attempt to reconcile the internal and external dialogue of identity, the possibility of meeting both the Other and oneself. These ideas are exemplified here by an educational project realized in Lublin and associated with an intercultural fairy tale „O Unijanku - dzielnym chłopcu, który Rzeczpospolitej poznawał kultury”. The fairy tale was created on the occasion of the 450th anniversary of the Union of Lublin, which gave birth to the multiethnic, confessional and nationally tolerant Polish-Lithuanian Common wealth. Such sensitization to the multitude and diversity of cultures inscribed in the cultural heritage of Lublin is an example of actions between locality and interculturality.

REFERENCES:

  • Dyczewski, L. 1996. Naród podmiotem kultury. W: Dyczewski, L. red. Tożsa­mość polska i otwartość na inne społeczeństwa. Lublin: Redakcja Wydaw­nictw KUL, ss. 11–38.
  • Frindt-Bajson, A. red. 2012. TransAnima – między edukacją a animacją mię­dzykulturową. Warszawa: Zakład Graficzny UW.
  • Grzybowski, P. 2007. Edukacja w warunkach zróżnicowania kulturowego. Przegląd Pedagogiczny. 1, ss. 57–68.
  • Grzybowski, P.P. 2009. Edukacja europejska – od wielokulturowości ku mię­dzykulturowości. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
  • Jakimińska, G. 2008. Lublin. Lublin: Wydawnictwo Pietrzak.
  • Kołakowski, L. 1995. O tożsamości zbiorowej. W: Tożsamość w czasach zmia­ny. Rozmowy w Castel Gandolfo. Kraków: Znak, ss. 45–55.
  • Komorowska, H. 1999. Metodyka nauczania języków obcych. Warszawa: Fraszka Edukacyjna.
  • Kożyczkowska, A. i Młynarczuk-Sokołowska, A. 2018. Kulturowe konteksty dzieciństwa. Szkice antropologiczno-pedagogiczne. Gdańsk: Wydawnictwo Naukowe Katedra.
  • Kubicki, P. 2012. Pomiędzy pamięcią i historią. Polskie miasta wobec wielo­kulturowego dziedzictwa. Studia Społeczne. XX, ss. 53–66.
  • Lewartowicz, U. 2020. O Unijanku – dzielnym chłopcu, który Rzeczpospolitej poznawał kultury. Lublin: Dzielnicowy Dom Kultury „Bronowice”.
  • Lewicka, M. 2005. Ways to make people active: Role of place attachment, cultural capital and neighborhood ties. Journal of Environmental Psycho­logy. 25, pp. 381–395.
  • Markowska, D. 1990. Teoretyczne podstawy edukacji międzykulturowej. Kwartalnik Pedagogiczny. 4, ss. 109–117.
  • Nikitorowicz, J. 2003a. Edukacja międzykulturowa. W: Pilch, T. red. Encyklo­pedia pedagogiczna XXI wieku. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”, ss. 934–941.
  • Nikitorowicz, J. 2003b. Wartości etnosu jako podstawa kształtowania toż­samości wielokulturowej, podłoże konfliktów kulturowych i cel edukacji międzykulturowej. W: Lewowicki, T., Ogrodzka-Mazur, E. i Gajdzica, A. red. Świat wartości i edukacja międzykulturowa. Cieszyn – Warszawa: UŚ – Filia w Cieszynie, WSP ZNP w Warszawie, ss. 9–36.
  • Nikitorowicz, J. 2006. Tożsamość jako twórczy wysiłek podmiotu otwierający na dialog międzykulturowy. W: Nikitorowicz, J., Halicki, J. i Muszyńska, J. red. Kultury narodowe na pograniczach. Białystok: Wydawnictwo Uni­wersyteckie „Trans Humana”, ss. 309–319.
  • Nikitorowicz, J. 2007. Kreowanie tożsamości dziecka. Wyzwania edukacji międzykulturowej. Gdańsk: GWP.
  • Nikitorowicz, J. 2017. Etnopedagogika w kontekście wielokulturowości i usta­wicznie kształtującej się tożsamości. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Im­puls”.
  • Nikitorowicz, J. 2020. Międzykulturowość. W: Kubinowski, D. i Lewartowicz, U. red. Kompetencje kluczowe animatorów kultury i ich kształcenie. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, ss.72–84.
  • Potoniec, K. 2011. Bajki w edukacji międzykulturowej. W: Młynarczuk-So­kołowska, A., Potoniec, K. i Szostak-Król, K. red. Przygody Innego. Bajki w edukacji międzykulturowej. Białystok: Fundacja Edukacji i Twórczości, Fundacja Uniwersytetu w Białymstoku UNIVERSITAS BIALOSTOCEN­SIS, ss. 12–13.
  • Schmidt, J. 2004. Dialog w edukacji międzykulturowej. Edukacja i Dialog. 8, ss. 40–47.
  • Sobecki, M. 2007. Kultura symboliczna a tożsamość. Studium tożsamości kul­turowej Polaków na Grodzieńszczyźnie z perspektywy edukacji międzykul­turowej. Białystok: Wydawnictwo Uniwersyteckie „Trans Humana”.
  • Stefaniak, A., Bilewicz, M. i Lewicka, M. 2017. The merits of teaching local history: Increased place attachment enhances civic engagement and social trust. Journal of Environmental Psychology. 51, pp. 217–225.
  • Szymański, M.S. 1995. Od pedagogiki dla cudzoziemców do pedagogiki mię­dzykulturowej w Republice Federalnej Niemiec, czyli modernizm i post­modernizm. W: Nikitorowicz, J. red. Edukacja międzykulturowa. W kręgu potrzeb, oczekiwań i stereotypów. Białystok: Wydawnictwo Uniwersyteckie „Trans Humana”, ss. 89–110.
  • Świdzińska, A. 2013. Animacja międzykulturowa w dialogu paradygmatów „różnicy” i współistnienia. W: Kubinowski, D. i Lewartowicz, U. red. Ani­macja kultury. Współczesne dyskursy teorii i praktyki. Lublin: Wydawnic­two Makmed, ss. 87–97.
  • Torowska, J. 2008. Edukacja na rzecz dziedzictwa kulturowego: aspekty teo­retyczne i praktyczne. Kraków: UJ.
  • Torowska, J. 2011. Edukacja na rzecz dziedzictwa kulturowego: zarys kon­cepcji i aspekty międzykulturowe. W: Cudowska, A. red. Kierunki rozwoju edukacji w zmieniającej się przestrzeni społecznej: księga jubileuszowa de­dykowana profesorowi doktorowi habilitowanemu Michałowi Balickiemu. Białystok: Wydawnictwo Uniwersyteckie „Trans Humana”, ss. 78–86.
  • Torowska, J. 2016. Rozważania o istocie dziedzictwa niematerialnego – współ­czesne konteksty edukacyjne: pedagogika miejsca i wprowadzanie w kulturę jako szansa na odkrywanie tożsamości. W: Kwiecińska, M. red. Niemate­rialne dziedzictwo miasta: muzealizacja, ochrona, edukacja. Kraków: Mu­zeum Historyczne Miasta Krakowa, ss. 309–320.
  • Wróblewska, U. 2005. Edukacja pogranicza kulturowego. Edukacja i Dialog. 2, ss. 16–19.

praktyka edukacyjna dziedzictwo wielokulturowe edukacja międzykulturowa edukacja regionalna międzykulturowość lokalność localism interculturalism regional education intercultural education multicultural heritage educational practice

Wiadomość do:

 

 

© 2017 Adam Marszałek Publishing House. All rights reserved.

Projekt i wykonanie Pollyart