Obywatelskie kompetencje polityczne

Civil Political Competences

Building and maintaining a high level of citizens’ political competences is the most important challenge of modern democracies. Political competence is not only a testament to the quality of democracy, but also gives hope for the stability of the regime. The subject of the present article are the different dimensions of civic political competence – namely, the axiological, psychological and systemic dimension. This approach to the matter allows to present a comprehensive overview of the phenomenon, analyzed both from the perspective of citizens – their skills, abilities and knowledge which can all be utilized to build and shape socio-political democratic structures, as well as from the point of view of wider social and systemic structures in which an individual operates. The elements named above together form the internal structure of civic political competence, wherein all its dimensions interact dynamically, and change thanks to this very interaction.

REFERENCES:

• Almond G., Verba S., The Civil Culture. Political Attitudes and Democracy in Fine Nations, Princton 1963.
• Biesta G., Learning Democracy in School and Society: Education, Lifelong Learning, and the Politics of Citizenship, Springer 2011.
• Bilchik S., Delinquency prevention Works (Program Summary for Office of Juvenile Justice and Delinquency Prevention), Washington 1995.
• Bobbio N., The Future of Democracy. A Defence of the Rules of the Game, Oxford 1987.
• Borkowski J., Podstawy psychologii społecznej, Warszawa 2003.
• Cichomski B., Polskie Generalne Sondaże Społeczne: skumulowany komputerowy zbiór danych 1992 – 2005, Warszawa 2006.
• Conover P.J., Searing D.D., A Political Socialization Perspective [w:] Rediscovering the Democratic Purposes of Education. Studies in Government and Public Policy, L.M. Mc Donnell, P.M. Timpane, R. Benjamin (red.), Lawrence 2000.
• Conrad D.E., Differential Impact of Experiential Learning Programs on Secondary School Students, unpublished work, 1980.
• Crozier M., Biurokracja. Anatomia zjawiska, Warszawa 1967.
• Dahl R.A., Demokracja i jej krytycy, Kraków 1995.
• Delli Carpini M., Keeter S., What Americans Know about Politics and Why It Matters, New Haven 1996.
• Fiorina M.P., Retrospective Voting in American National Elections, New Haven 1981.
• Furco A., Billig S.H., Service-Learning: The Essence of the Pedagogy, Connecticut 2002.
• Godlewski T., Obywatelskie kompetencje polityczne [w:] Demokracja w Polsce po 2005 roku, D. Karnowska (red.),Toruń 2008.
• Godlewski T., Polski system polityczny. Instytucje – procedury – obywatele, Toruń 2005.
• Habermas J., Faktyczność i obowiązywanie. Teoria dyskursu wobec zagadnień prawa i demokratycznego państwa prawnego, Warszawa 2005.
• Halman L., Wartości polityczne [w:] Zachowania polityczne, R.J. Dalton, H.D. Kliegmann (red.), Warszawa 2010.
• Harrop M., Miller W.L., Elections and Voters: A Comparative Introduction, Basingstoke 1987.
• Held D., Modele demokracji, Kraków 2010.
• Hoskins B., The Discourse of Social Justice within European Education Policy: The Examples of Key Competencies and Indicator Development towards Assuring the Continuation of Democracy, „European Educational Research Journal” 2008, nr 7 (3).
• Jasińska-Kania A., Orientacje aksjologiczne Polaków na tle europejskim [w:] Jedna Polska? Dawne i nowe zróżnicowania społeczne, A. Kojder (red.), Kraków 2007.
• Johnson A.P., Making Connections in Elementary and Middle School Social Studies, London 2009.
• Key O.V., The Responsible Electorate: Rationality of Presidential Voting 1936 – 1960, Cambridge 1966.
• Komunikaty z badań CBOS, marzec 2002; luty 2004, http:/www.cbos.pl.
• Korzeniowski K., Poczucie podmiotowości – alienacji politycznej, Poznań 1992.
• Kurth-Schai R., The Role of Youth in Society: a Reconceptualization, „The Educational Forum” 1988, nr 52 (2).
• Lalman D., Oppenhaimer J., Świstak P., Formalna teoria wyboru racjonalnego. Kumulatywne nauki polityczne, „Studia Socjologiczne” 1994, nr 3 (4).
• Lewis M.S., Economics and Elections: The Major Western Democracies, Ann Arbor 1988.
• Lijphart A., Constitutional Choices for New Democracies, „Journal of Democracy” 1991, nr 2 (1).
• Linz J.J., Presidential or Parliamentary Democracy: Does It Make a Difference? [w:] The Failure of Presidential Democracy, J.J. Linz, A. Valenzuela (red.), Baltimore 1994.
• Manin B., Przeworski A., Stokes S.S., Elections and Representation [w:] Democracy, Accountability and Representation, B. Manin, A. Przeworski, S.S. Stokes (red.), Cambridge 1999.
• Matczak A., Kwestionariusz kompetencji społecznych, Warszawa 2001.
• Miluska J., Alienacja: kryzys jednostki czy społeczeństwa? O wyznacznikach i pokonywaniu alienacji [w:] Ku pedagogii pogranicza, Z. Kwieciński. L. Witkowski (red.), Toruń 1990.
• Mizruchi E.H., Social Structure and Anomie in Small City [w:] Approaches, Context and Problems of Social Psychology, E.E. Sampson (red.), New York 1965.
• Nie N.H., Junn J., Stehlik-Barry K., Education and Democratic Citizenship in America, Chicago 1996.
• Niemi R.G., Junn J., Civic Education: What Makes Students Learn, New Heaven 2005.
• Popkin S.L., Dimock M.A., Knowledge, Trust, and International Reasoning [w:] Elements of Reason: Cognition, Choice, and the Bounds of Rationality, A. Lupia, M. McCubbins, S.L. Popkin (red.), New York 2000.
• Price R.H., Cioci M., Penner W., Trautlein B., Webs of Infl uence: Schools and Community Programs that Enhance Adolescent Health and Education, „Teachers College Record” 1993, nr 94.
• Putnam R., Samotna gra w kręgle, Gdańsk 2008.
• Raciborski J., Obywatelstwo w perspektywie socjologicznej, Warszawa 2011.
• Ravitch D., Viteritti J.P., Making Good Citizens: Education and Civil Society, New Haven 2001.
• Rea D.W., The Political Consequences of Electoral Laws, New Haven 1969.
• Rosanvallon P., Kontrdemokracja. Polityka w dobie nieufności, Wrocław 2011.
• Rose A.M., Alienation and Participation: a Comparison of Group Leaders and the „Mass”, „American Sociological Review” 1962, nr 27/6.
• Rubin K.H., Malti T, McDonald K., Civic Development in Relational Perspective [w:] G. Trommsdorff , X. Chen (red.), Values, Religion, and Culture in Adolescent Development, Cambridge 2012.
• Rubin K.H., Malti T., McDonald K., Civic Development in Relational Perspective [w:] Values, Religion, and Culture in Adolescent Development, G. Trommsdorff , X. Chen (red.), Cambridge 2012.
• Sartori G., Comparative Constitutional Engineering, New York 1994.
• Scales P.C., Leffert N., Developmental Assets: A Synthesis of the Scientific Research on Adolescent Development, Minneapolis 1999.
• Schumpeter J., Kapitalizm, socjalizm, demokracja, Warszawa 2009.
• Sears D.O., Political Socialization [w:] Handbook of Political Science, F.I. Greenstein, N.W. Polsby (red.), Reading 1975.
• Sears D.O., Levy S., Rozwój polityczny w okresie dzieciństwa i w wieku dorosłym [w:] Psychologia polityczna, D.O. Sears, L. Buddy, R. Jervis (red.), Kraków 2008.
• Seeman M., Alienation, Membership and Political Knowledge: a Comparative Study, „Public Opinion Quarterly” 1966, nr 30.
• Seeman M., The Urban Alienations: Some Dubious Theses From Marx To Marcuse, „Journal of Personality and Social Psychology” 1971, nr 19/2.
• Sekuła P., Kultura polityczna a konsolidacja demokracji, Kraków 2009.
• Shapiro R., Public Opinion, Elites, and Democracy, „Critical Review” 1998, nr 12.
• Szczepański M., Zagadnienia socjologii współczesnej, Warszawa 1965.
• Sztompka P., Kulturowe imponderabilia szybkich zmian społecznych: zaufanie, lojalność, solidarność [w:] Imponderabilia wielkich zmian społecznych. Mentalność, wartości i więzi społeczne czasów transformacji, P. Sztompka (red.), Warszawa–Kraków 1999.
• Sztompka P., Zaufanie. Fundament społeczeństwa, Kraków 2007.
• Tillie J., Stiphout S. van, Fennema M., Attitudes Towards Immigrants [w:] Society and Democracy in Europe, S.I. Keil, O.W. Gabriel (red.), New York 2012.
• Tisak M.S., Domains of Social Reasoning and Beyond, „Annals of Child Development: A Research Annual” 1995, nr 11.
• Turiel E., Killen M., Helwig C.C., Morality, Its Structure, Functions and Vagaries [w:] J. Kagan, S. Lamb (red.), The Emergence of Morality, Chicago 1987.
• Turska-Kawa A., Wojtasik W., Communication Function of Elections, „Communication Today” 2013, nr 1.
• White R.W., Motivation Reconsidered. The Concept of Competence, „Psychological Review” 1959, nr 66.
• Wnuk-Lipiński E., Świat międzyepoki. Globalizacja – demokracja – państwo narodowe, Kraków 2004. Wojtasik W., Funkcje wyborów w III Rzeczypospolitej. Teoria i praktyka, Katowice 2012.
• Wojtasik W., Głosowanie ekonomiczne w polskich wyborach parlamentarnych: koniec modelu tranzycyjnego, „Preferencje Polityczne” 2013, nr 5.
• Youniss J, McLellan J.A., Yate M., What We Know about Engendering Civic Identity, „The American Behavioral Scientist” 1997, nr 40/5.