Atmosfera dialogu w klasach I–III pogranicza zróżnicowanego kulturowo

The atmosphere of dialogue in classes I–III of the culturally diverse borderland

The Polish school is constantly changing, which is associated with rapid economic and political changes. We observe very intense population movements taking the form of mass migrations. For these reasons, in the paper, we present the essence of the borderland and its typology, the formation of the intercultural identity of a person from the borderland. It is on the border of cultures that children going to school exchange information, learn about other customs, values, learn respect and tolerance. It depends to a large extent on the teacher/educator, who should build a good atmosphere of cooperation between the educational team of the multicultural borderland. The subject of interpretive research was the ways of defining the work of teachers in grades I–III of the multicultural borderland, indicating the tasks carried out at that time, the meanings given to them by teachers of grades I–III in the Lubuskie Province using non-standardised interviews. The research showed a positive picture of the situation. The respondents’ statements indicated a great need to introduce intercultural education to the school reality.

Polska szkoła ulega ciągłym zmianom, co związane jest z gwałtownymi przemianami gospodarczo-ustrojowymi. Obserwujemy bardzo intensywny ruchy ludności przybierający formy masowych migracji. Z tych względów w tekście przedstawiamy istotę pogranicza i jego typologię, kształtowanie się tożsamości międzykulturowej człowieka z pogranicza. To właśnie na pograniczu kultur dzieci chodząc do szkoły, w toku przyjaznej atmosfery i dialogu, wymieniają się informacjami, poznają inne zwyczaje, wartości, uczą się szacunku i tolerancji. Niniejsze w dużym stopniu zależy to od nauczyciela/wychowawcy, który powinien budować dobrą atmosferę współpracy zespołu wychowawczego pogranicza wielokulturowego, dbając o dobrostan uczniów. Przedmiotem badań o charakterze jakościowym uczyniono sposoby definiowania pracy nauczycielek w klasach I–III pogranicza wielokulturowego, wskazywania zadań realizowanych w tym czasie, znaczenia im nadawane przez nauczycielki klas I–III województwa lubuskiego z wykorzystaniem niestandaryzowanych wywiadów. Przeprowadzone badania ukazały pozytywny obraz sytuacji, pozytywny dobrostan uczniów. Wypowiedzi badanych jednoznacznie wykazały dużą potrzebę wprowadzenia edukacji międzykulturowej do rzeczywistości szkolnej.

REFERENCES:

• Cichocki, A. (2009). Nauczyciele jako twórcy edukacyjnego klimatu klasy szkolnej. W: J. Izdebska & J. Szymanowska (red.), Dziecko w zmieniającej się przestrzeni życia. Obrazy dzieciństwa. Wydawnictwo Uniwersyteckie.
• Czepil, B., & Opioła, W. (2013). O znaczeniu kategorii pogranicza we współczesnej polskiej politologii. Pogranicze. Polish Borderlands Studies, 1.
• Grzybowski, P.P. (2008). Edukacja międzykulturowa – przewodnik. Pojęcia – literatura – adresy. Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Jaskuła, S., & Korporowicz, L. (2013). Międzykulturowa kompetencja komunikacyjna jako transgresja. Pogranicze. Studia Społeczne, tom XXI.
• Lewowicki, T. (2014). Edukacja międzykulturowa. Od lokalnych sukcesów ku globalnym przesłaniom i oddziaływaniom. Edukacja Międzykulturowa, 3.
• Magda, M. (1999). Kształtowanie wrażliwości moralnej uczniów edukacji wczesnoszkolnej. Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Magda-Adamowicz, M. (2018). Jakość dzieciństwa twórczych dzieci 7–9-letnich w perspektywie rodzinnej i lokalnej. Oficyna Wydawnicza UZ.
• Magda-Adamowicz, M. (2015). Twórczość pedagogiczna nauczycieli w kontekście systemowym. Źródła, koncepcja i identyfikacje. Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Nikitorowicz, J. (1995). Pogranicze – tożsamość – edukacja międzykulturowa. Wydawnictwo Uniwersyteckie Trans Humana.
• Ostaszewski, K. (2012). Pojęcie klimatu szkoły w badaniach zachowań ryzykownych młodzieży. Edukacja, 4(120).
• Podemski, K., Doświadczanie świata. Kontakty międzykulturowe Polaków. W: K. Frysztacki & P. Sztompka (red.), Polska początku XXI wieku: przemiany kulturowe i cywilizacyjne. PAN.
• Sadowski, A. (1992). Pogranicze. Studia społeczne. Zarys problematyki. W: A. Sadowski (red.), Pogranicze, tom I. Wydawnictwo Uniwersyteckie.
• Winkler, R. (2012). Przewodzenie zespołem w warunkach zróżnicowania kulturowego. Przedsiębiorczość i zarządzanie, tom XIII, zeszyt 13. Wydawnictwo SAN.
• Wojakowski, D. (2000). Wielokulturowość pogranicza wyzwaniem dla edukacji. W: T. Lewowicki (red.), Edukacja międzykulturowa w Polsce i na świecie. Wyd. UŚ.