Globalne pogranicza społeczno-kulturowe jako przestrzenie socjalizacji i wychowania

Globalization processes stimulate the emerging of new cultural borderlands including, among many others, cyberspace and global cites. They create complex socio-cultural spaces of participation which can be described in the categories of diversity, instability, hybridity and creolization as well as multiple forms, ways, contents and institutions of socialization. The aforementioned changes impact the perception of the “place” category, the contemporary meaning, includes not only the physical space but also its history and cultural traditions. They also create new challenges and conditions for the processes of identity forming. Identification with the culturally diverse milieu can support development of the culture borderland identity. In certain conditions there can also be created a culturally uprooted protean identity or be neo-tribal identity of a bulwark defender. The above – mentioned processes and phenomena challenge contemporary education by creating new chances as well as jeopardizing socialization of youth.

BIBLIOGRAFIA:

• Appadurai, A. (2005). Nowoczesność bez granic. Kulturowe wymiary globalizacji. Kraków: Wydawnictwo Universitas.
• Błeszyńska, K. (2017). Pamięć trudnej przeszłości a Wychowanie dla Pokoju. W: K. Błe­szyńska (red.), Edukacja międzykulturowa jako czynnik rozwoju kultury pokoju (s. 202–130). Gdańsk: Wydawnictwo Naukowe Katedra.
• Błeszyńska, K. (2009). Społeczeństwo wielokulturowe jako supermarket wartości i idei. W: J. Gajda (red.), Humanistyczno-antropologiczna ewolucja pedagogiki kultury. Konsekwencje dla teorii i praktyki. Kraków: Impuls.
• Błeszyńska, K. (2006). Procesy tożsamościowe a warunki socjalizacji w społeczeństwach wielokulturowych. Pedagogika społeczna, 1, 31–43.
• Grabowska, B. (2008). Kreowanie tożsamości w społecznościach wielokulturowych. W: T. Lewowicki, B. Grabowska, A. Różańska (red.), Socjalizacja i kształtowanie się tożsamości – problemy i sugestie rozwiązań. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Halter, M. (2000). Shopping for Identity. The Marketing for Ethnicity. New York: Schocken Books.
• Kalra, V.S, Kaur, R., Hutnik, J. (2005). Diaspora & Hybridity. London: Sage.
• Lifton, R.J. (1970). New York: Random House.
• Maffesoli, M. (1988). Czas plemion. Schyłek indywidualizmu w społeczeństwach pono­woczesnych. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Mathews, G. (2000). Supermarket kultury. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Misiejuk, D., Muszyńska, J. (2008). Procesy socjalizacyjne w przestrzeni wielokulturo­wego środowiska lokalnego. Przypadek mniejszości białoruskiej w Polsce – konteksty pokoleniowe. W: T. Lewowicki, B. Grabowska, A. Różańska (red.), Socjalizacja i kształtowanie się tożsamości – problemy i sugestie rozwiązań. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Muszyńska, J. (2014). Miejsce jakoprzestrzeń doświadczana. W: J. Nikitorowicz, J. Mu­szyńska, B. Boćwińska-Kiluk (red.), Od wielokulturowości miejsca do międzykulturo­wości relacji społecznych. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
• Nijakowski, L.M. (2006). Domeny symboliczne. Konflikty narodowe i etniczne w wymiarze symbolicznym. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Nikitorowicz, J. (1995). Tożsamość. Edukacja międzykulturowa. Białystok: TransHumana.
• Nikitorowicz, J. (2009). Edukacja regionalna i międzykulturowa. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne.
• Nikitorowicz, J. (2009a). Kreowanie tożsamości dziecka. Wyzwania edukacji międzykul­turowej. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Petrykowski, P. (2003). Edukacja regionalna. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Putnam, R. (2007). E Pluribus Unum: Diversity and Community in the Twenty-first Cen­tury. Scandinavian Political Studies, 30 (2), 137–174.
• Putnam, R. (2000). Bowling Alone. The Collapse and Revival of American Community. New York: Simon & Schuster.
• Radziewicz-Winnicki, A. (2008). Pedagogika społeczna. Warszawa: Wydawnictwo Aka­demickie i Profesjonalne.
• Radziewicz-Winnicki, A. (2008a). Polskie narodowe sentymenty a traumatyczne doznania reprezentantów kulturowych mniejszości (niechęć do Obcych i próby przezwyciężania politraumy inicjujące rozpad uniwersum kulturowego). W: T. Lewowicki, E. Grodzka­-Mazur, A. Gajdzica (red.), Socjopatologia pogranicza a edukacja. Toruń: Wydaw­nictwo Adam Marszałek.
• Rusek, H. (2008). Człowiek pogranicza. W: T. Lewowicki, B. Grabowska, A. Różańska (red.), Socjalizacja i kształtowanie się tożsamości – problemy i sugestie rozwiązań. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Sadowski, A. (1995). Pogranicze polsko-białoruskie. Tożsamość mieszkańców. Białystok: Trans Humana.
• Said, E. (1991). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Schlesinger, A.M. Jr. (1993). The Disuniting of America. Reflections on a Multicultural Society. New York: W.W. Norton & Company.
• Sobecki, M. (2008). Socjalizacja a tożsamość kulturowa w warunkach zróżnicowania kulturowego – na przykładzie Grodzieńszczyzny. W: T. Lewowicki, B. Grabowska, A. Różańska (red.), Socjalizacja i kształtowanie się tożsamości – problemy i sugestie rozwiązań. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Szczurek-Boruta, A. (2008). Kształtowanie się tożsamości młodzieży – z doświadczeń edukacji szkolnej. W: T. Lewowicki, B. Grabowska, A. Różańska (red.), Socjalizacja i kształtowanie się tożsamości – aktualne doświadczenia na pograniczu polsko-czeskim. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Szyfer, A. (2005). Ludzie pogranicza. Kulturowe uwarunkowania osobowości. Poznań: Wyższa Szkoła Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa.
• Urry, J. (2009). Socjologia mobilności. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Wróblewski, P. (2007). Mobilizacja i konflikt etniczny. Miejsca święte mniejszości naro­dowych w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SEMPER.