Kompetencje społeczne i międzykulturowe nauczycieli i pedagogów w świetle badań własnych

School is the basic institution introducing into the world of civic values and shaping prosocial attitudes and behaviors. Properly shaped social and intercultural competences are essential for proper functioning in everyday life, which is why in the education process they should be constantly developed and concern both teachers and students. By taking an active part in the mutual learning process, individual individuals can become citizens of the world with high competences. In addition to theoretical considerations regarding the desirable competences of teachers and educators working in a multicultural classroom, the article presents statements of representatives of the pedagogical group allowing to estimate their social and intercultural competences and their self-esteem in this regard.

BIBLIOGRAFIA:

• Bacia, E., Gieniusz, A.M., Makowski, G., Pazderski, F., Stronkowski, P., Walczak, B. (2015). Kształtowanie kompetencji społecznych i obywatelskich przez organizacje pozarządowe w Polsce. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
• Badowska, M. (2017). Ku integracji społecznej – studium pedagogiczne. Pułtusk–War­szawa: Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR.
• Badowska, M. (2015). Różnorodność kulturowa uczniów wyzwaniem dla współczesnej szkoły. Kultura – Społeczeństwo – Edukacja, 1 (7), 179–192. Poznań:
• Błeszyńska, K.M. (2013). Komunikacja międzykulturowa jako negocjowanie znaczeń. Studia Społeczne, t. XXI, 139–154.
• Brett, P., Mompoint-Gaillard, P., Salema, M.H. (2012). Edukacja obywatelska i edukacja na rzecz praw człowieka jako zadanie wszystkich nauczycieli. Opis kompetencji na­uczycielskich i sposobów ich rozwijania. Warszawa: Rada Europy, Ośrodek Rozwoju Edukacji.
• Brotto, F., Huber, J., Karwacka-Vögele, K., Neuner, G., Ruffino, R., Teutsch, R. (2014). Kompetencje międzykulturowe dla wszystkich, Przygotowanie do życia w różnorodnym świecie. Warszawa: Rada Europy, Ośrodek Rozwoju Edukacji.
• Cieślikowska, D. (red.) (2011). Edukacja dla integracji. O doświadczeniach, pomysłach, działaniach praktycznych w wielokulturowych klasach. Kraków: Stowarzyszenie Willa Decjusza.
• Cichocki, A. (2014). Wymiary przygotowania zawodowego nauczyciela i jego kompetencji w zakresie organizacji edukacji międzykulturowej w szkole. W: T. Bajkowski, K. Sa­wicki, U. Namiotko (red.), Diagnostyka i metodyka psychopedagogiczna w warunkach wielokulturowości (s. 112–130). Warszawa: Wyd. Akademickie Żak.
• Chłoń-Domińczak, A., Kamieniecka, M., Trawińska-Konador, K., Pawłowski, M., Rynko, M. (2015). Popyt na kompetencje i kwalifikacje oraz ich podaż – wnioski z badań. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
• Czerepaniak-Walczak, M. (1994). Między dostosowaniem a zmianą. Elementy emancypa­cyjnej teorii edukacji. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński.
• Dobrowolska, B. (2012). Kompetencje nauczycieli a wielokulturowość w świetle badań własnych. Studia Pedagogiczne. Problemy Społeczne, Edukacyjne i Artystyczne, 21, 15–33.
• Grzymała-Moszczyńska, H., Grzymała-Moszczyńska, J., Durlik, J., Szydłowska, P. (2015). (Nie)łatwe powroty do domu? Funkcjonowanie dzieci i młodzieży powracających z emigracji. Warszawa: Fundacja Centrum im. Prof. Bronisława Geremka.
• Hofstede G. (1980). Cultures Consequences: International Differences in Work-Related Values. Beverly Hills: Sage Publications.
• Jaroszewska, A. (2015). Kształtowanie kompetencji międzykulturowej – druga strona „medalu” na przykładzie polskiego systemu edukacji. Języki Obce w Szkole, 4, 59–69.
• Jaskuła, S., Korporowicz, L. (2013). Międzykulturowa kompetencja komunikacyjna jako transgresja. Studia Społeczne, t. XXI, 121–138.
• Komisja Europejska (2010). Komunikat Komisji, Europa 2020, Strategia na rzecz in­teligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu. KOM(2010) 2020, Bruksela.
• Komisja Europejska (2006). Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie (2006/962/WE). Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 394/10.
• Komisja Europejska (2018). Zalecenie Rady z dnia 17 stycznia 2018 r. w sprawie kompe­tencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie. SWD(2018) 14.
• Kwiatkowski, S.M. (2001). Kształcenie zawodowe. Dylematy teorii i praktyki. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
• Kwiatkowski, S.M. (red.) (2018). Kompetencje przyszłości. Seria Naukowa, t. 3. Warsza­wa: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji.
• Kwieciński, Z. (1995). Socjopatologia edukacji. Olecko: Mazurska Wszechnica Nauczy­cielska.
• Kwieciński, Z. (2000). Tropy – ślady – próby: studia i szkice z pedagogii pogranicza. Poznań–Olsztyn: Wyd. Edytor.
• Lewowicki, T. (2013). Edukacja wobec odwiecznych i współczesnych problemów świata – konteksty i wyzwania edukacji międzykulturowej. Edukacja międzykulturowa, 2, 19–37.
• Magala, S.J. (2011). Kompetencje międzykulturowe. Warszawa: Wyd. Wolters Kluwer.
• Matczak, A., Martowska, K. (2013). Profil kompetencji społecznych – podręcznik. War­szawa: Pracownia Testów Psychologicznych.
• Misiejuk, D. (2013). Kompetencje do komunikacji międzykulturowej w świetle procesów samooceny w warunkach historycznego zróżnicowania regionu i procesów
• migracyjnych – komunikat z badań. Studia Społeczne, t. XXI, 37–44.
• Nikitorowicz, J., Sobecki, M., Danilewicz, W., Muszyńska, J., Misiejuk, D., Bajkowski, T. (2013). Kompetencje do komunikacji międzykulturowej w aspekcie tradycyjnej wie­lokulturowości regionu i procesów migracyjnych. Warszawa: Wyd. Akademickie Żak.
• Oleksyn, T. (2008). Zarządzanie zasobami ludzkimi w organizacji. Warszawa: Wyd. Wolters Kluwer.
• Rabczuk, W. (2011). Edukacja międzykulturowa z perspektywy Rady Europy i Unii Eu­ropejskiej. Studia Społeczne, t. XVII, 54–68.
• Rafalska, M. (red.) (2016). Kompetencje międzykulturowe Materiały edukacyjne dla rad pedagogicznych. Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji.
• Smółka, P. (2008). Kompetencje społeczne. Metody pomiaru i doskonalenia umiejętności interpersonalnych. Warszawa: Wyd. Wolters Kluwer.
• Sobecki, M. (2010). Edukacja i pedagogika międzykulturowa jako konsekwencja współ­czesności. O potrzebie międzykulturowej refleksji w pedagogice. W: M. Sobecki (red.), Pedagogika wobec wyzwań współczesności. Humanistyczny wymiar kapitału ludzkiego, (s. 63–106). Łomża: Wyższa Szkoła Zarządzania i Przedsiębiorczości.
• Sobieraj, I. (2012). Kompetencje międzykulturowe jako kapitał na rynku pracy. Studia Społeczne, t. XX, 161–173.
• Solarczyk-Szewc, H. (2014). Nauczyciel w Polskiej Ramie Kwalifikacji. Studia Dydak­tyczne, t. 26, 395–411.
• Szczurek-Boruta, A. (2013). Nauczyciele i kształtowanie kompetencji międzykulturowej uczniów. Studia Społeczne, t. XXI, 155–169.
• Szempruch, J. (2013). Studium teoretyczno-pragmatyczne. Kraków: Oficyna Wyd. Impuls.