Retrospektywne spojrzenie na przemoc rówieśniczą w szkole

Research on bullying in schools (1) are taken mainly in the quantitative methodology and (2) are conducted mainly on the regular basis in order to diagnose the phenomenon, evaluating its size and severity, as well as its determinants. The main aim of article is to present results of retrospective study on the experience of peer violence (e.g. the bully, bullied and bystander) at school (primary, middle and high school), with a particular focus on written statements of respondents. The data source was autobiographical memory of young adults. The study was conducted in the current academic year 2014/2015 among pedagogy students of the specialties of teacher education. As a result, the retrospective qualitative data about school experience of young adults were collected. Accept descriptions revealed a variety of personal experiences of respondents associated with peer violence at school, mainly from the perspective of its bystanders and victims. Data also provide a unique account of how adults view and perceived their school experiences.

REFERENCES:

• Aronson, E. (2009). Człowiek istota społeczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Dijkstra, J.K., Lindenberg, S., Veenstra, R. (2008). Beyond the class norm: bullying behavior of popular adolescents and its relation to peer acceptance and rejection. Journal of Abnormal Child Psychology, 36, s. 1289-1299.
• Dudzikowa, M. (2010). Poza potoczne rozumienie pamięci. W: M. Dudzikowa, R. Wawrzyniak­-Beszterda (red.), Doświadczenia szkolne pierwszego rocznika reformy edukacji. Studium teoretyczno­empiryczne (s. 25-27). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Fenik, K. (2013). Psychologiczne aspekty bullyingu: perspektywa sprawcy, ofiary i świadka. Pobrano z: http://test.ore.edu.pl/index.php?option=com_phocadownload&view=category&id=55:profilaktyka­agresji­i­przemocy&Itemid=1148.
• Garandeau C., Cillessen, A. (2006). From indirect aggression to invisible aggression: A conceptual view on bullying and peer group manipulation. Aggression and Violent Behavior, 11, s. 641-654.
• Gąsior, K. (2007). Wychowawca wobec zagrożeń związanych z przemocą rówieśniczą rozpoznawanie i zapobieganie. W: Pufal­Struzik (red.), Agresja i przemoc w szkole. Przyczyny, rozpoznawanie, zapobieganie (s. 69-85). Kielce: Wydawnictwo Pedagogiczne ZNP.
• Gebauer, K. (2007). Mobbing w szkole. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
• Gibbs, G. (2011). Analizowanie danych jakościowych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Giza­Poleszczuk, A., Komendant­Brodowska, A., Baczko­Dombi, A. (2011). Przemoc w szkole. Raport z badań. Pobrane z: www.szkolabezprzemocy.pl/pliki/318­sbp2011­raport­glowny­calosc.pdf.
• Grzegorek, A. (2003). Narracja jako forma strukturyzująca doświadczenie. W: K. Krzyżewski (red.), Doświadczenie indywidualne. Szczególny rodzaj poznania i wyróżniona postać pamięci (s. 209-225). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Hugh­Jones, S., Smith, P.K. (1996). Self­reports of shortand long­term effects of bullying on children who Stammem. British Journal of Educational Psychology, 69, s. 141-158.
• Hymel, Sh., Swearer, S.M. (2015). Four decades of research on school bullying: An introduction. American Psychologist, Special Issue: School Bullying and Victimization, 4, s. 293-299.
• Komendant­Brodowska, A. (2014). Agresja i przemoc szkolna. Raport o stanie badań. Analizy IBE/01/2014. Warszawa.
• Konarzewski, K. (2000). Jak uprawiać badania oświatowe. Metodologia praktyczna. Warszawa: WSiP.
• Maruszewski, T. (2005). Pamięć autobiograficzna jako podstawa tworzenia doświadczenia indywidualnego. W: J. Strelau (red.), Psychologia (s. 165-182). Gdańsk: GWP.
• Miles, M.B., Huberman, A.M. (2000). Analiza danych jakościowych. Białystok: Trans Humana.
• Niedźwieńska, A. (2000). Pamięć autobiograficzna. W: A. Gałdowa (red.), Tożsamość człowieka (s. 111-126). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Olweus, D. (2007). Mobbing. Fala przemocy w szkole. Jak ją ograniczać? Warszawa: Jacek Santorski & Co Agencja Wydawnicza.
• Ostrowska, K. (2007). Rozmiary, nasilenie i rodzaje zachowań w szkole w latach 1997, 2003, 2007. Raport z badań. Warszawa. Peer Victimization Linked to Youth Suicide, Center for Disease Control and Prevention 2009. Pobrano z: https://www.cdc.gov/violenceprevention/pdf/bullycompendium­a.pdf.
• Pepler, D.J., Craig, W. (1995). A peek behind the fence: Naturalistic observation of aggressive children with remote audiovisual recording. Developmental Psychology, 31, s. 548-553.
• Pufal­Struzik, I. (2007). Uczeń i nauczyciel w aktach szkolnej agresji. W: I. Pufal­Struzik (red.), Agresja i przemoc w szkole. Przyczyny, rozpoznawanie, zapobieganie (s. 8-18). Kielce: Wydawnictwo Pedagogiczne ZNP.
• Rigby, K. (2010). Przemoc w szkole. Jak ją ograniczać. Poradnik dla rodziców i pedagogów. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Rivers, I. (2001). Retrospective reports of school bullying: Recall stability and its implications for research. British Journal of Developmental Psychology, 19, s. 129-142.
• Salmivalli, C. (2010). Bullying and the peer group: A review. Aggression and Violent Behavior, 15 (2), s. 112-120.
• Salmivalli, C., Lagerspetz, K., Bjorkvist, K. i in. (1996). Bullying as a Group Process: Participants Roles and Their Relation to Social Status within the Group. Aggressive Behavior, 22, s. 1-15.
• Schafer, M., Korn S., Smith, P. i in. (2004). Lonely in the crowd: Recollections of bullying. British Journal of Developmental Psychology, 22, s. 379-394.
• Stephenson, P., Smith, D. (1991). Why some schools don’t have bullies. W: M. Elliot (red.), Bullying: A practical guide to coping for schools (s. 133-145). Harlow, UK: Longman.
• Surzykiewicz, J. (2000). Agresja i przemoc w szkole. Uwarunkowania socjoekologiczne, Warszawa: CMPP­P.
• Tłuściak­Deliowska, A. (2013). Deklaracje postaw wobec przemocy rówieśniczej wśród gimnazjalistów. Psychologia Rozwojowa, 18 (3), s. 75-86.
• Tłuściak­Deliowska, A. (2014a). Normy grupy rówieśniczej regulujące zachowanie się w sytuacji dręczenia szkolnego. Psychologia Wychowawcza, 6, s. 25-36.
• Tłuściak­Deliowska, A. (2014b). O wykorzystaniu i użyteczności analizy sieci społecznych w badaniu przemocy rówieśniczej w szkole, Teraźniejszość Człowiek Edukacja, 67 (3), s. 147-159.
• Tłuściak­Deliowska, A. (2014c). Przekonania normatywne gimnazjalistów dotyczące dręczenia szkolnego. Szkoła Specjalna, 1, s. 18-29.
• Tłuściak­Deliowska, A. (2015). Nauczyciel a przemoc rówieśnicza wśród uczniów. Ruch Pedagogiczny, 3, s. 155-171.
• Wojciszke, B. (2005). Postawy i ich zmiana. W: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki. Jednostka w społeczeństwie i elementy psychologii stosowanej (s. 79-106). Gdańsk: GWP.