Diagnostyka psychopedagogiczna problemów przystosowawczych i(e)migrantów o charakterze transkulturowym

The article presents a proposal of the psycho-pedagogical transcultural diagnosis model of migrant’s problems. A ground to this type of models and procedures, based on the main assumptions of contemporary theories of transculturalism, creates a consequence of the fact, that it is one of the most significant characteristics of our times, as well as the fact that the transculturation process among this social group is currently a very dynamic one. In the model presented hereby (due to the practical and innovative nature of pedagogy and in response to the need of diagnostic models and procedures modification postulated by migration experts) the specificity of progress and blockades symptoms of immigrants’ adaptation were also taken into account - with regard to phases of adaptation and integration processes in the social, psychological, didactic, care and educational spheres.

Artykuł prezentuje propozycję modelu diagnostyki psychopedagogicznej problemów i(e)migranckich o charakterze transkulturowym. Oparcie tego typu modeli i procedur na głównych założeniach współczesnych teorii transkulturowości wynika z tego, iż jest to jedna z najbardziej znamiennych charakterystyk współczesności, jak również z faktu, iż proces transkulturacji wśród tejże grupy społecznej jest obecnie szczególnie dynamiczny. W prezentowanym modelu (z uwagi na praktyczny i innowacyjny charakter pedagogiki oraz w odpowiedzi na postulowane przez ekspertów ds. migracji potrzeby modyfikacji modeli i procedur diagnostycznych) uwzględniono również specyfikę symptomów postępu i blokad procesów przystosowawczych i(e)migranta, w odniesieniu do poszczególnych faz procesów jego adaptacji i integracji, w odniesieniu do sfer: społecznej, psychicznej, dydaktycznej i opiekuńczo-wychowawczej.

REFERENCES:

• Advanced Learner’s Dictionary. (2000). New York: Oxford University Press.
• Balint, M. (1959). Thrills and regressions. London: The Hogarth Press.
• Barker, Ch. (2005). Studia kulturowe. Teoria i praktyka. Tłum. A. Sadza. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Bauman, Z. (1988). Prawodawcy i tłumacze. Tłum. A. Ceynowa, J. Giebułtowski. Warszawa: Wyd. Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
• Brettell, C. (2003). Anthropology and migration. Lanham: AltaMira Press.
• Faist, T. (2000). The Volume and Dynamics of International Migration and Transnational Social Spacer. Oxford: Oxford University Press.
• Faist, T. (2000). Transnationalization in international migration: implications for the study of citizenship and culture. Ethnic and Racial Studies, 23(2).
• Flüchter A., Schöttli, J. (red.). (2015). The Dynamics of Transculturality - Concepts and Institutions in Motion. Heidelberg: Springer.
• Guziuk-Tkacz, M., Siegień-Matyjewicz, A.J. (2012). Leksykon terminów metodologicz‑ nych. Warszawa: Wyd. Akademickie Żak.
• Guziuk-Tkacz, M., Siegień-Matyjewicz, A.J. (2015). Leksykon pedagogiki międzykultu‑ rowej i etnopedagogiki. Warszawa: Wyd. Akademickie Żak.
• Guziuk-Tkacz, M. (2019). Imigracja(e) i imigranci w kontekście transkulturowości. Dia‑ gnoza pedagogiczna. Olsztyn: Wyd. UWM.
• Jarosz E., Wysocka, E. (2006). Diagnoza psychopedagogiczna. Podstawowe problemy i rozwiązania. Warszawa: Wyd. Akademickie Żak
• Kawczyńska-Butrym, Z. (2008). Migracja: Perspektywa mikrospołeczna - indywidualne i rodzinne zyski, koszty i straty. W: M.St. Zięba (red.), Migracja - wyzwanie XXI wieku. Studia nad migracją, t. I. Lublin: KUL
• Kostyrko, T. (2012). „Transkulturowość” w ujęciu André Malraux - przyczynek do pojmowania terminu. W: J. Kubitsky (2012). Psychologia migracji. Warszawa: Wydawnictwo Diffin.
• Lisowska, E. (2003). Wprowadzenie do diagnozowania pedagogicznego. Kielce: Wydawnictwo Wszechnica Świętokrzyska.
• Maśloch, P. (2005). Globalizacja i jej wpływ na rozwój współczesnej cywilizacji. Przedsiębiorczość a współczesne wyzwania cywilizacyjne. Przedsiębiorczość - Edukacja, 1.
• McGrew, A. (1992). Conceptualizing Global Politics. W: A. McGrew (red.), Global Po‑ litics. Cambridge: Polity Press.
• Mikołajczyk, H.T. (2009). Rozum transwersalny, czyli o postmodernistycznym rozumieniu racjonalności. Słupskie Studia Filozoficzne, 8.
• Misiejuk, D. (2018). Koncepcje społeczne a standard wielokulturowości. Kultura i Edukacja, 3(121),
• Muszyńska, J. (2013). O wspólnotach lokalnych i ich znaczeniu - rozważania pedagoga. W: M. Sobecki, W. Danilewicz, T. Sosnowski (red.), Szkoła - kultura - tożsamość. Pedagogika społeczna wobec zmian przestrzeni życia społecznego. Warszawa: Wyd. Akademickie Żak.
• Nikitorowicz, J. (1995). Pogranicze. Tożsamość. Edukacja międzykulturowa. Białystok: Wydawnictwo Uniwersyteckie Trans Humana.
• Nikitorowicz, J. (2011). Edukacja międzykulturowa w kontekście dylematów integracji imigrantów w warunkach wielokulturowości. W: A. Paszko (red.), Edukacja między‑ kulturowa w Polsce wobec nowych wyzwań. Kraków: Stowarzyszenie Willa Decjusza.
• Nikitorowicz, J. (2015). Człowiek transkulturowy jako efekt dialogu tożsamościowego. W: A. Kieszkowska (red.), Prawda, dobro, piękno. Wymiar filozoficzno‑prawny i so‑ cjopedagogiczny. Warszawa: Wydawnictwo Diffin.
• Okólski, M. (2009). Polska jako aktor na europejskiej scenie migracyjnej. W: M. Duszczyk, M. Lesińska (red.), Współczesne migracje. Dylematy Europy i Polski. Warszawa: Wydawnictwo UW.
• Paleczny, T. (2007). Interpersonalne stosunki międzykulturowe. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Pytka, L., Zacharuk, T. (1995). Zaburzenia przystosowania dzieci i młodzieży. Aspekty diagnostyczne i terapeutyczne. Siedlce: Wyższa Szkoła Rolniczo-Pedagogiczna.
• Radlińska, H. (1935). Stosunek wychowawcy do środowiska społecznego. Szkice z peda‑ gogiki społecznej. Warszawa: Nasza Księgarnia.
• Sobecki, M. (2018). Wielowymiarowe poczucie tożsamości społeczno-kulturowej. Idea i badanie. Perspektywa pedagogiczna. Kultura i Edukacja, 3(121).
• Steingress, G. (2010). Globalizing cultures: a challenge for contemporary cultural sociology. Eurasian Journal of Anthropology, 1(1).
• Tokarczyk, R. (2009). Etyka prawnicza. Warszawa: LexisNexis.
• Urbaniak-Zając, D. (2017). Narracja a biograficzna perspektywa badawcza. Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne. Studia i Rozprawy, 1(4).
• Welsch, W. (1995). Transkulturalität. Zur veränderten Verfaßtheit heutiger Kulturen. Zeitschriftfür Kulturaustausch, 1.
• Welsch, W. (1998a). Transkulturowość. Nowa koncepcja kultury. W: R. Kubicki (red.), Filozoficzne konteksty rozumu transwersalnego. Wokół koncepcji Wolfganga Welscha, cz. II. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
• Welsch, W. (1998b). Stając się sobą. W: A. Zeidler-Janiszewska (red.), Problemy pono‑ woczesnej pluralizacji kultury. Wokół koncepcji Wolfganga Welscha, cz. I. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
• Welsch, W. (1999). Transculturality. The Changing Forms of Cultures Today. W: The Contemporary Study of Culture, Bundesminister für Wissenschaftund Verkehr & Internationales Forschungszentrum für Kulturwissenschaften. Wien: Turia& Kant.
• Wilkoszewska, K. (red.). (2004). Estetyka transkulturowa. Kraków: Wydawnictwo Universitas.