Lalki-motanki jako metoda pracy nad zrozumieniem doświadczenia migracyjnego

The doll as a symbol of person is recognizable all over the world. Due to its communicative function, it is a tool worth using in intercultural education. A motanka doll is a ragged, hand-made doll, the symbolism of which is conducive to telling stories about its own culture. The use of this artifact in the context of work on the migration experience is based on the theoretical assumptions of ethno-pedagogy and the methods of work of intercultural education. The discussion of working with a motanka doll was presented on the basis of classes with students of preschool and early school education as part of the “Cultural anthropology” course.

Lalka jako symbol człowieka jest rozpoznawalna na całym świecie. Przez swoją funkcję komunikacyjną jest narzędziem, które warto wykorzystać w edukacji międzykulturowej. Lalka-motanka to gałgankowa, ręcznie robiona lalka, której symbolika sprzyja opowiadaniu historii o własnej kulturze. Użycie tego artefaktu w kontekście pracy nad doświadczeniem migracyjnym jest oparte o teoretyczne założenia etnopedagogiki i metody pracy edukacji międzykulturowej. Omówienie pracy z lalką-motanką zaprezentowano na podstawie zajęć ze studentkami kierunku pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna w ramach zajęć z przedmiotu „Antropologia kulturowa”.

REFERENCES:

• Bjerstjenowa, J.W., Dogajewa, N.W. (2013). Kukołnyj sunduczok. Tradicjonnaja narodnaja kukła swaimi rukami. Moskwa: Biełyj gorod.
• Bujak, J. (1983). O genezie i zmiennych funkcjach lalki. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Etnograficzne, 18, s. 101-122. Warszawa-Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Burszta, W. (2004). Tolerancja w dyskursie antropologicznym. W: A. Posern-Zieliński (red.), Tolerancja i jej granice w relacjach międzykulturowych. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
• Dobrowolski, K. (2011). Chłopska kultura tradycyjna. W: A. Mencwel (red.), Antropologia kultury. Cz. 1. Wprowadzenie do wiedzy o kulturze. Zagadnienia i wybór tekstów (s. 314-323). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Grzybowski, P.P. (2011). Spotkania z Innym. Czytanki do edukacji międzykulturowej. Kraków: Impuls.
• Grzymała-Moszczyńska, H., Grzymała-Moszczyńska, J., Durlik, J., Szydłowska, P. (2015). (Nie)łatwe powroty do domu? Funkcjonowanie dzieci i młodzieży powracających z emigracji. Warszawa: Fundacja Centrum im. prof. B. Geremka.
• Huizinga, J. (2007). Homo ludens: zabawa jako źródło kultury. Warszawa: Aletheia.
• Jurek, A. (2015). Psychologiczne aspekty doświadczeń migracyjnych u dzieci i młodzieży. W: N. Klorek, K. Kubin (red.), Migracja, tożsamość, dojrzewanie. Adaptacja kulturowa dzieci i młodzieży z doświadczeniem migracyjnym (s. 27-64). Warszawa: Fundacja na rzecz Różnorodności Społecznej.
• Kaczmarczyk, B. (2013). Lalki do zabawy i nie tylko… O formie i funkcji lalek w kulturze tradycyjnej i współczesnej. Zabawy i Zabawki. Kwartalnik poświęcony zagadnieniom ludyzmu i ludyczności, 1-4.
• Klorek, N. (2015). Wprowadzenie. W: N. Klorek, K. Kubin (red.). Migracja, tożsamość, dojrzewanie. Adaptacja kulturowa dzieci i młodzieży z doświadczeniem migracyjnym. Warszawa: Fundacja na rzecz Różnorodności Społecznej.
• Kotowa, I.N., Kotowa, A.S. (2008). Russkije obrjady i tradicii. Narodnaja kukła. Sankt Pjetierburg: Paritet.
• Młynarczuk-Sokołowska, A., Potoniec, K., Szostak-Król, K. (2011). Przygody Innego. Bajki w edukacji międzykulturowej. Białystok: Fundacja Edukacji i Twórczości, Fundacja Uniwersytetu w Białymstoku.
• Morgunowskaja, J.O. (2016). Russkije obierieżnyje kukły. Siemiejnaja encikłopedija. Moskwa: Eksmo.
• Morozow, I.A. (2011). Fienomen kukły w tradicionnoj i sowremiennoj kulturje. Krosskul‑ turnoje issledowanije ideołogii antropomorfizma, Moskwa: Indrik.
• Muniak, R.F. (2010). Efekt lalki. Lalka jako obraz rzeczy, Kraków: Universitas.
• Nikitorowicz, J. (2018). Etnopedagogika w kontekście wielokulturowości i ustawicznie kształtującej się tożsamości. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Szajdurowa, N.W. (2015). Tradicjonnaja trjapicznaja kukła. Ucziebno‑metodiczieskoje pasobje. Sankt Pjetierburg: Djetstwo-press.
• Walencowa, M.M. (1995). Nit’, niti. W: N.I. Tołstoj (red.), Slawjanskie drewnosti. Etnograficzeskij słowar, t. 3 (s. 402-408). Moskwa: Rosyjska Akademia Nauk.
• Winogradowa, L.N., Tołstaja, S.M. (1995). Kukła. W: N.I. Tołstoj (red.), Slawjanskie drewnosti. Etnograficzeskij słowar, t. 3 (s. 27-31). Moskwa: Rosyjska Akademia Nauk.
• Wołkowa, J.W. (2017). Dietskije kukły i obieriegi. Moskwa: Hobbitieka.
• Izdatielskij projekt „Igruszka w kulturje Rossji”. Pobrane z: http://www.knigi-dain.ru/.
• Muziealno‑Turisticzieskij Cjentr Klin. Pobrane z: https://www.klin-museum.ru/kukla-perevertysh.php.
• Wawiłow, D. Wędrówka. Pobrane z: http://wiersze.duno.pl/wiersz,758,Wawi%B3ow+Danuta-W%EAdr%F3wka.html.
• Lalki‑motanki w konteksti tripilskoj antropomorfnoj plastiki ta zobrażen’. Muziej Iwana Gonczara. Pobrane z: https://honchar.org.ua/p/u-niez-pereyaslav-vidkryto-vystavkulyalky-motanky-v-konteksti-trypilskoji-antropomorfnoji-plastyky-ta-zobrazhen/.