Threats Related to Patriotic Education. An Analysis of the Primary School Textbooks

The article presents the issue of patriotic discourse in school textbooks for teaching Polish for grades 4–8 of primary schools. At the same time, this issue is placed in the aspect of recent changes in education made and announced by the minister of science and education. The analysis of the textbooks carried out using the KAD method shows that, although we constantly deal with a romantic vision of patriotism due to the canon of reading, it is sometimes broken through reflection on historical events and the past. The martyrdom tendency, formed in the period of Romanticism, is still the dominant one, the presence of which is part of the paradigm of the long duration of Romanticism. The article also addresses what patriotic education at school should be today. Not only today, but for a long time now, we have been dealing with a tendency to produce and reproduce a conservative discourse and be closed within a martyrological narrative. This way of understanding patriotism today may lead young people to consider any form of patriotism as anachronistic and inadequate to our times.

REFERENCES:

• Ancess, J. (2000). The Reciprocal Influence of Teacher Learning, Teaching Practice, School Restructuring, and Student Learning Outcomes. Teachers College Record, 102(3), pp. 590–619. DOI: 10.1111/0161-4681.00069
• Assaraf, O. B.-Z, & Orion, N. (2009). System Thinking Skills at the Elementary School Level. Journal of research in science teaching, 47(5), 540–563. DOI: 10.1002/tea.20351
• Belowski, A. (2017). Po co i jak uczyć patriotyzmu. Nauczyciel i Szkoła, 64(4), 105–125.
• Bojarska, M. (2013). Marginalizacja i wykluczenie społeczne ze względu na inność kulturą – rozmiary zjawiska i próby normalizacji. Dyskurs pedagogiczny, 9, 145–152.
• Bruner, J. (2010). Kultura edukacji. Universitas.
• Cervinkova, H. (2016). Producing Homogeneity as a Historical Tradition. Neo-conservatism, Precarity and Citizenship Education in Poland. Journal for Critical Education Policy Studies, 14(3), 43–55.
• Cervinkova, H., & Rudnicki, P. (2019). Neoliberalism, Neo-conservatism, Authoritarianism. The Politics of Public Education in Poland. Journal for Critical Education Policy Studies, 17(2), 1–23.
• Dąbrowski, D. (2010). Dzieje i dziedzictwo kulturowe „małej ojczyzny” oraz patriotyzm lokalny w edukacji – przykłady i postulaty. https://repozytorium.ukw.edu.pl/bitstream/handle/item/6729/Dzieje%20i%20dziedzictwo%20kulturowe%20ma%C5%82ej%20ojczyzny%20oraz%20patriotyzm%20lokalny%20w%20edukacji%20-%20przyk%C5%82ady%20i%20postulaty.pdf?sequence=1&isAllowed=y
• Dakowicz, L., & Filipek, A. (2009). Czy patriotyzm jest wartością pożądaną w edukacji? Opinie nauczycieli szkół białostockich. In E.J. Kryńska, J. Dąbrowska, A. Szarkowska, & U. Wróblewska (Eds.), Patriotyzm a wychowanie (pp. 586–596). Trans Humana Wydawnictwo Uniwersyteckie.
• Drzeżdżon, W. (2013). Patriotyzm jako wartość w systemie edukacyjnym i wychowawczym. Język – Szkoła – Religia, 8(1), 70–80.
• Głoskowska-Sołdatow, M. (2009). Patriotyzm w tekstach dla dzieci w młodszym wieku szkolnym – wybrane konteksty. In E.J. Kryńska, J. Dąbrowska, A. Szarkowska, & U. Wróblewska (Eds.), Patriotyzm a wychowanie (pp. 610–616). Trans Humana Wydawnictwo Uniwersyteckie.
• Grzymała-Kazłowska, A. (2014). Socjologicznie zorientowana analiza dyskursu na tle współczenych badań nad dyskursem. Kultura i Społeczeństwo, 48(1), 13–44.
• Jabłońska, B. (2006). Krytyczna analiza dyakursu. Refleksje teoretyczno-metodologiczne. Przegląd socjologii jakościowej, 2/1, 53–67.
• Janion, M. (1996). Czy będziesz wiedział, co przeżyłeś? sic!
• Janion, M. (2000). Do Europy tak, ale razem z naszymi umarłymi. sic!
• Kamińska-Kłos, B. (2019). Pieśń patriotyczna, jej znaczenie i miejsce w edukacji muzycznej. Muzyka, Historia, Teoria, Edukacja, 9, 80–93.
• Kania, A. (2014). „Święta miłości kochanej Ojczyzny…”? O kształtowaniu postawy patriotycznej na lekcjach języka polskiego – między tradycją a zmianą. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia, V, 65–76.
• Kania, A. (2015). „Polak młody” na lekcjach języka polskiego. Edukacja polonistyczna a kształtowanie poczucia tożsamości narodowej. Universitas.
• Kania, A. (2016). Patriotyzm na lekcjach języka polskiego w gimnazjum. Edukacja, 1(136), 89–101.
• Kasprzyk, D. (2016). Patriotyzm lokalny – konteksty tożsamościowe. Zeszyty Wiejskie, XXII, 261–276.
• Kępiński, Ł. (2016). Edukacja regionalna – wyzwania nauczycieli i regionalistów. Acta Uniwersitatis Nikolai Copernici. Pedagogika, XXXII(435), 71–86.
• Kolman P., & Foldyna, L. (2018). Istota wychowania patriotycznego, Studia Administracji i Bezpieczeństwa, 4, 13–19.
• Kopińska, V. (2016). Krytyczna analiza dyskursu – podstawowe założenia, implikacja, zastosowanie. Rocznik Andragogiczny, 23, 311–334. doi: 10.12775/RA.2016.016
• Królica, M. (2010). Sztuka jako środek edukacji patriotycznej dzieci w rzeczywistości społecznej XXI wieku. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 1–2, 61–70.
• Krzesińska-Żach, B. (2009). Patriotyzm w opinii młodzieży gimnazjalnej – komunikat z badan. In E.J. Kryńska, J. Dąbrowska, A. Szarkowska, & U. Wróblewska (Eds.), Patriotyzm a wychowanie (pp. 624–628). Trans Humana Wydawnictwo Uniwersyteckie.
• Kupisiewicz, C. (2012). Dydaktyka. Podręcznik częściowo programowany. Oficyna Wydawnicza “Impuls”.
• Kyriakides, L., & Creemers, B.P.M. (2008). A longitudinal study on the stability over time of school and teacher effects on student outcomes. Oxford Review of Education, 34(5), 521–545. DOI: 10.1080/03054980701782064
• Mosiek, P. (2016). Edukacja wobec procesu kształtowania się tożsamości współczesnej młodzieży: od patriotyzmu po aktywizację społeczną. In E. Karmolińska-Jagodzik (Ed.), Międzypokoleniowe relacje dzieci z rodzicami (pp. 147–163). Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistycznej im. Króla Stanisława Leszczyńskiego w Lesznie.
• Nikitorowicz, J. (Ed.). (2013). Patriotyzm i nacjonalizm. Ku jakiej tożsamości narodowej? Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Ostrowicka, H. (2014). Kategoria dyskursu w języku i w badaniach edukacyjnych – w poszukiwaniu osobliwości pedagogicznie zorientowanej analizy dyskursu. Forum Oświatowe, 2/52, 47–68.
• Popow, M., & Sáez-Rosenkranz, I. (2016). Educational struggles and citizenship education. The case of Poland. Journal for Critical Education Policy Studies, 14(3), 280–298.
• Rezat, S. (2006). A model of textbook use. In J. Novotná, H. Moraová, M. Krátká, & N. Stehlíková (Eds.), Proceedings of the 30th Conference of the International Group for the Psychology of Mathematics Education (pp. 417–424). Charles University in Prague.
• Sowiński, A. J. (2015). Patriotyzm jako potrzeba i cel wychowania (patriotycznego). Język. Religia. Tożsamość, 2, 195–204.
• Stępnik, A., & Mazur, P. (2017). Edukacja regionalna i patriotyczna w warunkach wielokulturowości. Elementary Education in Theory and Practice, 15–16(1–2), 14–23. https://czasopisma.ignatianum.edu.pl/eetp/article/view/742
• Śniadowski, M., & Szubartowska, A. (2018). Wychowanie patriotyczne w warunkach globalizacji. In H. Rarot (Ed.), Dylematy innowacyjności (pp. 65–89). Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej.
• Tytko, M.M. (2013). Teoria patriotyzmu i terminologia patriotyczna (pedagogika kultury narodowej). Pedagogia Ojcostwa, 6(1), 213–223.
• Tytko, M.M. (2010). Wychowanie patriotyczne w Polsce XXI wieku. In W. Baliński (Ed.), Wartości, rodzina, szkoła. Patriotyzm na co dzień i od święta. Materiały z konferencji na temat edukacji patriotycznej i obywatelskiej (pp. 45–50). Księgarnia Akademicka.
• Tytko, M.M. (2011). Wychowanie patriotyczne w Polsce współczesnej (wybrane zagadnienia). Roczniki Nauk Społecznych, 3(39), 195–233.
• Tytko, M.M. (2017). Edukacja patriotyczna i obywatelska a naród i religia (pedagogika kultury narodowej. Pedagogika katolicka, 2(21), 31–41.
• Urbanek, B. (2009). Patriotyzm jutra jako inicjatywa edukacyjna. Nauczyciel i szkoła, 42– 43(1–2), 173–187.
• Warmiński, M. (2018). Postawy obywatelskie młodzieży jako pochodna edukacji wczesnoszkolnej. Studia Pedagogiczne. Problemy Społeczne, Edukacyjne i Artystyczne, 32, 79–89.
• Zellma, A. (2003). Wychowanie patriotyczne współczesnej młodzieży polskiej w szkolnym nauczaniu religii. Studia Warmińskie, IX, 183–197.
• Zellma, A. (2013). Edukacja patriotyczna uczniów szkół ponadgimnazjalnych w nauczaniu wiedzy o społeczeństwie. Studia Elbląskie, XIV, 373–383.
• Dobrowolska, H., & Dobrowolska, U. (2019). Jutro pójdę w świat: podręcznik dla szkoły podstawowej. WSiP.
• Horwath, E., & Żegleń, A. (2019). Słowa z uśmiechem: literatura i kultura. WSiP.
• Klimowicz, A. (2017). Nowe słowa na start! Nowa Era.
• Klimowicz, A., & Derlukiewicz, M. (2018). Nowe słowa na start! Nowa Era.
• Klimowicz, A., & Derlukiewicz, M. (2019). Nowe słowa na start! Nowa Era.
• Kościerzyńska, J., Chmiel, M., & Szulc, M. (2018). Nowe słowa na start! Nowa Era.
• Kostrzewa, J., Ginter, J., & Łęk, K. (2020). Nowe słowa na start! Nowa Era.
• Łuczak, A., Krzemieniewska-Kleban, K., & Prylińska, E. (2018). Między nami. GWO.
• Łuczak, A., & Murdzek, A. (2014). Między nami: język polski. GWO.
• Łuczak, A., & Murdzek, A. (2018). Między nami: język polski. GWO.
• Łuczak, A., Murdzek, A., & Krzemieniewska-Kleban, K. (2017). Między nami: język polski. GWO.
• Łuczak, A., Pyrlińska, E., & Suchowierska, A. (2017). Między nami: język polski. GWO.
• Nowak, E., & Gaweł, J. (2017). Myśli i słowa: literature, kultura, język: szkoła podstawowa. WSiP