Asystent sędziego de lege lata i de lege ferenda. Problemy praktyczne pomocy orzekającym

Judge’s assistant de lege lata and de lege ferenda. Practical problems of assistance to adjudicators

This article draws attention to the modern, practical problems of the justice system, taking into account the profession of a judge’s assistant. Defines its tasks and unclear grounding in Polish law. Points out disproportion of requirements. Presents the problem of staff shortages and their consequences, and shows a potential remedy. Highlights the growing problem of inefficiency and lengthiness of the justice system.

REFERENCES:

• Główny Urząd Statystyczny, Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2021, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/roczniki-statystyczne/roczniki-statystyczne/rocznik-statystyczny-rzeczypospolitej-polskiej-2021,2,21.html.
• Interpelacja nr 20107 do Ministra Sprawiedliwości w sprawie aplikantów adwokackich i radcowskich.
• Joński K., Instytucja asystenta a efektywność pracy sędziego – analiza pionów karnego i cywilnego pierwszej instancji sądów okręgowych, Analizy Wymiaru Sprawiedliwości, Warszawa 2017.
• Kołecki B., Prawo o ustroju sądów powszechnych. Komentarz, C.H. Beck Warszawa 2016.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.
• Maziarczuk S., Regulacje prawne w sprawie stażu dla asystentów sędziów, „Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego” 2014, t. IX, nr 11(2).
• Mikołajczuk E., Organizacja sądownictwa powszechnego. Zatrudnienie w sądach, [w:] red. P. Ostaszewski, Efektywność sądownictwa powszechnego – oceny i analizy, Wydawnictwo Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości, Warszawa 2020.
• Murek S., Deregulacja zawodu asystenta sędziego jest konieczna, „Analiza Forum Obywatelskiego Rozwoju” 2012, nr 24.
• Oleksiewicz I., Osowy P., Instytucja asystenta sędziego w Polsce na tle wybranych państw Europy, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2022, nr 4(68).
• Ostrowski M., Teatr sprawiedliwości, aktorzy i kulisy, „Polityka”, Warszawa 2015.
• Paczyńska M., Status asystenta sędziego – wyzwania i dylematy w świetle zmian ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2014, nr 1(17).
• Piaskowa O.M., Obowiązki powierzone asystentowi sędziego i sposób ich wykonywania, [w:] red. M. Pawłowska, Asystent sędziego w sądzie powszechnym, C.H. Beck, Warszawa 2010.
• Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 czerwca 2012 r. w sprawie okresowych ocen referendarzy sądowych i asystentów sędziów (Dz.U. 2012, poz. 714.).
• Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 kwietnia 2023 r. w sprawie wynagrodzenia zasadniczego asystentów sędziów (Dz.U. 2023, poz. 660).
• Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 marca 2017 r. w sprawie stanowisk i szczegółowych zasad wynagradzania urzędników i innych pracowników sądów i prokuratury oraz odbywania stażu urzędniczego (Dz.U. 2017, poz. 485).
• Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 8 listopada 2012 r. w sprawie czynności asystentów sędziów (Dz.U. 2012, poz. 1270).
• Sadowski K., Nawiązanie oraz rozwiązanie stosunku pracy z asystentem sędziego, [w:] red. M. Pawłowska, Asystent sędziego w sądzie powszechnym, C.H. Beck, Warszawa 2010.
• Sadowski K., Piaskowa O.M., Kotłowski D., Asystent sędziego w sądzie powszechnym, C.H. Beck, Warszawa 2010.
• Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 29 września 2009 r., sygn. akt III CZP 41/09, niepubl.
• Ustawa z dnia 10 maja 2013 r. o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. 2013, poz. 662).
• Ustawa z dnia 11 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw.
• Ustawa z dnia 16 września 1982 r., O pracownikach urzędów państwowych (Dz.U. nr 31, poz. 214).
• Ustawa z dnia 18 grudnia 1998 r., O pracownikach sądów i prokuratury (Dz.U. nr 162, poz. 1125).
• Ustawa z dnia 23 stycznia 2009 r. o Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury.
• Ustawa z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. nr 153, poz. 1269).
• Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r., Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. nr 98, poz. 1070).
• Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy o prokuraturze, ustawy – Prawo o ustroju sądów wojskowych oraz niektórych innych ustaw.
• Uzasadnienie do projektu ustawy z dnia 27 lipca 2001 r., Prawo o ustroju sądów powszechnych, druk nr 1656, Sejm III Kadencji.
• Wajda D., Status prawny asystenta sędziego, „Przegląd Sądowy” 2006, nr 2.
• Włodarczyk-Madejska J., Ostaszewski P., Klimczak J., Efektywność pracy sędziów sądów powszechnych. Wyniki analizy wywiadów pogłębionych. Asystenci sędziów, [w:] red. P. Ostaszewski, Efektywność sądownictwa powszechnego – oceny i analizy, Wydawnictwo Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości, Warszawa 2020.
• Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 czerwca 2013 r., sygn. akt II PK 315/12, OSNP 2014, nr 4, poz. 55.
• Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 czerwca 2016 r., sygn. akt II PK 132/15, niepubl.