Ks. Władysław Piwowarski (1929–2001) – współtwórca polskiej socjologii religii

Fr. prof. Władysław Piwowarski is known in Poland and abroad primarily as a sociologist of religion. His sociological works are an important component (one would like to say – classic) of the Polish sociology of religion, they have determined and still determine its development. Most of them closed a certain stage in the development of the sociology of religion in Poland and opened a new one. Today it would be difficult to imagine a thorough study of religiosity without taking into account the sociological achievements of Fr. prof. Piwowarski. In this study, we will only focus on selected aspects of his concept of the sociology of religion (sociology of religion as a sociological subdiscipline), religiosity as a subject of sociological research, methodological problems of the sociology of religion). We ignore his scientific achievements in the fields of sociology of morality, social philosophy, Catholic social science and pastoral theology.

REFERENCES:

• Berger P.L., Sekularyzacja a problem wiarygodności religii, tłum. W. Kur­dziel, W: Socjologia religii, red. Franciszek Adamski, Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy, Kraków 1984.
• Berger P.L., Święty baldachim. Elementy socjologicznej teorii religii, tłum. W. Kurdziel, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków 1997.
• Borowik I., Odbudowywanie pamięci. Przemiany religijne w Środkowo­-Wschodniej Europie po upadku komunizmu, Zakład Wydawniczy No­mos, Kraków 2000.
• Borowik I., Od sekularyzacji do powrotu religii na scenę publiczną: tren­dy rozwojowe światowej socjologii religii z uwzględnieniem dorobku lu­belskiej szkoły socjologii religii w Polsce, „Roczniki Nauk Społecznych” 2019, vol. 11, nr 1.
• Iwan R., U progu polskiej demokracji. Szkice etyczno-społeczne – wywiady – rozmowy, Wydawnictwo Norbertinum, Lublin–Kilonia 1994.
• Marczewski M., prof. Władysław Piwowarski (1929–2001), „Collecta­nea Theologica” 2006, vol. 76, nr 1.
• Mariański J., Moi wielcy Mistrzowie i Nauczyciele w socjologii religii i moral­ności, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2020.
• Napiórkowski S.C., Impresje z historii Katedry Mariologii KUL, „Teologia w Polsce” 15: 2021, nr 1.
• Ondrej Š., Úvod do sociológie náboženstva. Filozofická fakulta UKF v Nitre, Nitra 2021.
• Piwowarski W., Kościół i religijność w przemianie. W: Przemiany religijności społeczeństwa polskiego w świetle badań lubelskiego środowiska nauko­wego, red. W. Piwowarski, J. Styk, Polskie Towarzystwo Socjologiczne, Warszawa 1993.
• Piwowarski W., Religijność miejska w rejonie uprzemysłowionym. Studium socjologiczne, Biblioteka „Więzi”, Warszawa 1977.
• Piwowarski W., Religijność narodu a religijność życia codziennego. W: Reli­gijność społeczeństwa polskiego lat 80. Od pytań filozoficznych do pro­blemów empirycznych, red. M. Grabowska, T. Szawiel, Wydział Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2005.
• Piwowarski W., Religijność wiejska w warunkach urbanizacji. Studium so­cjologiczne, Biblioteka „Więzi”, Warszawa 1971.
• Piwowarski W., Socjologia religii, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin 1996.
• Piwowarski W., Socjologia religii w Polsce – problemy legitymizacji dyscy­pliny, „Przegląd Religioznawczy” 1997, nr 1.
• Piwowarski W., Wprowadzenie. W: Socjologia religii. Antologia tekstów, red. W. Piwowarski, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków 1998.
• Piwowarski Władysław [biogram]. W: G. Polak, Kto jest kim w Kościele. Eku­meniczne „who is who” chrześcijaństwa w Polsce. Stan na dzień 15 lutego 1999 r. Wydawca: Katolicka Agencja Informacyjna, Warszawa 1999.
• Pogórska T., Przemiany religijności katolików w warunkach totalitaryzmu. Studium socjologiczne na przykładzie Puław, Lublin 2002 (mps pracy doktorskiej).
• Ryczan K., Władysław Piwowarski, 1 stycznia 1929–4 sierpnia 2001, „Studia Socjologiczne” 2001, nr 3.
• Sadłoń W., Lubelsko–warszawska szkoła socjologii religii. W: Polska so­cjologia wczoraj i dziś. Młodzi socjologowie wobec problemów, tradycji i teraźniejszości, red. K. Łuczaj, K. Kaczorowski, Wydawnictwo AGH, Kraków 2011.
• Sroczyńska M., Kilka uwag na temat modernizacji i religijności społeczeń­stwa polskiego. W: Kultury religijne. Perspektywy socjologiczne, red. An­drzej Wójtowicz, Wydawnictwo: Wyższa Szkoła Społeczno-Gospo­darcza w Tyczynie, Warszawa–Tyczyn 2005.
• Święs K., Wkład ks. prof. Władysława Piwowarskiego w rozwój katolickiej nauki społecznej, „Roczniki Teologiczne” 2004, vol. 51, nr 6.
• Wołk A., Socjologia religii w Polsce po II wojnie światowej. W: Socjologia życia religijnego w Polsce, red. S.H. Zaręba, Wydawnictwo Uniwersy­tetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Warszawa 2009.
• Wójtowicz A., Współczesna socjologia religii. Założenia, idee, programy, Wyższa Szkoła Społeczno-Gospodarcza w Tyczynie, Tyczyn 2004.
• Wysocki A., Dynamika zmian parafii a jej elementy istotne. Śladami pio­niera socjologii parafii ks. Franciszka Mirka, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, War­szawa 2018.