O ideologicznym uzasadnieniu podstaw systemu prawnego w Konstytucji RP na gruncie rozwiniętej normatywnej koncepcji źródeł prawa Zygmunta Ziembińskiego

On the Ideological Justification of the Foundations of the Legal System in the Polish Constitution on the Basis of Zygmunt Ziembiński’s Normative Conception of Sources of Law

The article presents a multifaceted analysis of legal phenomena, emphasizing the importance of Zygmunt Ziembiński’s developed normative concept, which considers both formal and sociological or psychological aspects of legal phenomena. The aim is to demonstrate this concept’s potential in constitutional law analysis, focusing on the ideological justification of the legal system based on the 1997 Constitution of the Republic of Poland. The logico-linguistic and dogmatic-legal analysis methods were employed. Conclusions indicate that the Polish Constitution, particularly its preamble and supreme principles, expresses important ideological elements that legitimize the legal system. These elements ground legal norms in socially and politically accepted values, supporting the system’s coherence and effectiveness. The article highlights that distinctive ideal norms, as meta-norms in the concept of the sources of law, are crucial for identifying and legitimizing norms within the legal system.

Artykuł koncentruje się na wielopłaszczyznowej analizie zjawisk prawnych, podkreślając znaczenie rozwiniętej normatywnej koncepcji Zygmunta Ziembińskiego, która uwzględnia formalne oraz socjologiczne czy psychologiczne aspekty zjawisk prawnych. Celem artykułu jest ukazanie potencjału tej koncepcji w analizie prawa konstytucyjnego, szczególnie ideologicznego uzasadnienia systemu prawnego na podstawie Konstytucji RP z 1997 r. Wykorzystano metodę analizy logiczno-językowej oraz dogmatyczno- -prawną. Wnioski wskazują na to, że Konstytucja RP, zwłaszcza jej preambuła i naczelne zasady, wyraża istotne elementy ideologiczne, które legitymizują system prawny. Te elementy zakorzeniają normy prawne w akceptowanych społecznie i politycznie wartościach oraz wskazaniach wiedzy, wspierając spójność i efektywność systemu prawnego. Artykuł podkreśla, że swoiste normy idealne, jako meta-normy koncepcji źródeł prawa, są kluczowe dla identyfikacji i legitymizacji norm w systemie prawnym, co jest możliwe do zastosowania m.in. w tworzeniu i nowelizowaniu prawa zgodnie z potrzebami społeczeństwa i żywionymi w nim wartościami.

REFERENCES:

• Hart H.L.A., Pojęcie prawa, tłum. J. Woleński, Warszawa 1998.
• Kordela M., Zasady prawa. Studium teoretycznoprawne, Poznań 2014.
• Kordela M., Zasady prawa jako normatywna postać wartości, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” Poznań 2006, z. 1.
• Kryszeń G., Prokop K., Aksjologia polskiej konstytucji, Warszawa 2017.
• Lang W., Wróblewski J., Zawadzki S., Teoria państwa i prawa, Warszawa 1980.
• Moore G.E., The Nature of Moral Philosophy [w:] Philosophical Studies, red. G.E. Moore, Londyn 1922.
• Nowak L., Interpretacja prawnicza. Studium z metodologii prawoznawstwa, Warszawa 1973.
• Opałek K., Wróblewski J., Zagadnienia teorii prawa, Warszawa 1969.
• Winczorek P., Nowa Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Problem aksjologii, „Przegląd Sejmowy” 1996, nr 4.
• Wright G.H. von, Norm and Action: a logical enquiry, Londyn 1963.
• Wronkowska S., Ziembiński, Z., Zarys teorii prawa, Poznań 1997.
• Wronkowska S., Zieliński, M., Ziembiński, Z., Zasady prawa. Zagadnienia podstawowe, Warszawa 1974.
• Wronkowska S., Problemy racjonalnego tworzenia prawa, Poznań 1982.
• Ziembiński Z. O aspekcie normatywnym ustawy zasadniczej PRL, „Państwo i Prawo” 1988, z. 7.
• Ziembiński Z., O czym mówią prawnicy, gdy mówią o „ocenach”, „Państwo i Prawo” 1986, z. 12.
• Ziembiński Z., Prakseologiczne dylematy władzy [w:] Fragmenty Filozoficzne ku czci T. Kotarbińskiego, seria III, oprac. T. Czeżowski, Warszawa 1967.
• Ziembiński Z., Problemy podstawowe prawoznawstwa, Warszawa 1980.
• Ziembiński Z., Wartości konstytucyjne – zarys problematyki, Warszawa 1993.
• Znamierowski Cz., Prolegomena do nauki o państwie, wyd. 2, Poznań 1947.