Powszechna Deklaracja Praw Człowieka w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego

Universal Declaration of Human Rights and the jurisprudence of Constitutional Tribunal

This paper problematises the role of Universal Declaration of Human Rights with regard to assessing the compliance of a given normative act with the constitutional paradigm of control. It presents the analysis of the legal status of the international legal act in question together with the jurisprudence of Constitutional Tribunal in the scope covered by the discussion. The focus is on Universal Declaration of Human Rights, considered in the context of confirmation, strengthening and extending the constitutional standards. The core thesis posed in the analysis was that Universal Declaration of Human Rights is an essential tool of assessing the constitutional character of the legislation passed in the Republic of Poland. The methodology used in the analysis drew from legal dogmatics and theory of law.

Artykuł zawiera rozważania dotyczące zagadnienia roli Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka podczas dokonywania oceny zgodności przepisów danego aktu normatywnego z konstytucyjnym wzorcem kontroli. Zawiera analizę charakteru prawnego wymienionego aktu prawa międzynarodowego wraz z praktyką orzeczniczą Trybunału Konstytucyjnego we wskazanym zakresie. Trzon rozważań skoncentrowano na Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka w ujęciu potwierdzenia, wzmocnienia i rozszerzenia standardu konstytucyjnego. Główną tezą pracy uczyniono założenie, że Powszechna Deklaracja Praw Człowieka jest istotnym instrumentem w procesie dokonywania przez Trybunał Konstytucyjny oceny konstytucyjności tworzonego w RP prawa. W ramach pracy zastosowano tradycyjnie wykorzystywane w naukach prawnych metody badawcze, a mianowicie metodę formalno-dogmatyczną i metodę teoretyczno-prawną.

REFERENCES:

• Banaszak B., Konstytucja RP a prawo międzynarodowe [w:] Konstytucja i władza we współczesnym świecie. Prace dedykowane Prof. Wojciechowi Sokolewiczowi na siedemdziesięciolecie urodzin, red. M. Kruk, J. Trzciński, J. Wawrzyniak, Warszawa 2002.
• Brodowski L., Zasada pacta sunt servanda a Konstytucja RP, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2021, nr 5.
• Catania D.A., The Universal Declaration of human rights and sodomy laws: A federal common law rights to privacy for homosexuals based on customary international law, „American Criminal Law Review” 1993–1994, nr 31.
• Church J., Schulze Ch., Strydom H., Human rights from a comparative and international law perspective, Pretoria 2007.
• Działocha K., Konstytucyjna koncepcja prawa i jego źródeł w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego [w:] Księga XX-lecia orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, red. M. Zubik, Warszawa 2006.
• Hannum H., The status of the Universal Declaration of Human Rights in national and international law, „Georgia Journal of International and Comparative Law” 1995/1996, t. 25.
• Hołda Z., Hołda J., Ostrowska D., Rybczyńska J.A., Prawa człowieka. Zarys wykładu, Zakamycze 2004.
• Kędzia Z., 70 lat Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka – pomnik czy żywy instrument?, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2018, z. 4.
• Konstytucja i władza we współczesnym świecie. Prace dedykowane Prof. Wojciechowi Sokolewiczowi na siedemdziesięciolecie urodzin, red. M. Kruk, J. Trzciński, J. Wawrzyniak, Warszawa 2002.
• Księga XX-lecia orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, red. M. Zubik, Warszawa 2006.
• Masternak-Kubiak M., Odesłania do prawa międzynarodowego w Konstytucji RP, Wrocław 2013.
• Piechowiak M., Powszechność – między uniformizacją a relatywizmem. Wokół metaaksjologicznych założeń Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka [w:] Współczesne problemy praw człowieka i międzynarodowego prawa humanitarnego: Materiały I Warszawsko- -Toruńskiego Kolokwium Praw Człowieka i Międzynarodowego Prawa Humanitarnego, Toruń 10–11 grudnia 2008 r., red. T. Jasudowicz, M. Balcerzak, J. Kapelańska-Pręgowska, Toruń 2009.
• Współczesne problemy praw człowieka i międzynarodowego prawa humanitarnego: Materiały I Warszawsko – Toruńskiego Kolokwium Praw Człowieka i Międzynarodowego Prawa Humanitarnego, Toruń 10–11 grudnia 2008 r., red. T. Jasudowicz, M. Balcerzak, J. Kapelańska-Pręgowska, Toruń 2009.