Концепция «Mеждуморья» во внешней политике Польши

A Concept of “Intermarium” in the Foreign Policy of Poland

The paper tackles the problem of the most important Polish geopolitical concept - “Intermarium” (“Międzymorze”). The attention was paid to the historical roots, the evolution in the mid-war period and after WWII. It also discusses the current state of this conception and its links with a project “Three seas’ initiative”, actively run by Polish authorities since 2016. The paper consists of four main chapters. It starts with presenting scientific roots of the “Intermarium”, that was developed at the beginning of the XX century by a famous geographer Eugeniusz Romer and included in Polish political discourse in the mid-war period. The “Inermarium” was planned to be an alliance of Central European countries to oppose the influences of stronger neighboring countries - the Soviet Union and Nazi Germany. Then the paper discusses the concept of “ULB”, that in the period of “cold war” to some extend revived the concept of Intermarium”. Authors of the “ULB” Jerzy Giedroyc and Juliusz Mieroszewski paid particular attention to the reconciliation and mutual understanding among nations of Central and Eastern Europe. Consecutively, the paper discusses the current state of “Intermarium”. Under the national-conservative government of the Law and Justice Party, since 2016 this concept is for the first time in its history implemented as an official part of Poland’s foreign policy. However, there are significant changes in the concept, starting with its name - “Three seas initiative”, that refers to Baltic, Black and Adriatic Seas. Within the concept, Poland is strengthening relations with other countries of Central Europe. Therefore, it can be understood as a new “North-South” geopolitical axis, that, to some extent should replace an “East-West” geopolitical axis, that for ages has played a crucial role in Polish foreign policy. The final conclusion of the paper is that currently Poland’s geopolitical interests are evolving into the North-South axis and the Eastern direction is losing its previous importance. Nevertheless, the future success or failure of the implementation of the concept will depend on the involvement of other Central European countries as well as of the interests of external political actors (USA, Russia).

В данной статье проанализирована наиболее значимая польская геополитическая концепция «Междуморье». Доказано, что ее возникновение связано с геополи- тической ситуацией в Европе начала XX века, когда местными геополитиками рассматривалось необходимое для обеспечения безопасности Польши создание блока сотрудничающих стран, расположенных между СССР и Германией. Хотя в концептуальном аспекте Междуморье развивалось в межвоенный и послевоен- ный период, данная концепция официальное применение во внешней политике Польши находит только с 2016 г. при национал-консервативном правительстве партии «Право и справедливость». В актуальном варианте концепция приобрела название «Инициатива трех морей» и важную роль в ее продвижении играют, кроме Польши, Хорватия и Румыния. Таким образом, ранее приоритетная ось польских геополитических интересов «Восток-Запад» уравновешивается ростом значения оси «Север-Юг».

REFERENCES:

• Balcer, A., Buras, P., Gromadzki, G., Smolar, E. (2017). W zwarciu. Polityka europejska rządu PiS. Warszawa: Fundacja im. S. Batorego.
• Bielecki, J. (2015, 17 sierpnia). Polityka zagraniczna: Duda wraca do koncepcji międzymorza. Rzeczpospolita. Retrieved from: www.rp.pl/Dyplomacja/308179789-Polityka-zagraniczna-Duda-wraca-do-koncepcji-miedzymorza.html
• Czachor, R. (2015). Poland’s foreign policy towards Ukraine and Belarus. The summary of a decade (2005-2015). Вісник Львівського університету. Серія Міжнародні відносини, 37(3), 189-197.
• Czachor, R. (2019). The European Neighbourhood Policy -a critical overview of current results. Eastern Mediterranean Policy Note, 39, 1-16.
• Czaputowicz, J. (2014), Ewolucja polskiej polityki bezpieczeństwa: w kierunku strategicznej samodzielności. Studia Politologiczne, 34, 15-31.
• Eberhardt, P. (2010). Polscy prekursorzy zjednoczenia politycznego Europy. Przegląd Geograficzny, 82(4), 509-529.
• Englert, J.L, Nowik, G. (2007). Marszałek Józef Piłsudski. Komendant, naczelnik, pierwszy Marszałek Polski. Warszawa: Rytm.
• Friedman, G. (2011). Borderlands. A Geopolitical Journey to Eurasia. Austin: Stratfor.Giedroyc, J. (2006). Autobiografia na cztery ręce. Warszawa: Towarzystwo Opieki nad Archiwum Instytutu Literackiego w Paryżu.
• Giedroyc, J., Mieroszewski, J. (1974). Rosyjski „kompleks polski” i obszar ULB. Kultura, 9(324), 3-14.
• Gniazdowski, M. (2017). Trójmorze -nowy instrument w polskiej polityce zagranicznej. Polski Przegląd Dyplomatyczny, 4(71), 26-82.
• Jędrzejczyk, D. (2008). U źródeł polskiej myśli geopolitycznej. W: Eberhardt P. (red.). Problematyka geopolityczna Ziem Polskich (15-28). Warszawa: IGiPZ PAN.
• Kuźniar, R. (2009). Polityka wschodnia III RP -sukcesy pragmatyzmu, porażki prometeizmu. W: A. Gil, T. Kapuśniak (red.). Polityka wschodnia Polski. Uwarunkowania, koncepcje, realizacja (179-186). Lublin-Warszawa: Instytut Europy Środkowo-Wschodniej.
• Moczulski, L. (2000). Geopolityka. Potęga w czasie i przestrzeni. Warszawa: Bellona.
• Moczulski, L. (2007). Narodziny międzymorza: ukształtowanie ojczyzn, powstanie państw oraz układy geopolityczne wschodniej części Europy w późnej starożytności i wczesnym średniowieczu. Warszawa: Bellona.
• Orzelska, A., Kowal, P. (2019). Inicjatywa Trójmorza: geneza, cele i funkcjonowanie. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN.
• Potulski, J. (2017). Podstawowe polskie kody geopolityczne -Polska jako Międzymorze. Gdańskie Studia Międzynarodowe, 1-2, 80-96.
• Romer, E. (1939). Ziemia i państwo. Kilka zagadnień geopolitycznych. Lwów-Warszawa: Książnica Atlas.
• Sienkiewicz, B. (2010, 30 maja). Pożegnanie z Giedroyciem. Rzeczpospolita, 5-6.
• Sikorski, T. (2014). „Międzymorze” -pismo sekcji wschodniej Polskiej Partii Socjalistycznej (1987-1989): zapomniana historia. Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne, 41, 77-95.
• Stępniewski, T. (2018). Inicjatywa Trójmorza: uwarunkowania geopolityczne i nowy model regionalnej współpracy. Studia Europejskie, 2, 33-43.
• Szczerski, K. (2017). Utopia europejska. Kryzys integracji i polska inicjatywa naprawy. Kraków: Biały Kruk.
• Trójmorze (2019). Retreived from: https://www.gov.pl/web/dyplomacja/trojmorze.
• Ukielski, P (2018). Inicjatywa Trójmorza w polskiej polityce zagranicznej. Studia Europejskie, 2, 45-58.
• Wandycz, P. (1956). Czechoslovak-Polish Confederation and the Great Powers 1940-1943. Bloomington: Indiana University.
• Zacharias, M.J. (1988). Józef Beck i „polityka równowagi”. Dzieje Najnowsze, 20(2), 3-38.
• Гольцов, А.Г. (2016). Региональный геополитический проект междуморье: перспективы реализации. Сравнительная политика, 7(4), 95-107.
• Клемешев, А.П., Ворожеина, Я.А. (2018). Национал-консервативный «поворот» Польши в геополитическом контексте. Полис. Политические исследования, 5, 17-28.