Lato 2024 r. – tło i przebieg kryzysu polsko-ukraińskiego

Summer 2024 – the background and course of the Polish-Ukrainian crisis

Polish-Ukrainian relations have a long history, and the official interstate ones since 1991, the independence of Ukraine. Most of the time they were orders, particularly during Petro Proshenka’s presidency, when the tone was set by Bandera nationalists, while the Law and Justice Party (PiS) was in power. The main bone of contention was the different treatment of each other’s history. After the onslaught of the Russian Federation and the start of a full-scale war with Ukraine, Poland took in a huge number of Ukrainian refugees, made available huge support in armaments and in the political area. It was estimated that this lasted until the autumn of 2022, i.e., the so-called case of the explosion of the rocket in Przewodovo and the strenuous telling of President Zelensky, contrary to the findings of US intelligence, that it was an accidental Ukrainian rocket. In the summer of 2023, the “grain crisis” and the accompanying “transportation crisis” erupted. In the fall of the aforementioned year, during a session of the UN General Assembly, Zelenski canceled an agreed-upon meeting with President Duda and sharply attacked Poland in that international forum and practiced destruction in talks with leaders of leading countries. He was counting on Donald Tusk’s team to take power. The latest event deepening the crisis was the atypical statement in Poland by Minister Dmytro Kuleba and the continuation of the growing crisis. The chance of overcoming it is slim.

Relacje polsko-ukraińskie mają długą historię, a te oficjalne międzypaństwowe od 1991 r. czyli usamodzielnienia się Ukrainy. Przez większość czasu były zle, w szczególności za prezydentury Petro Poroszenki, kiedy ton im nadawali banderowscy nacjonaliści, zaś u władzy było Prawo i Sprawiedliwość (PiS). Główną kością niezgody było odmienne traktowanie wzajemnej historii. Po napaści Federacji Rosyjskiej i rozpoczęciu pełnowymiarowej wojny z Ukrainą Polska przyjęła ogrom ukraińskich uchodźców, udostępniała ogromne wsparcie w uzbrojeniu oraz w obszarze politycznym. Oceniano, że trwało to do jesieni 2022 r. czyli tzw. sprawy wybuchu rakiety w Przewodowie i usilnemu wmawianiu prezydenta Zełenskiego, wbrew ustaleniom wywiadu amerykańskiego, że była to przypadkowa rakieta ukraińska. W lecie 2023 r. wybuchł „kryzys zbożowy” oraz towarzyszący mu „kryzys transportowy”. Jesienią wymienionego roku podczas sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ Zełenski odwołał uzgodnione spotkanie z prezydentem Dudą oraz ostro zaatakował Polskę na tym forum międzynarodowym oraz uprawiał destrukcję w rozmowach z przywódcami czołowych państw. Liczył na objęcie władzy przez ekipę Donalda Tuska. Ostatnim wydarzeniem pogłębiającym kryzys była antypolska wypowiedź w Polsce ministra Dmytro Kułeby i dalszy ciąg narastającego kryzysu. Szansa na jego przezwyciężenie jest niewielka.

References:

• Cimoszewicz W., Dyplomacja w stanie agonalnym. Czy prezydent Zełenski posunął się za daleko, o polskim MSZ pełnym dyletantów i o tym, czy afera wizowa przesądzi o wyniku wyborów – mówi były premier i były szef dyplomacji. Rozmawia Jakub Koruis, „Newsweek” 39/2023 25.09–1.10.2023.
• Sikorski: mam nadzieję, że Ukraina rozwiąże kwestie historyczne w duchu wdzięczności za naszą pomoc, PAP, 28.09.2024, godz. 23.12.
• Wywiad z prof. Jarosławem Hrycakiem. Pojednanie nigdy się nie kończy. O historię będziemy kłócić się jeszcze bardzo długo. Co najmniej jedno pokolenie Ukraińców, a może i dwa nie zgodzą się na przeprosiny za to, co się stało na Wołyniu – mówi Jarosław Hrycak, profesor Ukraińskiego Uniwersytetu Katolickiego we Lwowie, „Newsweek” nr 47/2023 z 20–26.11.2023. Opracowania
• Adamczak K., Markowski D.: Ukraina nie zgodzi się na ekshumacje na Wołyniu Ukraina nie zgodzi się na ekshumacje na Wołyniu, „Interia. Historia.pl”, 12.10.2024, godz. 7.20.
• „Banda zbrodniarzy”. Lider Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów atakuje Polaków, „Do Rzeczy.pl”, 2.09.2023, godz. 22.30.
• Borusewicz: Należy rozmawiać z Ukraińcami o ekshumacjach na Wołyniu. Nie możemy jednak narzucić im naszej polityki historycznej, „wPolityce.pl”, 25.09.2024.
• Basiak P., Szef MSZ Ukrainy wprost o sprawie Wołynia. Padła deklaracja, „Interia.Wydarzenia.pl” 02.10.2024, godz. 11.37.
• „Dalej było tylko ostrzej”. W trakcie spotkania Sikorskiego z Zełenskim doszło do scysji. „Do Rzeczy.pl”, 16.09.2024, godz. 20.50.
• Ekshumacje jako warunek wejścia Ukrainy do UE? Polacy odpowiedzieli w sondażu „Do Rzeczy.pl”, 29.09.2024, godz. 16.28.
• Głodowska K., Burza po słowach o Wołyniu. Dosadny komentarz premiera. Padło ultimatum, „Interia.Wydarzenia. pl”, 30.08.2024, godz.12.25.
• Czaputowicz J.: Dlaczego Polska nie chce ekshumacji na Wołyniu?, „Rzeczpospolita.pl”, 2.10.2024.
• Jurasz W., Scysja Radosława Sikorskiego z prezydentem Ukrainy. „Polacy byli zaskoczeni stylem Zełenskiego” [KOMENTARZ], „Onet.Wiadomości.pl”, 16.09.2024, godz. 16.44.
• Kosiniak-Kamysz: Bez tego nie ma mowy o wejściu Ukrainy do Unii Europejskiej, „Do Rzeczy.pl”, 30.08.2024, godz. 8.05.
• Kułeba na Campusie Polska Przyszłości. Padło pytanie o Wołyń, szokująca odpowiedź, „Do Rzeczy.pl”, 28.08.2024, godz.19.47. L. Wyszczelski • Lato 2024 r. – tło i przebieg kryzysu polskoukraiskiego
• Marszałek-Kawa J., Wawrzyński P., Dahl M.: Zelensky: Words as a Weapon. President Volodymyr Zelensky’s Addresses to International Audiences during the First Year of the Invasion of Ukraine. Toruń 2024.
• Nawrocki odpowiada na ruch Ukraińców ws. ekshumacji ofiar Rzezi Wołyńskiej: Czekamy na pozytywne rozpatrzenie naszych wniosków, „wPolityce.pl, Zespół wGospodarce”, 3.10.2024 r., godz. 6.45.
• Przełom ws. ekshumacji ofiar zbrodni wołyńskiej? Ukraiński IPN: Uwzględnimy poszukiwania, „Do Rzeczy.pl”, 2.10.2024, godz. 20.27.
• Rząd stawia Ukrainie twardy warunek. „To absolutnie nie spełnia naszych oczekiwań”, „Do Rzeczy.pl”, 15.10.2024, godz. 18.11.
• Sikorski i szef MSZ Ukrainy o zbrodni wołyńskiej. „Polskie społeczeństwo oczekuje załatwienia sprawy”, „Wprost.pl”, 14.09.2024, godz. 14.04.
• Sikorski ws. Wołynia i Ukrainy. „Domagamy się tego, co pozwolili zrobić Niemcom z agresorami”, „Wprost.pl” 10.10.2024, godz.21.42.
• Skandal we Wrocławiu. Zdewastowano pomnik Pomordowanych na Kresach; „Do Rzeczy.pl”, 15.10.2024, godz. 14.25.
• Szczyrbowski D., Przełomowe oświadczenie ukraińskiego IPN. Chodzi o ekshumacje ofiar, „Interia. Wydarzenia.pl”, 2.10.2024, godz. 19.12.
• „Ukraińcy są coraz bardziej bezczelni”. Mentzen o „bezradności polskich polityków”, „Do Rzeczy.pl”, 28.08.2024, godz. 16.20.
• Ukraińcy wściekli po słowach Sikorskiego. Szef MSZ odpowiada, „Do Rzeczy.pl”, 20.09.2024, godz. 20.47.
• Ukraiński IPN planuje w przyszłym roku poszukiwania szczątków ofiar Rzezi Wołyńskiej? Ukraińcy użyli jednak frazy „tragedia wołyńska”, „wPolityce.pl”, 2.10.2024.
• Ważna deklaracja szefa MSZ Ukrainy w sprawie rzezi wołyńskiej, „Onet.Wiadomości.pl”, 2.10.2024, godz. 8.31.
• Wojak A., Ukraińcy znaleźli się w niekorzystnej sytuacji? „To policzek wymierzony bliskim ofiar”, „Fakt.pl”, 1.10.2024, godz. 7.00.
• Zaremba P., Coraz trudniej Polakom przyjaźnić się z Ukrainą? To niedobry, ale jednak fakt, „Interia. Wydarzenia.pl”, 27.09.2024, godz. 12.17.
• Zborowska A., Kijów zmienił front ws. Wołynia. Chcą badań, ale… na takich warunkach, „na Temat.pl”, 3.10.2024, godz. 16.24.