Aksjologiczne, konstytucyjne i wyborcze uwarunkowania debaty wokół polityki klimatycznej w Polsce w 2023 r.

Axiological, Constitutional and Electoral Determinants of the Climate Policy Debate in Poland in 2023

The article presents the dispute over climate policy in Poland. The analysis covers the election documents of the committees from 2023 parliamentary election and the constitutional norms related to climate policy. The analysis was conducted on three levels: axiological, legal and electoral. Hypothesis H1 was tested: Constitutional norms influence the climate policy in Poland and H2: Election committees in the field of climate policy formulate goals that are desired by their own voters. As a result of the study conducted, hypothesis H1 was confirmed (most committees proposed solutions in line with the provisions of the Constitution). Hypothesis H2 was partially confirmed, as the climate protection solutions proposed by PiS were not in line with the values supported by the voters of this committee.

W artykule przedstawiony został spór o politykę klimatyczną w 2023 roku Polsce. Analizą objęto dokumenty wyborcze komitetów z wyborów do Sejmu oraz normy konstytucyjne związane z polityką klimatyczną. Wywód został przeprowadzony na trzech płaszczyznach: aksjologicznej, prawnej oraz wyborczej. Testowano hipotezę H1: Normy konstytucyjne mają wpływ na treść polityki klimatycznej w Polsce oraz H2: Komitety wyborcze w zakresie polityki klimatycznej formułują cele, które są pożądane przez ich własnych wyborców. W rezultacie przeprowadzonego badania potwierdzono hipotezę H1 (większość komitetów proponowała rozwiązania zgodne z postanowieniami Konstytucji). Hipoteza H2 została potwierdzona częściowo, ponieważ rozwiązania w zakresie ochrony klimatu zaproponowane przez PiS nie były zgodne z wartościami popieranymi przez osoby głosujące na ten komitet.

REFERENCES:

• Ciechanowicz-McLean J., Prawo i polityka ochrony środowiska, Warszawa 2009.
• Czekałowska M., Problem konstytucyjnych norm programowych dotyczących ochrony środowiska na tle wybranych regulacji ustawowych, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego” 2015, nr 3, DOI: 10.18276/ais.2015.11-07.
• Dunaj K., Protection of the environment under the provisions of the Constitution of the Republic of Poland, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2015, nr 6 (28), DOI 10.15804/ ppk.2015.06.11.
• Maj P., Lewicowość, centrowość i prawicowość w nauce o polityce, Rzeszów 2018.
• Maj P., Reguły zgodności i konfliktu w macierzy metawartości na przykładzie Wiosny Roberta Biedronia, „Athenaeum” 2020, t. 66(2), https://doi.org/10.15804/athena.2020.66.08.
• Pilarczyk A., Pilarczyk E., Konstytucyjne gwarancje ochrony środowiska na przykładzie nałożonych kar przez wojewódzkich inspektorów ochrony środowiska, „Zeszyty Naukowe Collegium Witelona” 2022, nr 43(2), DOI: 10.5604/01.3001.0015.9793.
• Rakoczy B., Ograniczenie praw i wolności jednostki ze względu na ochronę środowiska w Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, Toruń 2006.
• Sarnecki P., Komentarz do art. 5 Konstytucji RP [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. V, red. L. Garlicki, Warszawa 2007.
• Węgrzyn J., Realizacja normy programowej wynikającej z art. 68 ust. 4 Konstytucji RP w stanie epidemii COVID-19 (uwagi ogólne), „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2021, nr 3 (61), DOI 10.15804/ppk.2021.03.09.
• Wołpiuk W.J., O konstytucyjnym zadaniu państwa w zakresie ochrony środowiska – zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, „Prakseologia” 2004, nr 144.
• Woźniak W., Programy polskich partii politycznych jako materiał empiryczny w badaniach dyskursu politycznego, „Środkowoeuropejskie Studia Polityczne” 2017, nr 2.
• Dośpiał-Borysiak K., Polska polityka klimatyczna – analiza czynników politycznych, społecznych i ekonomicznych, Kwartalnik Naukowy OAP UW „e-Politikon” 2013, nr 7.