Instytucja wysłuchania dziecka w świetle Konstytucji RP (wybrane zagadnienia)
- Institution: Uniwersytet Rzeszowski
- ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1323-4490
- Year of publication: 2021
- Source: Show
- Pages: 279-295
- DOI Address: https://doi.org/10.15804/ppk.2021.02.17
- PDF: ppk/60/ppk6017.pdf
The institution of the child’s hearing in the light of the Polish Constitution (selected issues)
The subject of this article is the analysis of the institution of the child hearing provided for in Art. 72 (3) of the Polish Constitution. The right of a child to be heard is one of the fundamental rights of a child and is part of child’s right to protection in legal proceedings concerning it. The publication presents the concept of a child itself, which is defined in various ways due to the lack of one universal, system-wide definition of a child, and also presents an example catalog of matters falling under the constitutional premise – “establishing children’s rights”. The group of entities obliged to hear a child, such as generally accepted public authorities and persons responsible for the child, were also introduced. The introduction of the above-mentioned concepts made it possible to assume that the institution of hearing the child is necessary to ensure the fundamental rights of the child and as an element of its right to protection in legal proceedings concerning it.
Przedmiotem niniejszego artykułu jest analiza instytucji wysłuchania dziecka przewidziana w art. 72 ust. 3 Konstytucji RP. Prawo dziecka do bycia wysłuchanym jest jednym z podstawowych praw dziecka i jest elementem jego prawa do ochrony w postępowaniu prawnym go dotyczącym. W publikacji przybliżono samo pojęcie dziecka, które jest różnie definiowane z uwagi na brak jednej uniwersalnej, ogólnosystemowej definicji dziecka, a także przedstawiono przykładowy katalog spraw mieszczących się w przesłance konstytucyjnej – „ustalanie praw dziecka”. Wskazano również krąg podmiotów zobowiązanych do wysłuchania dziecka jakimi są ogólnie przyjęte organy władzy publicznej oraz osoby odpowiedzialne za dziecko. Przybliżenie wskazanych pojęć pozwoliło przyjąć, że instytucja wysłuchania dziecka jest niezbędna dla zapewnienia podstawowych praw dziecka oraz jako element jego prawa do ochrony w postępowaniu prawnym go dotyczącym.
REFERENCES:
Literature:
- Ablewicz K., Pola odpowiedzialności dorosłego i dziecka. Tradycja, ponowoczesność i co dalej…, „Znak” 2007, nr 6.
- Babiuch H., Konstytucyjne prawa rodziców w zakresie wychowania dziecka, [w:] Realizacja i ochrona konstytucyjnych wolności i praw jednostki w polskim porządku prawnym, red. M. Jabłoński, Wrocław 2014.
- Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2012.
- Bartoszewicz M., [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. M. Haczkowska, Warszawa 2014.
- Bąk A., „Bo sąd jest taki ważny” – doświadczenia dzieci uczestniczących w czynności wysłuchania. Raport z badania jakościowego, „Dziecko krzywdzone. Teoria, badania,
praktyka” 2015, nr 4. - Bień-Kacała A., Rączka M., Glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 9.11.2010 r.,
SK 10/08, „Przegląd Sejmowy” 2011, nr 4. - Bodio J., Status dziecka jako uczestnika postępowania nieprocesowego, Warszawa 2019.
- Borkowska K., Prawo dziecka do wypowiedzi a jego udział w postępowaniu cywilnym
w sprawach rodzinnych i opiekuńczych, „Dziecko krzywdzone. Teoria, badania i praktyka” 2011, nr 2. - Borkowska K., Prawo dziecka do wypowiedzi w sprawach rozpoznawanych przez sąd rodz-
inny, Warszawa 2014. - Borysiak W., [w:] Konstytucja RP. Tom I. Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Legalis 2016.
- Budzińska A., Wysłuchanie dziecka w postępowaniu cywilnym – perspektywa psychologiczna, „Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka” 2015, nr 4.
- Cieśliński M.M., Wysłuchanie dziecka w procesie cywilnym (art. 216 1 k.p.c.), „Przegląd Sądowy” 2012, nr 6.
- Cieśliński M.M., Stanowisko sędziów na temat wysłuchiwania małoletnich w postępowaniu cywilnym, „Prawo w działaniu. Sprawy cywilne” 2017, nr 29.
- Cieśliński M.M., Praktyka sądowa wysłuchiwania małoletnich w postępowaniach cywilnych w kontekście idei przyjaznego wysłuchiwania dziecka (komunikat o wynik-
ach badania), „Prawo w działaniu. Sprawy cywilne” 2015, nr 24. - Czerederecka A., Psychologiczne kryteria wysłuchania dziecka w sprawach rodzinnych
i opiekuńczych, „Rodzina i Prawo” 2010, nr 14–15. - Florczak-Wątor M., [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. P. Tule-
ja, Warszawa 2019. - Garlicki L., Derlatka M., [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Tom II,
red. L. Garlicki, M. Zubik, Warszawa 2016. - Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa 2014.
- Grześkowiak A., Prawna odpowiedzialność rodziców za zaniedbania wychowawcze (zagadnienia wybrane), „Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Społeczny” 1985, z. 1, rok XLVII.
- Gudowski J. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom IV. Postępowanie rozpoznawcze. Postępowanie zabezpieczające, red. T. Ereciński, Warszawa 2016.
- Hodtkin R., Newell P., Implementation handbook for the Convention on the Rights of the
Child, UNICEF, Geneva 2007. - Ignatowicz J., Nazar M., Prawo rodzinne, Warszawa 2016.
- Karasowska A., Wychowanie do odpowiedzialności – wspomaganie rozwoju społecznego
i moralnego dziecka, Ośrodek Rozwoju Edukacji. - Morawska E., Ochrona praw dziecka w świetle art. 72 Konstytucji RP. Uwagi na tle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, „Kwartalnik Prawa Publicznego” 2007, nr 4.
- Olszewski B., Uniwersalna definicja dziecka?, „Przegląd Prawa i Administracji” 2011, nr 85.
- Ożóg M., Prawo rodziców do wychowania dziecka zgodnie z własnymi przekonaniami w świetle konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., „Studia z Prawa Wyznaniowego” 2015, t. 18.
- Plewka J., Instytucja wysłuchania małoletniego w świetle unormowań prawnych kodeksu
postępowania cywilnego, [w:] Tendencje prawa materialnego i procesowego cywilnego,
red. E. Marszałkowska-Krześ, Wrocław 2017. - Słyk J., Aspekty prawne wysłuchania dziecka w postępowaniu cywilnym, „Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka” 2015, nr 4.
- Smyczyński T., Rodzina i prawo rodzinne w świetle nowej Konstytucji, „Państwo i Prawo” 1997, nr 11–12.
- Stadniczeńko S.L., Ochrona praw dziecka wynikaj ca z art. 19 Konwencji o prawach dziecka oraz art. 72 Konstytucji RP, „Zeszyty Naukowe PWSZ im. Witelona w Legnicy”
2017, nr 22. - Szuba M., Definicja dziecka na gruncie art. 304 5 Kodeksu pracy – na tle porównawczym,
„Roczniki Administracji i Prawa” 2018, nr XVIII. - Trela A., Prawo do wysłuchania, „Edukacja Prawnicza” 2010, nr 5.
- Wieleba I.A., Zatrudnienie dzieci w celu zarobkowym według polskiego prawa pracy, Lublin 2014.
- Zegadło R., Dziecko w postępowaniach sądowych i administracyjnych, „Rodzina i Prawo” 2011, nr 19.
osoby odpowiedzialne za dziecko ustalanie praw dziecka organy władzy publicznej dziecko wysłuchanie publiczne Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej child hearing establishing children’s rights organs of public authority persons responsible for the child the Constitution of the Republic of Poland