Unia Europejska wobec konfliktów i przemian społeczno-politycznych w regionie MENA w XX i XXI wieku

The European Union towards the arm conflicts and socio-political changes in the MENA region in the 20th and 21st centuries

The countries of the Middle East and North Africa are one of the main areas of interest of the European Union, and the main determinants of mutual relations are primarily the economy and security policy. The aim of the article is to show how the position of the European Union is shaped in relation to the main challenges and threats in this region, to which the Israeli-Arabic conflict, the Palestinian issue and the so-called Arab Spring, as well as the escalation of the conflict in Syria and the problem of international terrorism.

Kraje Bliskiego Wchodu i Afryki Północnej stanowią jeden z głównych obszarów zainteresowań Unii Europejskiej, a głównymi determinantami wzajemnych stosunków są przede wszystkim ekonomia oraz polityka bezpieczeństwa. Celem artykułu jest wskazanie, jak kształtuje się stanowisko Unii Europejskiej wobec głównych wyzwań i zagrożeń w tym regionie w drugiej połowie XX w. i w XXI w., do których należy obecnie zaliczyć przede wszystkim konflikt izraelsko-arabski, kwestię palestyńską oraz wydarzenia tzw. Arabskiej Wiosny, jak również eskalację konfliktu w Syrii oraz problem terroryzmu międzynarodowego.

BIBLIOGRAFIA:

• Adamczyk A., Polityka Unii Europejskiej wobec regionu śródziemnomorskiego. Fiasko czy sukces?, [w:] Unia Europejska jako aktor na scenie globalnej. Razem czy osobno?, red. B. Góralczyk, Warszawa 2014.
• Bodalska B., UE chroni europejskie firmy w Iranie, https://www.euractiv.pl/section/polityka-zagraniczna/news/ue-bedzie-bronic-swoich-interesow-w-iranie/, 29.10.2018.
• Borkowski P.J., Polityka sąsiedztwa Unii Europejskiej, Warszawa 2009.
• Council Conclusions on Syria, https://www.consilium.europa.eu/media/33736/syria-conclusions-7956_18.pdf, 9.02.2019.
• Dyduch J., Zwyczajne czy niezwyczajne? Stosunki Europy z Izraelem, „Wschodnioznawstwo” 2008, nr 2.Dzisiów-Szuszczykiewicz A., Polityka zagraniczna Syrii w latach 2007–2008. Próby wyjścia z międzynarodowej izolacji, „Bezpieczeństwo Narodowe” 2009, nr 9–10.
• European Council Meeting 29 and 30 June 1 977 in London. Presidency Conclusions, https://www.consilium.europa.eu/media/20785/london_june_1977__eng_.pdf, 8.02.2019.
• Europe and the Middle East perspectives on Major Policy Issues, https://www.cer.eu/publications/archive/report/2010/europe-and-middle-east-perspectives-majorpolicy-issues-what-does-f, 8.02.2019.
• Europejska polityka sąsiedztwa, http://ec.europa.eu/economy_finance/international/neighbourhood_policy/index_pl.htm, 29.10.2018.
• Fras M., Polityka Unii Europejskiej wobec Autonomii Palestyńskiej, [w:] Izrael i Autonomia Palestyńska. Wybrane aspekty polityczne i prawne, red. B.J. Albin, G. Tokarz, Wrocław 2007.
• Gorgol P., Negocjacje w sprawie irańskiego programu atomowego: do trzech razy sztuka?, http://www.politykaglobalna.pl/2014/11/negocjacje-iranski-programatomowy-do-trzech-razy-sztuka/, 29.10.2018.
• Jankowski D., Po „arabskiej wiośnie” – zima dla europejskiej obrony?, „Bezpieczeństwo Narodowe” 2011, nr 2.
• Jarecka-Stępień K., Działania Wspólnot Europejskich/ Unii Europejskiej wobec konfliktu na Bliskim Wschodzie, „Krakowskie Studia Międzynarodowe” 2007, nr 1.
• Joint statement by President of the European Council Herman Van Rompuy, and EU High Representative Catherine Ashton on UN Security Council resolution on Libya, https://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/en/ec/120012.pdf, 9.12.2018.
• Kopczyńska A., Działania Wspólnot Europejskich/Unii Europejskiej na rzecz pokoju izraelsko-palestyńskiego, „Studia Europejskie” 2009, nr 1.Oświadczenie Rady Europejskiej, http://europa.eu/rapid/press-release_DOC-11–2_pl.htm, 8.12.2018.
• Partnerzy Południowi, http://www.europarl.europa.eu/ftu/pdf/pl/FTU_6.5.6.pdf, 29.10.2018.
• Porozumienie nuklearne z Iranem: perspektywa europejska, https://ec.europa.eu/poland/news/181023_porozumienie_pl, 29.10.2018.
• Skorzycki M., Arabska Wiosna jako szansa na reset w relacjach Unii Europejskiej z jej południowym sąsiedztwem, „Przegląd Politologiczny” 2014, nr 1.
• Trump wycofuje USA z porozumienia nuklearnego z Iranem, wprowadza sankcje, https://www.pap.pl/aktualnosci/news,1403625,trump-wycofuje-usa-zporozumienia-nuklearnego-z-iranem-wprowadza-sankcje.html, 29.10.2018.
• Wojna B., Unia Europejska wobec arabskiej wiosny: problemy i dylematy nowego partnerstwa, „Sprawy Międzynarodowe” 2011, nr 3.Wycofanie wojsk syryjskich z Libanu, „Rocznik Strategiczny” 2005/2006.
• Wytyczne dotyczące kwalifikowania się podmiotów izraelskich i ich działań na terytoriach okupowanych przez Izrael od czerwca 1967 r. do korzystania z dotacji, nagród i instrumentów finansowych finansowanych z środków UE począwszy od 2014 r., Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, C 205, 19.07.2013.
• Zając J., Polityka zagraniczna USA po zimnej wojnie, Toruń 2005.
• Zając J., Role Unii Europejskiej w regionie Afryki Północnej i Bliskiego Wschodu, Warszawa 2010.