Ochrona dóbr kultury w niemiędzynarodowych konfliktach zbrojnych

The protection of cultural property in non-international armed conflicts

In her article, the author points out that contemporary armed conflicts are often of a non-international nature. She provides the example of the ongoing conflict in Syria and Iraq as one in which cultural property of universal importance has been at risk of destruction. Based on the definition of non-international armed conflict, she notes that only a limited number of treaties belonging to the field of international humanitarian law include provisions aimed at protecting cultural property during an armed conflict. She praises the inclusion of rules concerning the safeguarding of cultural property to the general body of international customary law. She also notes that the introduction of the concept of individual responsibility for violations of international humanitarian law may pave the way for a more efficient exercise of rules concerning the safeguarding of cultural property in armed conflicts.

Autorka wskazuje w artykule, że współcześnie mamy do czynienia z konfliktami zbrojnymi nieposiadającymi charakteru międzynarodowego. Jako przykład podaje konflikt w Syrii i Iraku, podczas którego były i nadal są zagrożone dobra kultury stanowiące komponent dziedzictwa kulturowego wszystkich narodów. Wychodząc od definicji niemiędzynarodowego konfliktu zbrojnego, autorka dostrzega, że tylko nieznaczna część aktów międzynarodowego prawa humanitarnego zapewnia ochronę dóbr kultury w sytuacji zaistnienia konfliktu wewnętrznego. Za dobry krok w kierunku uzupełnienia tej luki prawnej uznaje włączenie przez społeczność międzynarodową zasad poszanowania dóbr kultury w zakres prawa zwyczajowego. Ponadto zauważa, że zasada odpowiedzialności jednostki za naruszenie międzynarodowego prawa humanitarnego może w przyszłości służyć skutecznemu egzekwowaniu ochrony dóbr kultury w konfliktach zbrojnych.

BIBLIOGRAFIA:

• Decision on the defence motion for interlocutory appeal on jurisdiction, http://www.icty.org/x/cases/tadic/acdec/en/51002.html, 1.12.2018.
• Director-General condemns descruction of vestiges in the Ancient City of Bosra, a Syrian World Heritage site, UNESCO, 24.12.2015, https://whc.unesco.org/en/news/1416/, 3.11.2018.
• Director-General Irina Bokova condemns the destruction of the Mar Elian monastery in Syria, UNESCO, 21.08.2015, https://en.unesco.org/news/directorgeneral-irina-bokova-condemns-destruction-mar-elian-monastery-syria, 26.11.2018.
• Grant P.B., Islamic law, international law and non-international armed conflict in Syria, „Boston University International Law Journal” 2017, Vol. 35.
• Henckaerts J.M., Doswald-Beck L., Customary International Humanitarian Law, Vol. 1: Rules, International Commitee of the Red Cross 2005.
• Henckaerts J.M., Studium poświęcone międzynarodowemu prawu humanitarnemu: wkład w zrozumienie i poszanowanie zasad prawa dotyczących konfliktu zbrojnemu, https://www.icrc.org/en/doc/assets/files/other/pol-irrc_857_henckaerts.pdf, 1.12.2018.
• How Syria’s ancient treasures are being smashed, BBC, 10.07.2014, https://www.bbc.com/news/magazine-28191181, 3.11.2018.
• II Protokół dodatkowy do Konwencji genewskich z dnia 12 sierpnia 1949 r. dotyczący ochrony ofiar niemiędzynarodowych konfliktów zbrojnych, sporządzony w Genewie w dniu 8 czerwca 1977 r., Dz.U. 1992 nr 41 poz. 175.
• Karlikowska R., Ochrona wzmocniona dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego – znaczenie, ograniczenie i perspektywy zastosowania, „Problemy współczesnego prawa międzynarodowego, europejskiego i porównawczego” 2016, nr 14.
• Komentarz Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża do postanowień Konwencji genewskiej o polepszaniu losu rannych i chorych w armiach czynnych (I konwencja genewska) z 12 sierpnia 1949 r. (z 1958 r.), https://ihldatabases.icrc.org/applic/ihl/ihl.nsf/Comment.xsp?action=openDocument&documentId=1919123E0D121FEFC12563CD0041FC08, 3.09.2018.
• Komentarz Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża do postanowień II PD dołączonego do konwencji genewskich z 1949 r. (z 1987 r.), https://ihldatabases.icrc.org/applic/ihl/ihl.nsf/Comment.xsp?action=openDocument&documentId=15781C741BA1D4DCC12563CD00439E89, 2.12.2018.
• Konwencja o ochronie dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego wraz z Regulaminem wykonawczym do tej Konwencji oraz Protokół o ochronie dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego, Haga 14.04.1954 r., Dz.U. 1957, nr 46 poz. 212.
• Krztoń W., Wojna i konflikt zbrojny – przemiany, „Obronność. Zeszyty Naukowe Wydziału Zarządzenia i Dowodzenia Akademii Obrony Narodowej” 2013, nr 1.
• Large part of ancient souk in Syria’s Aleppo in ashes: activists, REUTERS, 30.09.2012, https://www.reuters.com/article/us-syria-crisis/large-part-ofancient-souk-in-syrias-aleppo-in-ashes-activists-idUSBRE88J0X720120930, 3.11.2018.
• Lazopouls Friedman L., ISIS’s get rich quick scheme: Sell the World’s cultural heritage on the black market – purchasers of ISIS-Looted Syrian artifacts are not criminally liable under the NSPA and the McCain Doctrine in the Eleventh Circuit, „University of Miami Law Review” 2016, Vol. 70 (1).
• Nahlik S.E., Grabież dzieł sztuki: rodowód zbrodni międzynarodowej, Wrocław– Kraków 1958.
• Nebehay S., Situation in Syria constitutes international armed conflict – Red Cross, REUTERS, https://www.reuters.com/article/us-mideast-crisis-syria-redcross-idUSKBN17924T, 1.12. 2018.
• Non-international armed conflicts in Syria, http://www.rulac.org/browse/conflicts/non-international-armed-conflicts-in-syria#collapse3accord, 4.11.2018.
• Nowakowska-Małusecka J., Odpowiedzialność karna jednostek za zbrodnie popełnione w byłej Jugosławii i w Rwandzie, Katowice 2000.
• Pietras-Eichberger M., Ochrona dóbr kulturalnych podczas niemiędzynarodowych konfliktów zbrojnych, [w:] Ochrona dziedzictwa kultury w konfliktach zbrojnych w świetle prawa międzynarodowego i krajowego, 60 lat konwencji haskiej i 15 lat jej protokołu dodatkowego, red. E. Mikos-Skuza, K. Sałaciński, Warszawa 2015.
• Regulamin dotyczący praw i zwyczajów wojny lądowej, Haga 18.10.1907 r., Dz.U. 1927 nr 21 poz. 161.
• Schreiber H., Komentarz do Konwencji o ochronie dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego wraz z Regulaminem wykonawczym do tej Konwencji oraz Protokołem dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego, [w:] Konwencje UNESCO w dziedzinie kultury. Komentarz, red. K. Zalasińska, Lex 2014, 3.11.2018.
• Shahidsaless S., It is Russia, not IS or al- Qaeda, that Poses Primary Threat to U.S., MIDDLE EAST EYE, https://www.middleeasteye.net/columns/it-russia-not-oral-qaeda-poses-primary-threat-us-1862428491, 12.11.2018.
• Sterio M., Individual Criminal Responsibility for the destruction of religious and historic buildings: The Al Mahdi Case, „Case Western Reserve Journal of International Law” 2017, Vol. 49 (1).
• Stryjkowska S., Problematyka ochrony dziedzictwa kulturowego w działalności międzynarodowych trybunałów karnych, „Adam Mickiewicz University Law Review” 2016, t. 6.
• Syria Crusader Castel Krak de Chevaliers has war scars, BBC, 22.03.2014, https://www.bbc.com/news/world-middle-east-26696113, 3.11.2018.
• The struggle against Cultural Cleasing is a Security Imperative, UNESCO, 2.07.2015, http://www.unesco.org/new/en/member-states/single-view/news/the_struggle_against_cultural_cleansing_is_a_security_impera/, 26.11.2018.
• U.N. Human Rights Council, Report of the independent international commission of inquiry on the Syrian Arab Public, par. 12, U.N. Doc A/HRC/21/50, raport ukazał się 16.08.2012, https://www.ohchr.org/Documents/HRBodies/HRCouncil/RegularSession/Session21/A-HRC-21-50_en.pdf, 10.11.2018.
• Wallace D., McCarthy A., Reeves S.R., Trying to make sense of the senseless: classifying the syrian war under the law of armed conflict, „Michigan State International Law Review” 2017, Vol. 25.3.
• Wierczyńska K., Jakubowski A., Zbrodnie przeciwko dziedzictwu kulturowemu przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym – analiza krytyczna, „Studia prawnicze” 2016, z. 1.
• Zeidler K., Prawo ochrony dziedzictwa kultury, Warszawa 2007.