Family – Child – School. Continuity and Change of Cultural Transmission in the Borderland Environment

What has been outlined in this study are the achievements, problems and prospects of cultural transmission in family and school environments in the Polish-Czech borderland. Referring to the results of the studies conducted with the use of the panel method made it possible to focus on the issues of family and school in pedagogical intercultural studies, on the transmission of values in the contemporary Cieszyn family, as well as on the transmission of culture and educational knowledge in borderland school.

REFERENCES:

• Babiński G. (1994). Pogranicze etniczne, pogranicze religijne. Modele wychowania dla pluralizmu. Przegląd Religioznawczy, 3.
• Brzeziński J., Witkowski L. (Eds) (1994). Edukacja wobec zmiany społecznej. Poznań–Toruń: Wyd. “Edytor”.
• Brzozowski P. (1992). Hierarchia wartości Maxa Schelera. Teoria a fakty empiryczne. Przegląd Psychologiczny, 3.
• Brzozowski P. (1995). Skala Wartości Schelerowskich – SWS. Podręcznik. Warszawa: Wyd. Pracownia Testów Psychologicznych.
• Brzozowski P. (2007). Wzorcowa hierarchia wartości. Polska, europejska czy uniwersalna? Psychologiczne badania empiryczne. Lublin: Wyd. UMCS.
• Bukowska-Floreńska I. (2001). Dom rodzinny jako przestrzeń kulturowa. In: I. Bukowska-Floreńska (Ed.), Miejsca znaczące i wartości symboliczne. Studia Etnologiczne i Antropologiczne. Vol. 5. Katowice: Wyd. UŚ.
• Gajdzica A., Ogrodzka-Mazur E. (2009). Szkoła na Pograniczu jako środowisko kształtowania aspiracji i planów edukacyjnych młodzieży. In T. Lewowicki, E. Ogrodzka-Mazur, A. Szczurek-Boruta (Eds), Poczucie tożsamości i stosunek młodzieży do wybranych kwestii społecznych – studium z pogranicza polskoczeskiego. Cieszyn–Warszawa–Toruń, Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego, Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP w  Warszawie, Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Hałas E. (1998). Intymne wartości domu. In L. Dyczewski, D. Wadowski (Eds): Kultura dnia codziennego i świątecznego w rodzinie. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
• Kwieciński Z. (1990). Dynamika funkcjonowania szkoły. Studium empiryczne z socjologii edukacji. Toruń: Wyd. UMK.
• Kwieciński Z. (2000). Tropy – Ślady – Próby. Studia i szkice z pedagogii pogranicza. Poznań – Olsztyn: Wyd. ”Edytor”.
• Kwieciński Z., Witkowski L. (Eds) (1993). Spory o edukację. Dylematy i kontrowersje we współczesnych pedagogiach. Warszawa: Wyd. ”Edytor”.
• Lewowicki T. (1987). Aspiracje dzieci i młodzieży. Warszawa: PWN.
• Lewowicki T. (1994). Przemiany oświaty. Warszawa: Wyd. „Żak”.
• Lewowicki T., Suchodolska J. (Eds) (2000). Rodzina – Wychowanie – Wielokulturowość. Cieszyn: Wyd. UŚ – Filia w Cieszynie, Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP w Warszawie.
• Lewowicki T., Szczurek-Boruta A. (Eds): Szkoła na pograniczach. Katowice 2000, Wyd. UŚ.
• Lewowicki T. (ed.) (2007). “Gorące” problemy edukacji w Polsce. Warszawa: Wyd. Komitet Nauk Pedagogicznych PAN, Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP.
• Lewowicki T., Ogrodzka-Mazur E., Szczurek-Boruta A. (Eds) (2009). Poczucie tożsamości i stosunek młodzieży do wybranych kwestii społecznych – studium z pogranicza polsko-czeskiego. Cieszyn–Warszawa–Toruń: Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego, Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP w Warszawie, Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Łojewska-Krawczyk M. (2001). Wiedza o wartościach. In A. Motycka (ed.): Wiedza a wartości. Warszawa: Wyd. IFiS PAN.
• Mach B. (1994). Międzypokoleniowy przekaz wartości w ramach zmiany systemowej. Kultura i Społeczeństwo, 4.
• Mariański J. (2008). Emigracja z Kościoła: religijność młodzieży polskiej w warunkach zmian społecznych. Lublin: Wyd. KUL.
• Mariański J. (2010). Religia w społeczeństwie ponowoczesnym: studium socjologiczne. Warszawa: Wyd. Oficyna Naukowa.
• Mead M. (2000). Kultura i tożsamość. Studium dystansu międzypokoleniowego. Warszawa: PWN.
• Nikitorowicz J. (1992). Socjalizacja i wychowanie w zróżnicowanych wyznaniowo i etnicznie rodzinach Białostocczyzny. Białystok: Wyd. UW – Filia w Białymstoku.
• Nikitorowicz J. (1995). Pogranicze – Tożsamość – Edukacja międzykulturowa. Białystok: Wydawnictwo Uniwersyteckie “Trans Humana”.
• Nikitorowicz J. (2009). Edukacja regionalna i międzykulturowa. Warszawa, WAiP.
• Nikitorowicz J. (Ed.) (1997). Rodzina wobec wyzwań edukacji międzykulturowej. Białystok: Wydawnictwo Uniwersyteckie “Trans Humana”.
• Nikitorowicz J., Halicki J., Muszyńska J. (Eds) (2003). Międzygeneracyjna transmisja dziedzictwa kulturowego. Społeczno-kulturowe wymiary przekazu. Białystok: Wydawnictwo Uniwersyteckie “Trans Humana”.
• Ogrodzka-Mazur E. (1992). Hierarchia wartości (celów życiowych) i siła dążeń (aspiracji) uczniów klas czwartych i ósmych – analiza porównawcza. In T. Lewowicki (Ed.). Hierarchia wartości i plany życiowe dzieci z Zaolzia. Cieszyn: Wyd. UŚ – Filia w Cieszynie.
• Ogrodzka-Mazur E. (1994). Wyznaczniki planów życiowych – drogi edukacyjne – dalsze zamierzenia. In T. Lewowicki (Ed.), Kulturowe, społeczne i edukacyjne wyznaczniki dróg życiowych młodzieży z Zaolzia. Katowice, Wyd. UŚ.
• Ogrodzka-Mazur E. (2007). Kompetencja aksjologiczna dzieci w młodszym wieku szkolnym. Studium porównawcze środowisk zróżnicowanych kulturowo. Katowice: Wyd. UŚ.
• Ogrodzka-Mazur E. (2011). Rodzina i dziecko w otoczeniu wielokulturowym. Relacje międzypokoleniowe i ich rola w przekazie wartości. In T. Lewowicki, E. Ogrodzka-Mazur, A. Szczurek-Boruta (Eds). Edukacja międzykulturowa – dokonania, problemy, perspektywy. Cieszyn – Warszawa – Toruń: Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego, Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP w Warszawie, Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Ostrowska M. (1991). Człowiek a rzeczywistość przestrzenna. Szczecin: Wyd. Nauka i Życie.
• Pilch T. (1999). Spory o szkołę. Pomiędzy tradycją a wyzwaniem współczesności. Warszawa: Wyd. ”Żak”.
• Radziewicz-Winnicki A. (2004). Społeczeństwo w trakcie zmiany. Rozważania z zakresu pedagogiki społecznej i socjologii transformacji. Gdańsk: GWP.
• Rostowska T. (1996). Rodzinny przekaz wartości. Problemy Rodziny 4.
• Rusek H. (2000). Pogranicze etniczne – wielokulturowa przestrzeń. In I. Bukowska-Floreńska (Ed.), Przestrzeń kulturowego współistnienia. Studia Etnologiczne i Antropologiczne. Vol. 4. Katowice: Wyd. UŚ.
• Siemieńska R. (2004). Od wartości postmaterialistycznych do materialistycznych – casus Polski. In M. Marody (Ed.). Zmiana czy stagnacja? Społeczeństwo polskie po czternastu latach transformacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe “Scholar”.
• Witkowski L. (1991). Uniwersalizm pogranicza. O  semiotyce kultury Michała Bachtina w kontekście edukacji. Toruń: Wyd. A. Marszałek.
• Ziółkowski M. (2000). Przemiany interesów i wartości społeczeństwa polskiego. Teorie, tendencje, interpretacje. Poznań, Wydawnictwo Fundacji “Humaniora”.