W podjętych rozważaniach autorzy analizują obecny stan tożsamości Polaków zamieszkujących na terenach Ukrainy wschodniej ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji językowej na Donbasie. Przeprowadzone badania pozwalają stwierdzać, iż ze względu na specyficzne mechanizmy tygla kulturowego w Ukrainie wschodniej tworzy się jakościowo nowy gatunek kultury polskiej. W środowiskach polonijnych, gdzie nie ma ciągłości kultury ojczystej, kultywowane są tylko niektóre jej elementy, o czym często decyduje nieliczna grupa działaczy i społeczników. Dlatego tak zwany renesans polskiej mniejszości na Wschodzie ma charakter spontaniczny i nieukierunkowany. Dotyczy to również znajomości języka polskiego i motywacji podjęcia jego nauki.

Jeszcze w drugiej połowie XX wieku nauka języków obcych była domeną przede wszystkim ludzi bogatych, wykształconych lub wykonujących specyficzne zawody. Współcześnie – jak można zauważyć – w większości europejskich społeczeństw i w ramach ich polityki oświatowej istotna jest znajomość przede wszystkim takich języków jak: angielski, niemiecki, francuski, łacina oraz – coraz częściej – hiszpański i włoski. Okazuje się, niestety, że znajomość takich języków jak czeski i polski nie jest dla młodych ludzi atrakcyjna. Badana młodzież, z euroregionów z pogranicza polsko-czeskiego, dokonała – za pomocą pięciostopniowej skali – oceny poziomu opanowania swojej kompetencji językowej w zakresie czterech podstawowych sprawności: czytania, rozumienia, mówienia i pisania w języku mieszkańców sąsiedniego państwa (odpowiednio czeskiego/polskiego). Okazało się, że w każdej z poddanych ocenie sprawności językowej zdecydowanie więcej młodych ludzi z Polski niż z Republiki Czeskiej oceniło ich opanowanie na słabym lub bardzo słabym poziomie, a mniej – na dobrym lub bardzo dobrym. Może to być związane z tym – jak pokazały wyniki – że po czeskiej stronie granicy więcej młodzieży ogląda polskie programy lub używa języka w bezpośredniej relacji z sąsiadami.Aby udoskonalić rozwój tych sprawności, należałoby przede wszystkim zadbać o odpowiednią motywację do nauki tych języków, poprzez stwarzanie młodzieży jak najwięcej możliwości bezpośrednich kontaktów z rówieśnikami zza granicy poprzez organizowanie wymian międzyszkolnych, wyjazdów krajoznawczych, różnego rodzaju warsztatów integracyjnych czy też wspólnych działań artystycznych lub sportowych. Niezwykle istotne jest bowiem dla młodych ludzi, aby powiązać naukę języka obcego z przyjemnością, z poznawaniem nowych ludzi i ich kultury.