Czynniki kompetencji komunikacji międzykulturowej w wielokulturowym środowisku biznesowym
Artykuł dotyczy kompetencji komunikacji międzykulturowej w wielokulturowym środowisku biznesowym. Studium przypadku obejmuje porównanie środowiska biznesowego kilku krajów w Europie, a mianowicie państw bałtyckich: Łotwy, Litwy, Estonii i Finlandii. Atorka przedstawia bogatą bazę teoretyczną przez pryzmat praktyki nauczania.

Kompetencje do komunikacji międzykulturowej zostały uznane jako niezbędne do funkcjonowania we współczesnej rzeczywistości społecznej, czego przykładem jest m.in. aktywność młodzieży w programach wymiany międzynarodowej na uczelniach w ramach programu Erasmus czy uczestnictwo uczniów szkół ponadgimnazjalnych w programie Comenius. Wzrosła również popularność podejmowania przez młodzież studiów na uczelniach poza granicą własnego kraju. Ten rodzaj kontaktów sprzyja poznawaniu odmiennych kodów kulturowych, dostrzeganiu i oswajaniu się z Innością, uczeniu się i budowaniu poprawnych relacji międzykulturowych. Inność na poziomie kultury stała się elementem codzienności także z powodu migracji ekonomicznych, turystyki kulturowej czy współpracy ponadgranicznej w sferze ekonomiczno-gospodarczej w ramach programów unijnych. Warto podkreślić, że kiedy nie dochodzi do faktycznego kontaktu pomiędzy jednostkami, wówczas Inny może być postrzegany stereotypowo, często jako zagrażający, a nie interesujący. Literatura naukowa, w tym polska, dostarcza wielu opracowań na temat efektów międzykulturowych relacji1, tym samym tworząc coraz szerszą perspektywę proponowanych rozwiązań i ujęć metodologicznych: sposobów zbierania danych i pomiaru tych kompetencji. Dla pedagogów otworzyła się zatem przestrzeń wymiany myśli, kreślenia nowych rozwiązań edukacyjnych i wychowawczych. Także weryfikowania i pogłębiania dotychczasowych wyników badań nad kompetencjami do komunikacji międzykulturowej. W niniejszym tekście zaprezentowano wyniki badań przeprowadzonych wśród studentów polskich i ukraińskich studiujących na uczelniach wyższych w Lublinie. Do badań wykorzystano Skalę Wrażliwości Międzykulturowej autorstwa G. Chena i W. Starosty2 przetłumaczoną na język polski i ukraiński. Jest to pierwsze w Polsce badanie tym narzędziem i traktowaliśmy je jako pilotażowe.

Tekst dotyczy możliwości komunikacji międzykulturowej, jakie dają współczesne media cyfrowe. Analizuje możliwości jej rozwoju na przykładzie problemu masowej migracji do Europy. Dotyczy ona krajów, które są często dużo słabiej ekonomicznie rozwinięte niż kraje Europy czy Ameryki. Jak pokazują jednak dane dotyczące rozwoju technologii w tych krajach czy jej wykorzystania (np. w masowych ruchach społecznych z przełomu pierwszej i drugiej dekady XXI w.), obywatele tych krajów nie są „cyfrowymi analfabetami”. Podobnie jest z migrantami przybywającymi z tych krajów. Dlatego media cyfrowe, a szczególnie takie narzędzia jak smartfony, mogą być wykorzystane w międzykulturowym dialogu oraz pomocy migrantom na różnych etapach ich migracyjnej wędrówki. Dotyczy to zwłaszcza etapu podejmowania decyzji, wędrówki do wybranego kraju czy aklimatyzacji w kraju docelowym. Powstało szereg takich pomocy (przede wszystkim aplikacji na smartfony), które jednak nie dotyczą w równym stopniu wszystkich trzech etapów życia migranta.

In search of a participatory model in the intercultural education of students from diverse socio-cultural backgrounds – a research report

This article presents the results of a qualitative study based on the humanizing methodology and a transformative approach, conducted in a space of collaborative intercultural, participatory activities of children and university students, as well as female researchers. The intercultural activities and research were implemented in the third month of the war in Ukraine as a response to current challenges faced by Polish schools and universities. The results are obtained from participant observation (3) and semi-structured interviews (34) conducted with university students working with Polish and Ukrainian pupils, using the project method based on L. Lundy’s participation model in the space of the University of Warsaw. The analysis of the results presents the main aspects of how preschool and early childhood education students understand participation in their work with children from diverse sociocultural backgrounds. The study also showed how important it is to include Polish children and children with refugee and migration experience in the activities and joint participation, which allows one to build a safe space for verbal and non-verbal communication (through art) of children with children and adults.

Communication in Japanese collectivist culture – selected concepts

Japan is one of the most ethnically homogeneous countries in the world. Although there is an indigenous minority Ainu ethnic group from Hokkaido Prefecture and indigeneous inhabitants of the Riukiu (Okinawa) archipelago, the Japanese communally share the core values that form the core of their sense of cultural and national identity. Hall and Hofstede’s concepts provide a reference point for the present reflections on specific aspects of the Japanese cultural code, encompassing the sociological and psychological concepts of uchi-soto, honne-tatemae, and wa. Awareness of the role the Japanese attribute to social harmony helps sensitise the unique communicative culture of the Japanese and, under certain circumstances, to break down cultural barriers. Internalising this attitude can help a non- Japanese demonstrate proper social etiquette and maintain communicative harmony. My own experience of experiencing cultural difference in Japan from the perspective of a woman, a European, and a Polish researcher, provided a direct impetus to analyse the underlying cultural concepts that underlie Japanese communicative culture, as well as the perception of the dichotomy of Self versus the Other.