Nowe zawody medyczne. Rozwiązania formalnoprawne i perspektywa społeczno-cywilizacyjna

New medical professions. Formal and legal solutions and the socio-civilizational perspective

Healthcare entities and medicine as areas of activities focused on people in order to restore their health and psychophysical well-being face constantly new challenges related to both the stability and changeability of social reality. The professionalism and competence of medical staff are fundamental elements for achieving these goals. The article attempts to present and analyze formal and legal solutions in connection with the establishment of new medical professions. This fact involves various actual and potential attempts to meet current health care problems. There are also dilemmas, both in relation to the medical personnel themselves, but also to the people who use medical services. The above issues are addressed in the key analysis of formal-legal materials, as well as through their interpretation and interpretation.

REFERENCES:

• Miaskowska-Daszkiewicz K., Zawody medyczne w Polsce – problemy interpretacyjne i wyzwania regulacyjne, [w:] A. Majchrowska, J. Pawlikowski, W. Piątkowski (red.), Zawody medyczne. Ciągłość i zmiana, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Kraków 2019.
• Lavecchia M., Gnerre P., Florianello F., Scarpino O., Spanò A. (red.), Le professioni sanitarie (tesi congerssuale), https://www.anaao.it/public/aaa_8682514_9_ professioni.pdf (dostęp: 13.11.2024).
• Csikszentmihalyi, Flow. Stan przepływu. Zanurzyć się w doświadczeniu, płynąć z jego nurtem, smakować życie, tłum. A. Haduła, JK Wydawnictwo, Łódź 2023.
• Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz.U. 2011, nr 112, poz. 654), https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu20111120654 (dostęp: 19.11.2024).
• Ustawa z dnia 17 sierpnia 2023 r. o niektórych zawodach medycznych (Dz.U. 2023, poz. 1972), https://orka.sejm.gov.pl/proc9.nsf/ustawy/3183_u.htm (dostęp: 19.11.2024).
• Ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz.U. 1997, nr 28, poz. 152), https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails. xsp?id=wdu19970280152 (dostęp: 19.11.2024). 37 Nowe zawody medyczne. Rozwiązania formalnoprawne...
• Ustawa z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz.U. 2011, nr 174, poz. 1039), https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails. xsp?id=wdu20111741039 (dostęp: 19.11.2024).
• Ustawa z dnia 25 września 2015 r. o zawodzie fizjoterapeuty (Dz.U. 2015, poz. 1994), https:// isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20150001994 (dostęp: 19.11.2024).
• Ustawa z dnia 10 grudnia 2020 r. o zawodzie farmaceuty (Dz.U. 2021, poz. 97), https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20210000097 (dostęp: 19.11.2024).
• Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o diagnostyce laboratoryjnej (Dz.U. 2001, nr 100, poz. 1083), https:// isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20011001083 (dostęp: 19.11.2024).
• Ustawa z dnia 1 grudnia 2022 r. o zawodzie ratownika medycznego oraz samorządzie ratowników medycznych (Dz.U. 2022, poz. 2705), https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20220002705 (dostęp: 19.11.2024).
• Ustawa z dnia 20 lipca 1950 r. o zawodzie felczera (Dz.U. 1950, nr 35, poz. 336), https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19500360336 (dostęp: 19.11.2024).
• Dązbłaż B., Nie każdy zawód ochrony zdrowia jest zawodem medycznym, prawo.pl, 9.09.2023, https://www.prawo.pl/zdrowie/definicja-zawodu-medycznego,235003.html (dostęp: 10.11.2024).
• Polak M., Styczyński J., Ustawa o CMKP w Senacie. Zignorowano apel pominiętych zawodów medycznych, Rynek Zdrowia, Rynekzdrowia.pl, 19.11.2024, https://www.rynekzdrowia.pl/Nauka/Ustawa-o-CMKP-w-Senacie-Zignorowano-apel-pominietych-zawodow-medycznych,265256,9.html (dostęp: 20.11.2024).
• MZ, 2023, Projekt ustawy o niektórych zawodach medycznych, https://www.gov.pl/web/premier/ projekt-ustawy-o-niektorych-zawodach-medycznych2 (dostęp: 10.10.2024).
• Ustawa z dnia 17 sierpnia 2023 r. o niektórych zawodach medycznych (Dz.U. 2023, poz. 1972), https://dziennikustaw.gov.pl/D2023000197201.pdf (dostęp: 30.11.2024).
• Książkowski M., Nowe zawody medyczne – już od 26 marca 2024, „Puls medycyny. System ochrony zdrowia”, www.pulsmedycyny.pl, 4.04.2024, https://pulsmedycyny.pl/system-ochrony-zdrowia/system-ochrony-zdrowia/nowe-zawody-medyczne-26-marca-zaczyna-obowiazywac-ustawa-najwazniejsze-informacje/ (dostęp: 15.11.2024).
• Piwowarska K., 15 nowych zawodów medycznych – od 26 marca 2024 r., https://kadry.infor.pl/bhp/ bezpieczenstwo-pracy/6564488,15-nowych-zawodow-medycznych-od-26-marca-2024-r.html (dostęp: 15.11.2024).
• Kociemba A., Wykaz czynności zawodowych osób wykonujących niektóre zawody medyczne nadal nieuchwalony, Legalis C.H. Beck, 26.09.2024, https://legalis.pl/wykaz-czynnosci-zawodowych-osob-wykonujacych-niektore-zawody-medyczne-nadal-nieuchwalony/ (dostęp: 10.11.2024).
• Lisowska K., Przygotujmy się na starzejące się społeczeństwo, „Puls Medycyny”, 30.10.2024, nr 8 (464).
• Dębkowska K., Kłosiewicz-Górecka U., Szymańska A., Wejt-Knyżewska A., Zybertowicz K., Absolwenci uczelni na polskim rynku pracy, Polski Instytut Ekonomiczny, Warszawa 2024.
• Szczepańska A., Lekarze, pielęgniarki i 15 zawodów medycznych. Potrzebna jest mapa kompetencji, „Rynek Zdrowia”, 24.11.2024, https://www.rynekzdrowia.pl/Polityka-zdrowotna/Lekarze-pielegniarki-i-15-zawodow-medycznych-Eksperci- -potrzebna-jest-mapa-kompetencji,265168,14. html (dostęp: 25.11.2024).
• Kuropaś D., Dodatkowe zawody: jakiej pomocy potrzebują lekarze i pielęgniarki?, „Rynek Zdrowia”, 14.05.2024, https://www.rynekzdrowia.pl/Finanse-i-zarzadzanie/Dodatkowe-zawody- -jakiej-pomocy-potrzebuja-lekarze-i-pielegniarki,194553,1.html (dostęp: 10.11.2024).
• Szczepańska A., Opiekun medyczny w szkole? Pielęgniarki są sceptyczne, „Rynek Zdrowia”, 15.11.2024, https://www.rynekzdrowia.pl/Prawo/Opiekun- -medyczny-w-szkole-Pielegniarki-sa-sceptyczne,265115,2.html (dostęp:15.11.2024).
• Vaia F., Introduzione, [w:] F. Vaia F.B. Morsello, C. Cilona, M.A. Citarella (red.), Giovani e saute. Un’indagine in tema di prevenzione, stili di vita e rapporto con il servizio sanitario nei giovani dell’aea metropolitana di Roma, Università degli Studi Roma Tre, Roma 2017.
• Beck U., Giddens A., Lash S., Modernizacja refleksyjna. Polityka, tradycja i estetyka w porządku społecznym nowoczesności, tłum. J. Konieczny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.
• Prüfer P., Metamorfoza społeczeństwa. Zarys teorii maturacjonizmu linearno-cyklicznego, Oficyna Wydawnicza ASPRA w koedycji z Oficyną Wydawniczą von Velke, Warszawa 2020.